Contemporary Trends to Liberalize Abortion: On the Struggle Between the Civilization of Life and the Civilization of Death; The Approach of John Paul II
Krzysztof WIAK
Department of Criminal Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law, Canon Law, and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Al. Racławickie 14, 20-037 Lublin, Poland , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-0947-570X
Abstract
Thirty years ago, John Paul II outlined in the encyclical Evangelium Vitae a picture of contemporary society “marked by a dramatic struggle between the ‘culture of life’ and the ‘culture of death’” (Section 95). “The profound crisis of culture, which generates scepticism in relation to the very foundations of knowledge and ethics, and which makes it increasingly difficult to grasp clearly the meaning of what man is, the meaning of his rights and duties” (Section 11) is a source of new threats, such as a gradual increase in the social approval for attacks against life in the name of the right to individual freedom and the recognition of such attacks as entirely legal by the legislative systems in numerous countries. Overcoming this crisis becomes the primary task for laying the foundations for the “civilization of life.” By undermining the inviolable nature of human dignity and inalienable human rights, the social transformations in question affect the very foundations of democracy. In Poland, such trends have sparked a debate on the limits of the legal protection of human life. The Constitutional Tribunal took a clear position on the matter, repeatedly emphasizing that a democratic Rechtsstaat (jurisprudent state) should recognize, as its primary value, the human being and the goods that are most valuable to human beings. Among these goods is all human life at every stage of its development, which, as such, must fall under constitutional protection. Legislative proposals which interpret abortion as a human right and result in questioning the fact that a human life is an inherent rightful good which requires direct legal protection certainly do not meet the standards of a Rechtsstaat.
Keywords:
life, civilization of life, John Paul II, legal protection of life, Constitution of the Republic of PolandReferences
Gliszczyńska-Grabias, Aleksandra, and Wojciech Sadurski. “The Judgment That Wasn’t (But Which Nearly Brought Poland to a Standstill).” European Constitutional Law Review 17, no. 2 (2021): 130–53.
Grześkowiak, Alicja. “Ochrona życia w nauczaniu Jana Pawła II.” Studia Prawnicze KUL, no. 4 (2017): 125–57.
Grześkowiak, Alicja. “Diritto all’aborto.” In Pontificio Consiglio per la Famiglia, Lexicon: Termini ambigui e discussi su famiglia, vita e questioni etiche. Bologna: Edizioni Dehoniane, 2003.
Grześkowiak, Alicja. “Zasady prawa karnego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Prace Komisji Konstytucyjnej Senatu.” Ethos 3, nos. 3–4 (11–12) (1990): 249–63.
Grześkowiak, Alicja. “Prawo karne a moralność.” In Prawo karne. Edited by Alicja Grześkowiak and Krzysztof Wiak. Warszawa: C.H. Beck, 2023.
Jan Paweł II. Encyklika Evangelium vitae: O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego. March 25, 1995. The Holy See. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html.
Jan Paweł II. Encyklika Veritatis splendor: O niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła. August 6, 1993. The Holy See. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html.
Jan Paweł II. “Otwórzmy serca i umysły na wyzwania naszych czasów: Przemówienie papieskie do Korpusu Dyplomatycznego akredytowanego w Stolicy Apostolskiej.” L’Osservatore Romano: The Polish Edition 23, no. 3 (241) (2002): 33–35.
Jasudowicz, Tadeusz. “Między sumieniem a orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.” Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego, no. 8 (2017): 43–62.
Kaczmarek, Tadeusz. “Prawo karne wobec moralności: Spory wokół moralnego i prawnego statusu płodu ludzkiego.” In Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości: Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle. Edited by Krzysztof Krajewski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2007.
Klauza, Karol, ed. Trybunał Konstytucyjny w sprawie życia: Dokumenty. Częstochowa: Biblioteka “Niedzieli”, 1997.
“Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.” Dziennik Ustaw, 1997, no. 78, item 483, amended.
Królikowski, Michał. “Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.” In Kodeks karny: Część szczególna. Vol. 1. Komentarz. Edited by Michał Królikowski and Robert Zawłocki. Warszawa: C.H. Beck, 2017.
Lis-Staranowicz, Dorota. “Prawo moralności publicznej, czyli o obowiązkach pozytywnych państwa po wyroku TK w sprawie K 1/20.” Państwo i Prawo, no. 8 (2021): 101–16.
“Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 28 maja 1997 r., K 26/96.” Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 1997, no. 2, item 19.
“Poselski Projekt ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży z 13 listopada 2023 r.: Druk sejmowy nr 177.” Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/0/FCDFB2FD4380D5C4C1258AAE0062A575/%24File/177.pdf.
“Poselski Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny z 13 listopada 2023 r., wraz z Autopoprawką z 20 listopada 2023 r. Druk sejmowy nr 176.” Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/0/4BA8846810D48387-C1258AAE0065128C/%24File/176.pdf.
“Posiedzenie podkomisji praw i obowiązków obywateli (6). Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego: Biuletyn, no. 10 (1995): 122–37.”
“Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przygotowany przez Senat I kadencji: Druk Senatu I kadencji nr 500.” Prace Komisji Konstytucyjnej Senatu, no. 5 (1991): 21–67.
“Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie z 24 stycznia 2024 r. Druk sejmowy nr 224.” Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/0/9D6FBC222A5C5B12C1258AD20036D62F/%24File/224.pdf.
“Sprawozdanie stenograficzne z 3 posiedzenia Zgromadzenia Narodowego w dniach 24, 25, 26, 27 i 28 lutego 1997 r. część I, Warszawa 1997.” Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. https://orka2.sejm.gov.pl/Stenogramy2.nsf/0/386CD2B77C09CB2B-C1258959004A282E/$file/ZN3-1.pdf.
Tongue, Zoe L. “France’s Constitutional Right to Abortion: Symbolism over Substance.” Medical Law Review, no. 3 (2024): 392–98.
Tyszkiewicz, Leon. “Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.” In Kodeks karny: Komentarz. Edited by Marian Filar. Warszawa: LexisNexis, 2010.
“Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.” Dziennik Ustaw, no. 1575 (2022).
“Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r.: Kodeks karny.” Dziennik Ustaw, no. 17 (2024).
“Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka.” Dziennik Ustaw, no. 292 (2023).
“Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o ochronie granicy państwowej oraz niektórych innych ustaw.” Dziennik Ustaw, no. 1805 (2004).
Wiak, Krzysztof. “Protection of Life in the Legislation and Teaching of Saint John Paul II.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, no. 2 (2023): 389–400.
“Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 września 2008 r., K 44/07.” Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, no. 7A (2008), item 126.
“Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r., K 1/20.” Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego-A, no. 4 (2021).
“Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16 października 2008 r., II AKa 255/08.” Krakowskie Zeszyty Sądowe, no. 1 (2009), item 88.
“Zdanie odrębne sędziego TK Wojciecha Sokolewicza.” In Trybunał Konstytucyjny w sprawie życia: Dokumenty. Edited by Karol Klauza. Częstochowa: Biblioteka Niedzieli, 1997.
“Zdanie odrębne sędziego TK Zdzisława Czeszejko-Sochackiego.” In Trybunał Konstytucyjny w sprawie życia: Dokumenty. Edited by Karol Klauza. Częstochowa: Biblioteka Niedzieli, 1997.
Department of Criminal Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law, Canon Law, and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Al. Racławickie 14, 20-037 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0003-0947-570X
