Poland in the Face of the Migration Wave from the South in 2023 – Position Towards the New EU Migration Pact, Including the Reintroduction of Border Control with Slovakia
Anna Szachoń-Pszenny
John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-2353-3745
Alicja Zyguła
John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-9919-847X
Abstract
The problem of increased migration to the European Union, although present in the public space for many years, still remains unresolved. The first stage of the migration crisis in 2015 was described as “the peak” of the migration crisis when large-scale migrants from the Middle East arrived at the EU’s southern external borders. At that time, the European Union was looking for ways to solve the problem in solidarity. Currently, after 8 years, a new wave of migration from the south is pressing on the Union’s borders, which is why the problem returns, becoming the subject of research analyses, political discussions and the leading topic of the Polish parliamentary election campaign in autumn 2023.
The objectives of the considerations undertaken in the article focus primarily on presenting Poland’s position towards the EU proposal to solve the new wave of the migration crisis through the southern external borders of the European Union. They also include an analysis of the circumstances of the temporary reintroduction of border control at the internal border between Poland and Slovakia. The analysis of the literature on the issue, legal acts and statements by those in power aims to find an answer to the following questions: what is Poland’s position towards the new wave of the migration crisis in the EU and what are the underlying factors? Is Poland becoming a migration state? Is the temporary reintroduction of internal border controls the only solution in response to the migration wave from the south? Does the new migration pact offer opportunities for solidarity among Member States, or is it necessary to look for other solutions?
The main hypothesis of the article is that Poland has become increasingly involved in migration issues after 2015, and as a result of new crises on its borders, especially between 2021–2023, Poland takes on the characteristics of a migrant state. This is expressed by firstly the crisis on the border with Belarus and the current change of the Balkan route due to the migration wave from the south of the EU in 2023. The supporting hypothesis states that Poland is required to become more involved in EU migration policy and to develop effective measures in response to escalating border crises.
From the analysis of the problem, the reflection arises that despite attempts at solutions, new crises continue to emerge, which only deepens the existing political divisions, while at the same time requiring countermeasures, especially in emergencies. An example of this is Poland’s response to migration pressure from the south of the EU and changes to the Balkan route, which was the reintroduction of border control with Slovakia for the first time for migration reasons.
The article mainly uses theoretical research methods, such as analysis, which includes an analysis of the content of literature and available legal acts and statistical studies regarding the studied phenomenon.
Keywords:
border surveillance, migration crisis, border securityReferences
Adamczyk, A. (2023), Polska polityka migracyjna i jej paradoksy, „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny” 1(187): 31–51.
Aktualności Straży Granicznej (b.r.), https://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/12569,Na-granicy-polsko-bialoruskiej.html (6.11.2023).
Andrzej Duda i Mateusz Morawiecki o pakcie migracyjnym. „Nasze stanowisko jest absolutnie jednolite i niezmienne” (5.10.2023), https://tvn24.pl/polska/paktmigracyjny-andrzej-duda-i-mateusz-morawiecki-przed-spotkaniami-zeswiatowymi-liderami-ws-paktu-migracyjnego-7376501 (13.10.2023).
Bogucewicz, M. (2022), Kryzysy migracyjne w Polsce: od sekurytyzacji migracji do imperatywu humanitarnego, [w:] A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak (red.), Mniejszości, emigranci i uchodźcy: „stare” i „nowe” wyzwania, (Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): 38–54.
Donald Tusk o polityce migracyjnej (b.r.), https://www.youtube.com/watch?v=EfBiJzrAKPI, (5.11.2023).
Duszczyk, M. (2008), Wyzwania polskiej polityki migracyjnej a doświadczenia międzynarodowe, [w:] P. Kaczmarczyk, M. Okólski (red.), Polityka migracyjna jako instrument promocji zatrudnienia i ograniczania bezrobocia, (Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego): 37–54.
Duszczyk, M., P. Kaczmarczyk (2022), Wojna i migracja: napływ uchodźców wojennych z Ukrainy i możliwe scenariusze na przyszłość, https://www.migracje.uw.edu.pl/publikacje/cmr-spotlight-war-and-migration-the-recent-influx-from-ukraineinto-poland-and-possible-scenarios-for-the-future/ (5.11.2023).
Frontex (13.10.2023), Arrivals in the Central Mediterranean Slow in September, https://www.frontex.europa.eu/media-centre/news/news-release/arrivals-in-thecentral-mediterranean-slow-in-september-o9Qe64 (5.11.2023).
Górak-Sosnowska, K., J. Łazor (2016), Wstęp, [w:] K. Górak-Sosnowska, J. Łazor (red.), Polityka migracyjna: historia i współczesne wyzwania, (Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie): 157–168.
Jak Rada koordynuje reakcję UE na sytuacje kryzysowe (2014), https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/ipcr-response-to-crises/ (2.11.2023).
Łoziński, S., M. Szonert (2023), Polityka migracyjna „bez polityki”. Antynomie tworzenia polityki migracyjnej w Polsce w okresie 2016–2022, https://www.migracje.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2023/02/CMR-WP-130-188-1.pdf (5.11.2023).
Media: nowy „bałkański szlak” migracyjny do Niemiec prowadzi przez Polskę (22.09.2023), https://tvn24.pl/swiat/kryzys-migracyjny-niemcy-nowy-balkanski-szlakprowadzi-przez-polske-tagesschau-7356455 (3.11.2023).
Nowakowski, J.M., J. Olędzka, M. Rust (red.). (2021), Raport IV. Granica dyktatora. Polska i Białoruś wobec kryzysu granicznego, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski, https://studium.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2022/01/Raport_Bialorus_2021_4PL.pdf (5.11.2023).
Nowy pakt o migracji i azylu (b.r.), Komisja Europejska, https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/new-pact-migration-and-asylum_pl (15.10.2023).
Pacuła, P. (29.09.2023), Pakt migracyjny znów rozpala wyobraźnię polityków PiS. Pokazujemy, jak dezinformują, https://oko.press/pakt-migracyjny-negocjacje-weto-morawiecki (5.11.2023).
Państwowa Komisja Wyborcza (2023), Wyniki głosowania w Referendum ogólnokrajowym 2023 r., https://referendum.gov.pl/referendum2023/pl/wyniki/pl (30.11.2023).
Podgóra, K., A. Jekaterynczuk, O. Yarosh, O. Kuzmuk, V. Liubchuk (14.05.2023), Support for Ukrainian Refugees after Russia’s Invasion of Ukraine: Aid Structure and Resilience Factors. Case Studies of Lublin and Lutsk, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14616696.2023.2206892 3 (6.11.2023).
Polacy zabrali głos ws. relokacji uchodźców. Odpowiedzi pokrywają się z preferencjami politycznymi (21.06.2023), https://www.wprost.pl/zycie/11274400/polacy-zabrali-glos-ws-relokacji-uchodzcow-odpowiedzi-pokrywaja-sie-z-preferencjami-politycznymi.html (28.10.2023).
Porto. Spotkanie Prezydentów Państw Grupy Arraiolos (6.10.2023), https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/porto-spotkanie-prezydentowpanstw-grupy-arraiolos,75818 (13.10.2023).
Projekt uchwały (2021) Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka migracyjna Polski – kierunki działań 2021–2022” (nr projektu ID179), https://www.gov.pl/web/premier/projekt-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-polityka-migracyjna-polski-kierunki-dzialan-2021-2023 (30.10.2023).
Rajkiewicz, A. (2004), Nad danymi NSP 2002 o migracjach zagranicznych ludności, „Polityka Społeczna” 3: 8–9.
Rozporządzenie (2016/399) Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), t.j. Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2016.
Rozporządzenie (2021/1536) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych, Dz. U. z 2021 r. poz. 1536.
Rozporządzenie (2023/2120) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 października 2023 r. w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną, Dz. U. z 2023 r. poz. 2120.
Słojewska, A. (27.09.2023), Bałkański szlak migracyjny idzie przez Polskę. Czy na granicach wrócą kontrole?, https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art39171381-balkanski-szlak-migracyjny-idzie-przez-polske-czy-na-granicach-wroca-kontrole (2.11.2023).
Statystyki Straży Granicznej (2023), Statystyki za styczeń–wrzesień 2023 r. (III kwartały), https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG.html (5.11.2023).
Szachoń-Pszenny, A. (2023), Szczyt kryzysu migracyjnego w 2015 r., a szczyt kryzysu uchodźczego w 2015 r. – próba analizy porównawczej wpływu na obszar „bez granic” UE, „Studia Politologiczne” 68: 55–79.
Tutak, G. (2023), Polityka imigracyjna Polski w latach 2004–2015, (Lublin: Wydawnictwo KUL).
Uchwała (2017/260) Nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), M.P. z 2017 r. poz. 260.
Uchwała Sejmu (2023/597) Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie propozycji wprowadzenia unijnego mechanizmu relokacji nielegalnych migrantów, M.P. z 2023 r. poz. 597.
Ustawa (2022/583) z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz. U. z 2022 r. poz. 583.
Waleński, T. (25.09.2023), Niemcy zalewa fala migrantów. Ich szlak prowadzi przez Polskę, https://wiadomosci.wp.pl/niemcy-zalewa-fala-migrantow-ich-szlakprowadzi-przez-polske-6944321216965376a (3.11.2023).
Wojdat, M., P. Cywiński (2022), Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse. Raport o uchodźcach z Ukrainy w największych polskich miastach, Centrum Analiz i Badań, Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, https://metropolie.pl/artykul/miejska-goscinnosc-wielki-wzrost-wyzwania-i-szanse-raport-ouchodzcach-z-ukrainy-w-najwiekszych-polskich-miastach (3.11.2023).
Wojnowski, M. (2022), Geneza, teoria i praktyka rosyjskiej inżynierii przymusowej migracji. Przyczynek do badań nad kryzysem migracyjnym na wschodniej flance NATO, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 26(14): 11–49.
Zalewski, P. (2022), Działania administracji państwowej w Polsce wobec uchodźców z Ukrainy w pierwszych tygodniach wojny w Ukrainie w 2022 roku. Aspekty prawne i securitologiczne, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 34: 101–124.
Zespół do Spraw Migracji (2019), Polityka migracyjna Polski. Projekt z dnia 10 czerwca
r., Redakcja Departament Analiz i Polityki Migracyjnej MSWiA, https://interwencjaprawna.pl/wp-content/uploads/2019/06/Polityka-migracyjna-Polski-wersja-ostateczna.pdf (3.11.2023).
Zespół do Spraw Migracji (2020), Polityka migracyjna Polski – diagnoza stanu wyjściowego, Redakcja Departament Analiz i Polityki Migracyjnej MSWiA, https://www.gov.pl/web/mswia/polityka-migracyjna-polski--diagnoza-stanuwyjsciowego (3.11.2023).
Ziemska, A. (7.09.2023), Pogranicznicy: setki migrantów próbują się dostać przez Polskę do Niemiec szlakiem bałkańskim, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9292323,pogranicznicy-setki-migrantow-probuja-sie-dostacprzez-polske-do-niem.html (3.11.2023).
John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-2353-3745
