Głupi, głupszy… bezbożny. O rozumieniu głupoty w Biblii hebrajskiej
Piotr BRIKS
Instytut Historyczny, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Szczeciński, ul. Krakowska 71-79, 71-017 Szczecin , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-7929-2840
Abstrakt
Artykuł stanowi omówienie pojęcia głupoty w Biblii hebrajskiej, gdzie jest ono ujmowane w wielu aspektach: etycznym, prawnym, społecznym, religijnym; stosunkowo najrzadziej występuje w odniesieniu do braku wiedzy. O niezwykłej różnorodności fenomenów głupoty świadczy między innymi bogactwo terminów, które zostały użyte dla jej określenia. W artykule omówione zostały te najczęściej występujące w tekstach biblijnych: „ᵓĕwîl” („ᵓĕwīlî”, „ᵓiwweleṯ”), „nāḇāl” („neḇālāh”), „kesîl” („kesîlûṯ”, „kislāh”) oraz pochodne od rdzenia „sḵl” (formy czasownikowe, rzeczowniki „sāḵāl”, „siḵlûṯ”). Wspólnym mianownikiem różnie nazywanej i rozumianej głupoty jest w Tanach działanie wbrew jakiemuś porządkowi, ładowi, harmonii, dobru – a te dla Izraelitów nie tylko pochodziły od Boga, ale były wręcz Jego emanacją. Głupota traktowana jest zatem w Biblii hebrajskiej jako zachowanie negatywne, o niszczycielskiej sile, a nawet jako zaburzenie tego, co dla poszczególnego człowieka i dla całości Izraela najważniejsze – jego relacji z JHWH.
Słowa kluczowe:
głupota, Biblia, Stary Testament, Tanach, mądrośćInstytut Historyczny, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Szczeciński, ul. Krakowska 71-79, 71-017 Szczecin https://orcid.org/0000-0001-7929-2840
