Kwestia czeczeńska w stosunkach izraelsko-rosyjskich po 1991 roku
Abstrakt
W artykule poddano weryfikacji hipotezę, wedle której pozostanie Czeczenii w Federacji Rosyjskiej leży w żywotnym interesie zarówno Rosji, jak i Izraela, który oczekuje jednocześnie, aby władze rosyjskie prowadziły mniej kompromisową politykę wobec władzy Ramzana Kadyrowa i ograniczały autonomię Czeczenii. Problem ujęto z realistycznej perspektywy teoretycznej w badaniu stosunków międzynarodowych, ze względu na jego wymiar geopolityczny i dominację kwestii bezpieczeństwa energetycznego i antyterrorystycznego, strategii wojskowej oraz rywalizacji mocarstw o wpływy w tym istotnym obszarze.
Słowa kluczowe:
Rosja, Izrael, Republika Czeczenii, relacje międzynarodowe, geopolitykaBibliografia
Amos, H. (2003), Chechnya Veterans Serve as IDF Snipers, https://www.haaretz.com/1.4686587 (21.10.2022).
Avioutskii, V. (2001), Globalisation du conflit tchétchѐne, http://www.academiedegeopolitiquedeparis.com/globalisation-du-conflit-tchetchene/ (21.10.2022).
Avioutskii, V. (2005), Géopolitique du Caucase, (Paris: Armand Colin).
Azulai, Y. (2019), Agriculture Cooperation between Israel and Russia, https://www.israelagri.com/?CategoryID=482&ArticleID=1352 (21.10.2022).
Benedyczak, J. (2019), Znaczenie Czeczenii w polityce wewnętrznej i zagranicznej Rosji, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, https://pism.pl/publikacje/Znaczenie_Czeczenii__w_polityce_wewnetrznej_i_zagranicznej_Rosji_ (21.10.2022).
Bodio, T. (2009), Polityka energetyczna w stosunkach między Unią Europejską a Federacją Rosyjską w latach 2000–2008, (Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR).
Bodio, T. (2014), Kaukaz Północy: elity władzy i życie polityczne, (Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR).
Branża diamentowa w Izraelu (2020), https://israel.trade.gov.pl/pl/izrael/analizy-rynkowe/143915,branza-diamentowa-w-izraelu.html (21.10.2022).
Brzeziński, Z. (1998), Wielka szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, tłum. z ang. T. Wyżyński, (Warszawa: „Świat Książki”).
Budzisz, M. (2019), Rosjanie wymrą niczym dinozaury?, https://www.tysol.pl/a29972-marek-budzisz-rosjanie-wymra-niczym-dinozaury (21.10.2022).
Center for Research on Jewish Communities of the Caucasus and Central Asia (2021), The Mountain Jews, https://www.ariel.ac.il/wp/cjcc/the-mountain-jews/ (21.10.2022).
Collinson, Sh. (2016), Russia, Israel Eye Cooperation in Hi-tech Agriculture, https://old.sk.ru/news/b/articles/archive/2016/02/15/russia-israel-eye-cooperation-in-hitech-agriculture.aspx (21.10.2022).
Coudroy, L.(2005), La Russie: des territoires en recomposition. Le dessous d’une carte: un regard polonais sur la Tchétchènie, http://geoconfluences.ens-lyon.fr/doc/etpays/Russie/RussieDoc3.htm (21.10.2022).
Diec, J. (2015), Doktryna rosyjskiej polityki zagranicznej. Partnerzy najbliżsi i najdalsi, (Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Ferfecki, W. (2021), MSZ odcina się od Adama Borowskiego, https://www.tvp.info/2766230/polska/msz-odcina-sie-od-adama-borowskiego/ (21.10.2022).
Gdański, J. (2005), Zapomniani żołnierze Hitlera, (Warszawa: Wydawnictwo De Facto).
Gołaś, K. (2011), Region Kaukazu w polityce Federacji Rosyjskiej – wybrane aspekty, „Przegląd Geopolityczny” 3: 109–123.
Grabowski, T. (2017), Terroryzm północnokaukaski. Źródła, przejawy i przeciwdziałanie zjawisku, (Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum).
Grochmalski, P. (2003), Islam w Czeczenii, [w:] Islam na obszarze postradzieckim, Prace Ośrodka Studiów Wschodnich, nr 7 (Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich): 48–52.
Gumilow, L. (1973), Śladami cywilizacji Wielkiego Stepu, tłum. Stefan Michalski, (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy).
Hilsman, P. (2019), How Israeli-Designed Drones Became Russia’s Eyes in the Sky for Defending Bashar al-Assad, https://theintercept.com/2019/07/16/syria-war-israel-russia-drones/ (21.10.2022).
Iwańczuk, K. (2008), Geopolityka Kaukazu, [w:] K. Iwańczuk, T. Kapuśniak (red.), Region Kaukazu w stosunkach międzynarodowych, (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej): 17–35.
Izrael nie wyśle broni na Ukrainę. Może przekazać systemy ostrzegania (19.10.2022), „Rzeczpospolita”. Wydarzenia. Świat. Konflikty zbrojne, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art37264211-izrael-nie-wysle-broni-na-ukraine-moze-przekazac-systemy-ostrzegania (22.11.2022).
Izrael przygotowuje się na masową emigrację ukraińskich Żydów (24.01.2022), „Rzeczpospolita”. Wydarzenia. Świat. Polityka, https://www.rp.pl/polityka/art19318481-izrael-przygotowuje-sie-na-masowa-emigracje-ukrainskich-zydow (22.11.2022).
Javedanfar, M. (2008), Lieberman’s Recommendation To Mubarak, http://middleeastanalyst.com/tag/yisrael-beitenu/ (21.10.2022).
Kaliszewska, I. (2011), Życie codzienne na Kaukazie Północnym, (Warszawa: Wydział Informacji o Krajach Pochodzenia UdSC).
Kaliszewska, I. (2016), Za Putina i za szarijat. Dagestańscy muzułmanie o Rosji i państwie islamskim, (Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego). (Crossref)
Katz, M.N. (2005), Putin’s Pro-Israel Policy, https://www.meforum.org/690/putins-pro-israel-policy (21.10.2022).
Maciejak, M. (2018), Anatomia konfliktu rosyjsko-czeczeńskiego. Grozny 1994/1995, 1999/2000, (Zabrze–Tarnowskie Góry–Połomia: Wydawnictwo Inforteditions).
Mikołajec, J., J.A. Wendt (2017), Geograficzna sukcesja religii wielkiego stepu, „Nurt SVD” 51(2): 388–402.
PM Netanyahu Meets with Russian President Putin (2017), Israel Ministry of Foreign Affairs, https://mfa.gov.il/MFA/PressRoom/2017/Pages/PM-Netanyahu-meets-with-Russian-President-Putin-9-March-2017.aspx. (21.10.2022).
Rudee, E. (2016), Israeli Defense Force Takes Special Care of Disabled, https://thehill.com/blogs/pundits-blog/international/292463-israeli-defense-force-takes-special-care-of-disabled (21.10.2022).
Shachtman, N. (2008), How Israel Trained and Equipped Georgia’s Army, https://www.wired.com/2008/08/did-israel-trai/ (21.10.2022).
Szukalski, J. (2014), Konstytucyjne zasady ustroju Czeczenii w latach 1992–2000, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio K 21(2): 29–43. (Crossref)
Świat Wielkiego Stepu (2008), [w:] J.K. Kozłowski, J. Kieniewicz (oprac. nauk.), Encyklopedia historyczna świata, t. 3. Starożytność, cz. 2, (Kraków: Opres).
Tourmarkine, A. (1996), La diaspora tcherkesse en Turquie, „Hérodote” 81: 151–177.
Tybuchowska-Hartlińska, K., A. Żukowski (2014), Procedury wyłaniania elit władzy – systemy wyborcze, [w:] T. Bodio (red.), Kaukaz Północny: elity władzy i życie polityczne, (Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR): 41–60.
Wilhelmsen, J. (2004), When Separatists Became Islamists: the Case of Chechnya, Farsvrest Farsknings Institute (FFI Report), Norwegian Defense Research Establishment, https://www.ffi.no/en/publications-archive/when-separatists-become-islamists-the-case-of-chechnya (21.10.2022).
Williams, D. (2018), Israel to Russia: We Sat out Western Sanctions, so Help Us in Mideast, https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-israel-russia/israel-to-russia-we-sat-out-western-sanctions-so-help-us-in-mideast-idUSKBN1I41AB (21.10.2022).
Zięba, R., S. Bieleń, J. Zając (2015), Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, (Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego).
Mamaev, Š., P. Ivanov (1998), Bog šel’fy metit, „Kommersant-Vlast”, https://www.kommersant.ru/doc/14088?fbclid=IwAR01Ncl_lguiIkPORtA9whyZ_onkOD2VglqSzyRmDw_ZqNVRSqmPLkmrR-0 (22.11.2022).
Matveev, O. (2017), Abver na Severnom Kavkaze, https://vpk-news.ru/articles/17 (21.10.2022).
Polivanov, N. (1998), Temzavpadaet v Kaspijskoe more, „Kommersant-Vlast”, https://www.kommersant.ru/doc/14221?fbclid=IwAR1MEKLgHX9q-CAowC4_vI3H-8tHPJTZNruDf9_LiO18GIvOXhQdGuzLBS8 (22.11.2022).
Vladimir Putin: terrorizm tak že opasen, kak nacizm [b.r.], https://www.vesti.ru/article/2385201 (21.10.2022).
Voroncova, L. M., S.B. Filatov, D.E. Furman (1994), Religiâ i politika v sovremennom massovom soznanii, Religiâ i politika v postkommunisti (Moskwa: M. Institut filosofii RAN).
Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-1205-030X
