Zakres obowiązywania zasady nemo se ipsum accusare tenetur na tle nowych rozwiązań technicznych i prawnych w motoryzacji
Abstrakt
W artykule omówiono relację między rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi systemu pokładowego eCall a zasadą nemo se ipsum accusare tenetur na przykładzie zdarzenia drogowego z sierpnia 2019 r. W pierwszej części opisano historię kształtowania się braku obowiązku autodenuncjacji oraz jego znaczenie w obecnie obowiązującym systemie prawa krajowego i europejskiego. W drugiej części omówiono sposób funkcjonowania systemu pokładowego eCall, w szczególności przyjmowania zgłoszeń przekazywanych za jego pomocą do służb ratowniczych. Zwracając uwagę na niespójność między przepisami dotyczącymi systemu eCall a zasadą nemo se ipsum accusare tenetur, poszukiwano drogi jej uniknięcia przez odwołanie się do zakazu dowodowego przesłuchania lekarza udzielającego pomocy medycznej podejrzanemu, wyrażonego w art. 199 K.p.k. oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W konkluzji przedstawiono argumenty przemawiające za tym, że w obecnym stanie prawnym wykorzystanie w procesie karnym informacji pochodzących z systemu eCall może stać w sprzeczności z brakiem obowiązku autodenuncjacji i wskazuję postulowane w tym zakresie zmiany ustawodawcze.
Słowa kluczowe:
system pokładowy eCall, nemo se ipsum accusare tenetur, art. 199 K.p.k.Bibliografia
Gronowska B., Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie Allan przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (dot. prawa oskarżonego do milczenia a wydobycia przyznania się do winy podstępem), Prokuratura i Prawo 2003, nr 6.
Haber J., Pojęcie i istota przesłanek procesu karnego, Państwo i Prawo 1967, z. 2.
Jasiński W., Prawo do nieobciążania się a interes publiczny w sprawach karnych (w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka), Państwo i Prawo 2015, z. 11.
Jasiński W., Prawo do nieobciążania się w procesie karnym w świetle standardów strasburskich, Prokuratura i Prawo 2015, nr 7–8.
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Zakamycze 2005.
Lach A., Granice badań oskarżonego w celach dowodowych. Studium w świetle reguły nemo se ipsum accusare tenetur i prawa do prywatności, Toruń 2010.
Mazur P., Zmiana sytuacji procesowej osoby podejrzanej i oskarżonego a zasada prawdy materialnej po nowelizacji kodeksu karnego z dnia 10 stycznia 2003 r. (wybrane zagadnienia), w: Zasada prawdy materialnej, red. Z. Sobolewski, G. Artymiak, Zakamycze 2006.
Numer alarmowy 112. Struktura, https://www.gov.pl/web/numer-alarmowy-112/ struktura [dostęp: 27.11.2019 r.].
Rozmowa z Maciejem Pertyńskim, dziennikarzem motoryzacyjnym, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/sportowy-mercedes-zawiadomil-policje-w-elblagu-o-tym-ze-uczestniczyl-w-wypadku-to-normalne-dzialanie-systemu-e-call-dlaczego-jak-korzystac [dostęp 19.11.2019 r.].
Sitkiewicz B., Reguła nemo se ipsum accusare tenetur. Glosa do wyroku ETPC z dnia 18 lutego 2010 r., 39660/02, Przegląd Sądowy 2012, nr 6.
Sowiński P.K., Prawo oskarżonego do milczenia oraz reguła nemo se ipsum accusare tenetur na tle dążenia organów procesowych do poznania prawdy materialnej w procesie karnym, w: Zasada prawdy materialnej, Z. Sobolewski, G. Artymiak, Zakamycze 2006.
Stefański R., Zabłocki S. (red.), Komentarz do art. 199 k.p.k., w: Kodeks postępowania karnego, t. 2: Komentarz do art. 167–296, Warszawa 2019.
Urbaniak M.J., Zakres obowiązywania zakazu dowodowego przewidzianego w art. 199 k.p.k., Prokuratura i Prawo 2012, nr 7–8.
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
