Wdrażanie budżetów obywatelskich w Polsce - analiza wybranych doświadczeń jednostek samorządu terytorialnego

Bartlett, T., D. Schugurensky (2021), Reinventing Freire in the 21st Century: Citizenship Education, Student Voice and School Participatory Budgeting. „Current Issues in Comparative Education” 23(2): 55–79. DOI: 0000-0002-7271-944X.

Bartlett, T., D. Schugurensky (2024), Inclusive Civic Education and School Democracy Through Participatory Budgeting, „Education, Citizenship and Social Justice” 19(3): 362–380. DOI: 10.1177/17461979231160701.

Cabannes, Y. (2004), Participatory Budgeting: A Significant Contribution to Participatory Democracy, „Environment and Urbanization” 16(1): 27–46. DOI: 10.1177/095624780401600104.

Jaśkowiec, D. (2021), Budżet obywatelski w jednostkach samorządu terytorialnego jako specyficzny rodzaj referendum lokalnego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 26(336): 141–149. DOI: 0000-0002-3492-2439.

Jurek, K. (2023), Dialog i partycypacja obywatelska na poziomie lokalnym na przykładzie miasta Krakowa, „Zeszyty Naukowe Collegium Witelona” 4(49): 49–59. DOI: 10.5604/01.3001.0054.5169.

Jurek, K. (2025), Modele wdrażania budżetów obywatelskich w Polsce jako przyczynek słuchania organizacyjnego potrzeb mieszkańców: różnorodność praktyk i konsekwencje legislacyjne, „Management and Administration Journal” 65(4). DOI: 10.34739/maj.2025.04.02.

Kębłowski, W. (2014), Budżet partycypacyjny. Ewaluacja, (Warszawa: Instytut Obywatelski).

Kociuba, D., K. Rabczewska (2019), Rola budżetów partycypacyjnych w zagospodarowaniu przestrzeni publicznych polskich miast – studium przypadku Lublina, „Studia Regionalne i Lokalne” 2(76). DOI: 10.7366/1509499527605.

Kraszewski, D., K. Mojkowski (2014), Budżet obywatelski w Polsce, (Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego), https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/07/Budzet-obywatelski-w-Polsce-D.-Kraszewski-K.-Mojkowski.pdf (18.07.2025).

Krześ, A. (2014), Budżet obywatelski jako inicjatywa wspierająca postawę społeczeństwa obywatelskiego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 341: 93–103. DOI: 10.15611/pn.2014.341.08.

Michalska-Żyła, A., K. Brzeziński (2017), Budżet partycypacyjny jako mechanizm współrządzenia miastem, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K” 24(2): 205–223. DOI: 10.17951/k.2017.24.2.205.

Misiejko, A. (2020), Budżet obywatelski w praktyce samorządów, (Warszawa: Wolters Kluwer).

Mucha, A. (2018), Zróżnicowanie zwycięskich projektów budżetu obywatelskiego w latach 2013–2016 w polskich miastach, „Prace Geograficzne” 154: 55–70. DOI: 10.4467/20833113PG.18.009.8761.

Najwyższa Izba Kontroli (2019), Informacja o wynikach kontroli. Funkcjonowanie budżetów partycypacyjnych (obywatelskich). LGD.430.001.2019, Nr. ewid. 20/2019/P/18/064/LGD, https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/18/064/ (18.07.2025).

Pistelok, P. (2019), Dąbrowski budżet partycypacyjny – model 2.0, [w:] P. Pistelok, B. Martela (red.), Partycypacja publiczna: raport o stanie polskich miast, (Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów): 143–155.

Podgórska-Rykała, J. (2019), Budżet obywatelski a budżet partycypacyjny. Dwa rozwiązania dla jednego miasta w konsekwencji nowelizacji prawa samorządowego, „Roczniki Administracji i Prawa” 19 (Tom Specjalny): 221–236. DOI: 10.5604/01.3001.0014.1029.

Podgórska-Rykała, J., J. Grygieńć (2025), Participation Disempowered: Polish Participatory Budgeting and a Missed Chance for Citizen Empowerment, [w:] N. Kolleck, I.P. Karolewski (red.), Rethinking Citizenship in Central and Eastern Europe: Insights from Education and Political Research, seria: Bristol Studies in Comparative and International Education, (Bristol: Bristol University Press): 180–203.

Pytlik, B. (2017), Budżet partycypacyjny w Polsce. Ewolucja i dylematy, „Studia z Polityki Publicznej” 4(1): 103–122. DOI: 10.33119/KSzPP.2017.1.6.

Radzioch, J. (2020), Funkcjonowanie budżetu partycypacyjnego we Wrocławiu w latach 2013–2019, [w:] H. Gawroński, K. Olszewska, K. Sidorkiewicz, K. Starańczak (red.), Ekonomiczne i społeczne aspekty rozwoju samorządu terytorialnego w Polsce, (Elbląg: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej): 199–214.

Regulamin Budżetu Obywatelskiego (2025), https://decyduje.lublin.eu/pl/budzet-obywatelski-l/portal/regulamin-bo/ (14.06.2025).

Rybińska, D. (2018), Instytucja budżetu obywatelskiego jako narzędzia rozwoju samorządu lokalnego, „Finanse i Prawo Finansowe” 1(17): 49–65. DOI: 10.18778/2391-6478.1.17.05.

Rytel-Warzocha, A. (2010), Partycypacja społeczna w sprawach budżetowych. Model Porto Alegre jako pierwowzór rozwiązań europejskich, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 1(1): 93–102. DOI: 10.15804/ppk.2010.01.07.

Shybalkina, I., T. Nabatchi (2024), School Participatory Budgeting: An Emerging Governance Tool and Its Managerial Considerations, „Administration and Society” 56(4): 419–445. DOI: 10.1177/00953997241236940.

Serzysko, E. (red.). (2014), Standardy procesów budżetu partycypacyjnego w Polsce, (Warszawa: Fundacja Stocznia).

Sintomer, Y., C. Herzberg, A. Röcke, G. Allegretti (2012), Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting, „Journal of Public Deliberation” 8(2). DOI: https://doi.org/10.16997/jdd.141.

Sintomer, Y., A. Röcke, C. Herzberg (2016), Participatory Budgeting in Europe: Democracy and Public Governance, (London–New York: Routledge).

Sobol, A. (2017), Budżet obywatelski jako narzędzie rozwoju lokalnego, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 316: 172–182.

Sorychta-Wojsczyk, B. (2015), Uwarunkowania wykorzystania budżetu obywatelskiego w administracji publicznej w Polsce, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie” 78: 421–430.

Uchwała (2020/1560) Nr XXXV/903/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa, Dz. Urz. Województwa Małopolskiego z 2020 r. poz. 1560.

Uchwała Nr XIX/277/2020 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego oraz zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych do budżetu obywatelskiego w ramach Budżetu Obywatelskiego Gminy Świebodzin.

Uchwała (2023/3539) Nr LXXI/1477/VIII/2023 Rady Miasta Poznania z dnia 28 marca 2023 r. w sprawie zasad i trybu Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2024, załącznik., Dz. Urz. Województwa Wielkopolskiego z 2023 r. poz. 3539.

Ustawa (1990/16/95) z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153.

Wampler, B. (2012), Participatory Budgeting: Core Principles and Key Impacts, „Journal of Public Deliberation” 8(2). DOI: 10.16997/jdd.138.

Zarządzenie Nr B.0050.7.2024 Burmistrza Miasta Bierunia z dnia 15 stycznia 2024 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych dot. wskazania zadań do Zielonego Budżetu miasta Bierunia.

Zielony Budżet (21.05.2020), https://budzet.um.poznan.pl/pbo21/zielony-budzet/ (14.06.2025).