Construction of the Structures of the Polish Workers’ Party in the Districts of the Lublin Voivodeship in the Light of the Documents of the Voivodeship Party Control Commission in the Years 1945–1948

Michał Bednarczyk

The John Paul II Catholic University of Lublin , Poland
https://orcid.org/0000-0002-1086-7113


Abstract

The priority of the Polish communists after the end of World War II was the expansion of the small, staff Polish Workers’ Party (PPR) and its transformation into a mass party capable of exercising power. For the leadership of the “workers’ party”, this was a difficult task, since a significant percentage of the society was against their rule, the ranks of the organisation rarely included people worthy of the title of communist, and the field structures were formed in the conditions of the struggle against the Polish independence underground. The article attempts to show the process of building district party organs of power in the Lublin area – an important area with revolutionary and communist traditions dating back to the 19th century for the executors of Joseph Stalin’s will. The source for consideration are archival materials of the PPR Voivodeship Party Control Commission in Lublin.

Keywords:

Polish Workers’ Party, Voivodeship Party Control Commission, District Committee, Lublin region, Poland in 1944–1948



Bednarczyk, M. (2016a), „Oczyścić Partię z elementów wrogich i obcych…”. Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1945–1948, „Pamięć i Sprawiedliwość” 27: 327–367.

Bednarczyk, M. (2016b), „W naszym aparacie powiatowym towarzysze wyobcowali się z klasy, z której pochodzą”. Kontrole Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w Komitetach Powiatowych PPR na Lubelszczyźnie w latach 1945–1948, „Annales UMCS. Sectio F” 71: 149–180. (Crossref)

Gontarczyk, P. (2016), Polska Partia Robotnicza w latach 1944–1948 jako partia władzy. Pozaideologiczne motywy akcesu do partii komunistycznej, [w:] K. Rokicki (red.), Partia, państwo, społeczeństwo, (Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej): 26–58.

Kochański, A. (red.). (2001), Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, (Warszawa: ISP PAN).

Libera, P. (2015), Członkowie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR w latach 1948–1971. Próba portretu zbiorowego, [w:] M. Szumiło, M. Żukowski (red.), Elity komunistyczne w Polsce, (Warszawa–Lublin: Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej): 169–191.

Magier, D. (2012), Czynności kancelaryjne w komitetach PPR. Przyczynek do badań nad systemami kancelaryjnymi struktur partii komunistycznej w Polsce, [w:] D. Magier (red.), Partia komunistyczna w Polsce. Struktury – ludzie – dokumentacja, (Lublin–Radzyń Podlaski: Archiwum Państwowe w Lublinie): 505–522.

Mażewski, L. (2020), Polityka ideologiczna. Partia nowego typu a republika rad w koncepcji Lenina, „Myśl Polityczna” 4: 74–77.

Motyka, G. (2011), Od rzezi wołyńskiej do Akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943–1947, (Kraków: Wydawnictwo Literackie).

Osęka, P. (2008), Kartoteka spraw Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej – rekonesans archiwalny, [w:] K. Persak, A. Friszke, Ł. Kamiński, P. Machcewicz, P. Osęka, P. Sowiński, D. Stola, M. Zaremba (red.), Od Piłsudskiego do Wałęsy. Studia z dziejów Polski w XX wieku, (Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej): 262–275.

Osęka, P. (2012), Sumienie partii. Rola i znaczenie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej, [w:] D. Stola, K. Persak (red.), PZPR jako machina władzy, (Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej): 75–98.

Sokół, W., M. Żmigrodzki (red.). (2005), Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej).

Statut (1947) Polskiej Partii Robotniczej uchwalony na I Zjeździe PPR, (Wrocław: Nakładem Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej).

Wrona, J. (1995), System partyjny w Polsce 1944–1950. Miejsce – funkcje – relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej).

Wysocki, J. (2011), Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1989, (Lublin: Instytut Pamięci Narodowej).

Zawadka, K. (2014), Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie 1948–1956. Struktura – ludzie – mechanizm funkcjonowania, (Lublin: Instytut Pamięci Narodowej).


Published
2024-12-19


Bednarczyk, M. . (2024). Budowa struktur Polskiej Partii Robotniczej w powiatach województwa lubelskiego w świetle dokumentów Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej w latach 1945–1948. Studia I Analizy Nauk O Polityce, (2), 87–104; 105. https://doi.org/10.31743/sanp.17888

Michał Bednarczyk  michal.bednarczyk@kul.pl
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-1086-7113



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.