O kierunek polityki krytycznej
Stanisław Wójcik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-0616-3604
Abstrakt
Polityka potrzebuje nie tylko wewnętrznej racjonalności i uporządkowania prawa, które winno odznaczać się spójnością argumentacji, ale także – jakże pilnie – etosu, tego nośnika wartości, które wprowadzają ład w ludzką komunikację, tak bardzo dzisiaj niedocenianego, a przecież wpływającego na zjawiska i procesy polityczne, na obiektywną teorię. Racjonalność i moralność stanowią zakorzenioną w społeczeństwie całość. Sama pogoń za pełnią władzy politycznej, jej maksymalizacją przez zwycięskie partie nie może stanowić głównego celu. Politycy powinni uwzględniać także godność człowieka i społeczeństwa. Drogę do pogodzenia obu celów ukazuje personalizm systemowy. Jest to inne podejście w rozumieniu polityki i nauki o polityce jako działania na rzecz interesu wspólnego społeczeństwa. Dzisiaj nie ma zgody co do istoty polityki, brakuje uznania dla jej wymiaru etycznego. Modny relatywizm i postępująca fragmentaryzacja politologii uniemożliwiają poznanie coraz bardziej dynamicznego i rozległego pola polityki.
Słowa kluczowe:
polityka, społeczeństwo, personalizmBibliografia
Bartnik, C.S. (24.07.2002), O godność polską wobec Unii Europejskiej, „Nasz Dziennik”: 11.
Bartnik, C.S. (2003a), Błędy i wypaczenia nowej ideologii, [w:] C.S. Bartnik, Oto Polska w was jest, seria: Dzieła Zebrane 34, (Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne): 40–45.
Bartnik, C.S. (2003b), Dziennikarz i sumienie, [w:] C.S. Bartnik, Oto Polska w was jest, seria: Dzieła Zebrane 34, (Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne): 227–231.
Bartnik, C.S. (2003c), O współczesnej duchowej sytuacji Polski, [w:] C.S. Bartnik, Dni Anioła Siódmego. Ze współczesnej teologii społeczno-politycznej, seria: Dzieła Zebrane 27, (Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne): 48–55.
Bartnik, C.S. (2005), Prawda i wolność, seria: Dzieła Zebrane 40, (Lublin: Standruk).
Bartnik, C.S. (28–29.01.2006), Sekciarski charakter liberalizmu, „Nasz Dziennik”: 12.
Bartnik, C.S. (2011), Ojczyzna w potrzebie, seria: Dzieła Zebrane 60, (Lublin: Standruk).
Hallowell, J.H. (1993), Moralne podstawy demokracji, tłum. J. Marcinkowski, (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN).
Jan Paweł II (1991), Encyklika „Centesimus Annus” w setną rocznicę encykliki „Rerum Novarum” (1.05.1991), https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html (21.01.2025).
Jan Paweł II (22.05.1995), Polska potrzebuje dzisiaj ludzi sumienia. Skoczów, 22 maja 1995. Homilia w czasie mszy św. odprawionej na wzgórzu „Kaplicówka”, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/skoczowh_22051995.html (21.01.2025).
Kowalczyk, S. (1995), Liberalizm i jego filozofia, (Katowice: Wydawnictwo Unia).
Król, M. (1996), Liberalizm strachu czy liberalizm odwagi, seria: Demokracja. Filozofia i Praktyka, (Kraków: Znak).
Łagowski, B. (1997), Etyka polityczna w warunkach konfliktu, [w:] G. Skąpska (red.), Etyka w polityce. Debata naukowców, polityków, dziennikarzy i społeczników zorganizowana przez Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych w Krakowie oraz Uniwersytet Jagielloński, (Kraków: Universitas): 35–40.
Mocek, S. (1997), Moralne podstawy życia politycznego, (Warszawa: Instytut Studiów Politycznych).
Rokita, J.M. (20.01.2024), Nic podobnego nie przydarzyło się ani sądom III Rzeszy, ani sądom ZSRR, „Gazeta Warszawska”.
Sobczak, J. (2005), Dylematy etyki dziennikarskiej, [w:] K. Zamiara (red.), Etyczne aspekty badań społecznych, seria: Człowiek i Społeczeństwo 24, (Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM): 135–158.
Staniszkis, J. (2001), Postkomunizm. Próba opisu, seria: Idee i Polityka, (Gdańsk: słowo/obraz terytoria).
Stróżewski, W. (1992), W kręgu wartości, (Kraków: Znak).
Sztompka, P. (1999), Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność, [w:] P. Sztompka (red.), Imponderabilia wielkiej zmiany: mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, (Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN): 265–282.
Wildstein, B. (11–17.06.2012), Dlaczego nie lubię III RP, „Uważam Rze”: 58–59.
Wójcik, S. (2002), Zapomniana polska ekonomia społeczna XX wieku, seria: Prace Wydziału Nauk Społecznych – Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 84, (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL).
Wójcik, S. (2007), Naród, samorząd terytorialny, demokracja w III Rzeczypospolitej, seria: Prace Wydziału Nauk Społecznych – Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II 113, (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL).
Wójcik, S. (2015), Personalizm polityczny. Zarys problemów, (Lublin: Wydawnictwo KUL).
Wójcik, S. (2021), Ekonomia a personalizm systemowy, „Studia i Analizy Nauk o Polityce” 1: 9–31. DOI: 10.31743/sanp.12250. (Crossref)
Wójcik, S. (2023), Polityka i politologia z perspektywy personalizmu systemowego, „Gubernaculum et Administratio” 2(28): 149–168. (Crossref)
Ziemkiewicz, R.A. (6.10.2024), Dlaczego jestem wściekły na PiS, „Do Rzeczy” 41: 15–19.
Zybertowicz, A. (16–22.04.2012), Tak to działa w tuskokracji, „Uważam Rze”: 28.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
