Wyjść poza reakcję na „schemat dziecięcości”. Antropomorfizm i dobór antropomorficzny (tłum. D. Chabrajska)

James A. SERPELL

anthropomorphism, evolution, pets, animal welfare , Stany Zjednoczone

Dorota CHABRAJSKA

Instytut Jana Pawła II, Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

Obecny artykuł opisuje genezę i ewolucyjne implikacje antropomorfizmu w kontekście relacji człowieka ze zwierzętami trzymanymi przez niego dla towarzystwa. Patrząc z perspektywy człowieka, można powiedzieć, że myślenie antropomorfizujące umożliwia mu postrzeganie zachowań społecznych tych zwierząt w kategoriach zachowań ludzkich, w wyniku czego mogą one pełnić rolę przewodników i stanowić źródło społecznego wsparcia dla swoich właścicieli. Jak wiadomo, brak poczucia takiego wsparcia jest szkodliwy dla ludzkiego zdrowia i samopoczucia. Z tego też względu antropomorfizm oraz jego konsekwencja, którą jest trzymanie zwierząt dla towarzystwa, mają oczywiste implikacje dla sprawności fizycznej ludzi. Z perspektywy zwierząt natomiast antropomorfizm stanowi wyjątkowy nacisk ewolucyjny, który jest analogiczny do doboru seksualnego i który wpłynął na wygląd, anatomię oraz zachowanie towarzyszących człowiekowi gatunków, aby przystosować je do tej nietypowej niszy ekologicznej, w której są one źródłem wsparcia społecznego. Chociaż gatunki te w sensie swojej liczebności niewątpliwie skorzystały ze skutków opisanego procesu, konsekwencje antropomorfizmu okazują się znacznie mniej łagodne, jeśli spojrzeć na nie z perspektywy konkretnych zwierząt. W istocie dobór antropomorficzny jest prawdopodobnie odpowiedzialny za najpoważniejsze problemy zdrowotne, z jakimi mamy obecnie do czynienia w przypadku zwierząt towarzyszących człowiekowi.

 

Pierwodruk: James A. Serpell, “Anthropomorphism and Anthropomorphic Selection – Beyond the ‘Cute Response,’” Society & Animals (11: 1, 2003, 83-100), wydawca: Koninklijke Brill NV. © Koninklijke Brill NV, Leiden, 2003.

Słowa kluczowe:

antropomorfizm, ewolucja, zwierzęta trzymane w domu, zdrowie zwierząt