„A może jest jeszcze nadzieja...” (Lam 3:29). Zniszczenie, cierpienie i nadzieja w Księdze Lamentacji

Krzysztof NAPORA

Abstrakt

Wśród ksiąg Starego Testamentu, ukryta nieco w cieniu Proroctwa Jeremiasza, Księga Lamentacji jawi się jako utwór zupełnie wyjątkowy. W żadnej innej spośród ksiąg biblijnych obraz zniszczenia kraju i miasta oraz portret ludzkiego cierpienia nie splatają się ze sobą w sposób bardziej sugestywny. Ruiny i ból tworzą przejmujący pejzaż odmalowany kunsztownym rytmem hebrajskiej poezji żałobnej (qinah) i wyśpiewany głosami pięciu pieśni tworzących księgę. Wyjątkowość księgi nie polega jednak wyłącznie na plastycznym opisie cierpienia i zniszczeń. Opis ten staje się tłem, na którym redaktor Lamentacji szkicuje niezwykły traktat, próbując na nowo stawiać tradycyjne pytania dotyczące Boga, człowieka, sensu cierpienia i źródeł nadziei. Autor niniejszego opracowania analizuje kolejno obrazy zniszczenia i cierpienia ludzi dotkniętych dramatem wojny zawarte w wybranych fragmentach Księgi Lamentacji oraz stara się zidentyfikować elementy teologicznej refleksji redaktora księgi. W kontekście opisanego dramatu jednym z najważniejszych motywów tej refleksji wydaje się motyw nadziei.