Metafizyka personalistyczna
Kazimierz KRAJEWSKI
Katedra Etyki, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , PolskaAbstrakt
Celem artykułu jest ukazanie idei metafizyki personalistycznej implikowanej analizami filozoficznymi dokonanymi przez Karola Wojtyłę. Metafizyka ta ma swoje źródło w doświadczeniu osobowego przeżycia bytu. Przeżycie to możliwe jest zaś dzięki świadomości refleksywnej, która towarzysząc ujęciu bytu, zarazem konstytuuje osobową podmiotowość. Osoba konstytuuje się w doświadczeniu bytu, a doświadczenie to jest tej konstytucji koniecznym warunkiem. Dzięki temu metafizyka i antropologia konstytuują się uno actu. Źródłem zarówno metafizyki, jak i antropologii jest więc współdoświadczenie bytu i osoby. Nie da się trafnie ująć ani bytu bez kategorii osoby, ani osoby bez kategorii bytu. Byt i osoba to dwie podstawowe kategorie rozumienia rzeczywistości. Metafizyka personalistyczna uzyskuje swoje dopełnienie w personalistycznym rozumieniu transcendentaliów: prawdy, dobra i piękna.
Słowa kluczowe:
doświadczenie, byt, osoba, świadomość refleksywna, transcendencja, tanscendentalia, antropologia, metafizyka personalistycznaBibliografia
Arystoteles. O duszy. Translated by Paweł Siwek. Warszawa: PWN, 1972.
Boecjusz. “Przeciw Eutychesowi i Nestoriuszowi III.” In Traktaty teologiczne. Translated by Rafał Bielak, and Agnieszka Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2007.
Chudy, Wojciech. Rozwój filozofowania a „pułapka refleksji”: Filozofia refleksji i próby jej przezwyciężenia. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1993.
Jan Paweł II. Encyklika “Fides et Ratio”, o relacjach między wiarą a rozumem. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 1999.
Krajewska, Anna, and Kazimierz Krajewski. “Doświadczenie integralne źródłem metafizyki: Metafizyka epistemologiczno personalistyczno-etyczna.” Ethos 33, no. 2 (130) (2020): 297–314.
Krajewski, Kazimierz. “Etyczny wymiar poznania prawdy.” In Veritas in caritate: Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Andrzeja Szostka MIC. Edited by Marcin Tkaczyk, Marzena Krupa, and Krzysztof Jaworski. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.
Krąpiec, Mieczysław A. Metafizyka: Zarys teorii bytu. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1978.
Reale, Giovanni. “Trzy paradygmaty metafizyki, stworzone przez myśl grecką i chrześcijańską.” Translated by Edward Zieliński. Ethos 15, nos. 3–4 (59–60) (2002): 20–29.
Stępień, Antoni B. Wstęp do filozofii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1995.
Styczeń, Tadeusz. “Na początku była prawda: U genezy pojęcia osoby.” In Styczeń, Dzieła zebrane. Edited by Alfred M. Wierzbicki. Vol. 4. Wolność w prawdzie. Edited by Kazimierz Krajewski. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL and Instytut Jana Pawła II KUL, 2013.
Styczeń, Tadeusz. “Osoba i jej wolność w blasku prawdy.” In Styczeń, Dzieła zebrane. Edited by Alfred M. Wierzbicki. Vol. 4. Wolność w prawdzie. Edited by Kazimierz Krajewski. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL and Instytut Jana Pawła II KUL, 2013.
Wojtyła, Karol. “Osoba i czyn.” In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
Wojtyła, Karol. “Osoba: podmiot i wspólnota.” In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
Wojtyła, Karol. “Podmiotowość i ‘to, co nieredukowalne’ w człowieku.” In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
