Kapitał społeczny elementem konstytutywnym bezpieczeństwa publicznego
Monika Adamczyk
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1331-6026
Abstrakt
Szukając nowych rozwiązań dla starych problemów, zwraca się uwagę na takie znaczące dla dobrego funkcjonowania współczesnego społeczeństwa kwestie jak sieci powiązań międzyludzkich, zaufanie czy normy. Pojęcie kapitału społecznego jest używane już od kilku dekad do opisu i wyjaśniania fenomenu zmian w sferze społeczno-politycznej i gospodarczej, zaistniałych w wyniku transformacji społeczno-ekonomicznej. Odnosi się ono również do sfery działań obejmujących m.in. budowanie partnerskich i demokratycznych relacji we wspólnotach lokalnych, w których kapitał społeczny stanowi podstawę trwałych sieci społecznego zaangażowania zaufania i wzajemności. Celem prezentowanego artykułu jest próba przedstawienia korzyści wynikających z posiadania przez wspólnotę lokalną zasobów kapitału społecznego, jak również wskazanie jego pozytywnego oddziaływania na bezpieczeństwo publiczne.
Słowa kluczowe:
Kapitał społeczny, zaufanie, bezpieczeństwo publiczne, zasady życia społecznegoBibliografia
Bourdieu, P. (2005), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR).
Balcerzak-Paradowska, B. (2004), Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków. Przemiany, zagrożenia, potrzeba działań, (Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych).
CBOS (2002), Jacy jesteśmy? Zaufanie Polaków do ludzi i instytucji publicznych oraz gotowość do współpracy, Komunikat z badań BS/40/2002, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2002/K_040_02.PDF (7.09.2021).
CBOS (2006), Zaufanie w sferze prywatnej i publicznej a społeczeństwo obywatelskie, Komunikat z badań BS/24/2006, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2006/K_024_06.PDF (7.09.2021).
CBOS (2008), Zaufanie społeczne w latach 2002-2008, Komunikat z badań BS/30/2008, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_030_08.PDF (7.09.2021).
CBOS (2010), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań BS/29/2010, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_029_10.PDF (7.09.2021).
CBOS (2020), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań nr 43, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_043_20.PDF (7.09.2021).
Coleman, J. (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology”, 94: S95-S122.
Coleman, J. (1990), Foundations of Social Theory, (Cambridge: Harvard University Press).
Coleman, J. (1992), Podstawy teorii decyzji zbiorowych, [w:] M. Kempny, J. Szmatka (red.), Współczesne teorie wymiany społecznej, (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN): 346-362.
Field, J. (2003) Social Capital, (London–New York: Routledge).
Filaber, J. (2009), Pojęcie bezpieczeństwa publicznego w prawie administracyjnym (wybrane uwagi), „Wrocławskie Studia Erazmiańskie”, 3, http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/34474/016.pdf (12.02.2021).
Fukuyama, F. (2003), Kapitał społeczny, [w:] L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, (Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka): 169-187.
Fukuyama, F. (1997), Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, (Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN).
GUS (2011), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski, Katowice, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/wskazniki-zrownowazonego-rozwoju-polski,5,1.html (1.03.2021).
Kitler, W. (2011), Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, (Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Lewenstein, B. (2006), Społeczeństwo rodzin czy obywateli – kapitał społeczny Polaków okresu transformacji, „Societas/Communitas”, nr 1: 163-196.
Mariański, J. (1993), Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych, (Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL).
Mariański, J. ( 2007), Społeczeństwo ponowoczesne i jego dylematy moralne, [w:] S. Partycki (red.), Nowoczesność, ponowoczesność. Społeczeństwo obywatelskie w Europie Środkowej i Wschodniej, t. 1, (Lublin: Wydawnictwo KUL): 24-35.
Marzec, M. (2009), Zaufanie do podmiotów sfery publicznej w budowaniu kapitału społecznego wspólnoty lokalnej, „Organizacja i Kierowanie”, 3: 109-123.
Nowak, E. (2007), Zarządzanie kryzysowe w sytuacjach zagrożeń niemilitarnych, (Warszawa: Akademia Obrony Narodowej).
Olechnicki, K., P. Załęcki (1997), Słownik socjologiczny, (Toruń: Graffiti BC).
Piwowarski, W. (1993), Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, (Warszawa: PAX–Palabra).
Popławski, T. (2008), Kapitał społeczno-kulturowy wsi podlaskiej, [w:] J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Ku nowym formom życia lokalnego, (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN): 319-331.
Przymeński, A. (2005), Kapitał społeczny a społeczeństwo, [w:] H. Januszek (red.), Kapitał społeczny we wspólnotach, (Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu): 22-30.
Putnam, R. (1995), Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, (Kraków: Znak).
Stańczak, Z.J. (2000), Kapitał społeczny a społeczna gospodarka rynkowa, [w:] S. Partycki (red.), Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce. Model a rzeczywistość. III Międzynarodowa Konferencja Socjologiczna, Nałęczów 15-17 czerwca 2000, (Lublin: Wydawnictwo UMCS): 483-491.
Starosta, P. (2002), Społeczność lokalna, [w:] K.W. Friske (red.), Encyklopedia socjologii, t. 4, (Warszawa: Oficyna Naukowa): 97-108.
Theiss, M. (2006), Kapitał społeczny środowiska lokalnego – pojęcia i problemy, [w:] W. Theiss, B. Skrzypek (red.), Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, (Warszawa: Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL): 109-126.
Balcerzak-Paradowska, B. (2004), Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków. Przemiany, zagrożenia, potrzeba działań, (Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych).
CBOS (2002), Jacy jesteśmy? Zaufanie Polaków do ludzi i instytucji publicznych oraz gotowość do współpracy, Komunikat z badań BS/40/2002, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2002/K_040_02.PDF (7.09.2021).
CBOS (2006), Zaufanie w sferze prywatnej i publicznej a społeczeństwo obywatelskie, Komunikat z badań BS/24/2006, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2006/K_024_06.PDF (7.09.2021).
CBOS (2008), Zaufanie społeczne w latach 2002-2008, Komunikat z badań BS/30/2008, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_030_08.PDF (7.09.2021).
CBOS (2010), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań BS/29/2010, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_029_10.PDF (7.09.2021).
CBOS (2020), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań nr 43, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_043_20.PDF (7.09.2021).
Coleman, J. (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology”, 94: S95-S122.
Coleman, J. (1990), Foundations of Social Theory, (Cambridge: Harvard University Press).
Coleman, J. (1992), Podstawy teorii decyzji zbiorowych, [w:] M. Kempny, J. Szmatka (red.), Współczesne teorie wymiany społecznej, (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN): 346-362.
Field, J. (2003) Social Capital, (London–New York: Routledge).
Filaber, J. (2009), Pojęcie bezpieczeństwa publicznego w prawie administracyjnym (wybrane uwagi), „Wrocławskie Studia Erazmiańskie”, 3, http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/34474/016.pdf (12.02.2021).
Fukuyama, F. (2003), Kapitał społeczny, [w:] L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, (Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka): 169-187.
Fukuyama, F. (1997), Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, (Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN).
GUS (2011), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski, Katowice, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/wskazniki-zrownowazonego-rozwoju-polski,5,1.html (1.03.2021).
Kitler, W. (2011), Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, (Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Lewenstein, B. (2006), Społeczeństwo rodzin czy obywateli – kapitał społeczny Polaków okresu transformacji, „Societas/Communitas”, nr 1: 163-196.
Mariański, J. (1993), Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych, (Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL).
Mariański, J. ( 2007), Społeczeństwo ponowoczesne i jego dylematy moralne, [w:] S. Partycki (red.), Nowoczesność, ponowoczesność. Społeczeństwo obywatelskie w Europie Środkowej i Wschodniej, t. 1, (Lublin: Wydawnictwo KUL): 24-35.
Marzec, M. (2009), Zaufanie do podmiotów sfery publicznej w budowaniu kapitału społecznego wspólnoty lokalnej, „Organizacja i Kierowanie”, 3: 109-123.
Nowak, E. (2007), Zarządzanie kryzysowe w sytuacjach zagrożeń niemilitarnych, (Warszawa: Akademia Obrony Narodowej).
Olechnicki, K., P. Załęcki (1997), Słownik socjologiczny, (Toruń: Graffiti BC).
Piwowarski, W. (1993), Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, (Warszawa: PAX–Palabra).
Popławski, T. (2008), Kapitał społeczno-kulturowy wsi podlaskiej, [w:] J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Ku nowym formom życia lokalnego, (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN): 319-331.
Przymeński, A. (2005), Kapitał społeczny a społeczeństwo, [w:] H. Januszek (red.), Kapitał społeczny we wspólnotach, (Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu): 22-30.
Putnam, R. (1995), Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, (Kraków: Znak).
Stańczak, Z.J. (2000), Kapitał społeczny a społeczna gospodarka rynkowa, [w:] S. Partycki (red.), Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce. Model a rzeczywistość. III Międzynarodowa Konferencja Socjologiczna, Nałęczów 15-17 czerwca 2000, (Lublin: Wydawnictwo UMCS): 483-491.
Starosta, P. (2002), Społeczność lokalna, [w:] K.W. Friske (red.), Encyklopedia socjologii, t. 4, (Warszawa: Oficyna Naukowa): 97-108.
Theiss, M. (2006), Kapitał społeczny środowiska lokalnego – pojęcia i problemy, [w:] W. Theiss, B. Skrzypek (red.), Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, (Warszawa: Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL): 109-126.
Adamczyk, M. (2021). Kapitał społeczny elementem konstytutywnym bezpieczeństwa publicznego. Studia I Analizy Nauk O Polityce, (2), 77–90; 91. https://doi.org/10.31743/sanp.12697
Monika Adamczyk
mdadamczyk@kul.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1331-6026
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1331-6026
