Aksjologia zewnętrzna klauzul generalnych obowiązujących w polskim prawie podatkowym
Monika Münnich
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-9250-5748
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie kryteriów pozaprawnych należących do obszaru aksjologii zewnętrznej, do których odsyłają w toku wykładni klauzule generalne unormowane w przepisach prawa podatkowego. Zasadność podejmowania tego typu badań wynika stąd, że od kilku lat ustawodawca coraz częściej w normach podatkowo-prawnych koduje różnorodne pod względem konstrukcyjnym klauzule generalne. Niestety zarówno przyczyny sięgania przez prawodawcę po te typowe jednak dla prawa prywatnego kategorie prawne, jak i sama treść uregulowanych w prawie podatkowym tego rodzaju zwrotów nieostrych nie zawsze jest uzasadniana w sposób racjonalny i przekonujący. Konsekwencją tego zjawiska są trudności związane z doprecyzowaniem w konkretnych stanach faktycznych właściwych wartości i norm pozaprawnych. W artykule wskazano, że unormowane w przepisach prawa podatkowego różnego rodzaju klauzule generalne niezależnie od ich rodzajów oscylują wokół ochrony dwóch generalnych różnych dóbr: publicznego i jednostkowego.
Słowa kluczowe:
klauzule generalne, podatki, podatnik, wykładnia, system aksjologicznyBibliografia
Bartosiewicz A., Kubacki R., Komentarz do art.30(f) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 2015 [baza danych LEX].
Borkowski J., Komentarz do art. 253, w: B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz 2012, Wrocław 2012.
Borszowski P., Określenia nieostre i klauzule generalne w prawie podatkowym, Warszawa 2017.
Borszowski P., Ważny interes podatnika w regulacji ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, LEX nr 180045.
Brolik J., Komentarz do art. 253, w: J. Brolik i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, 2013 [baza danych LEX].
Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013.
Ciapała J., Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny 2001, z. 4.
Dauter B., Komentarz do art. 67, w: S. Babiarz i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2009, s. 345–358.
Dzwonkowski H., Kondratowska J., Komentarz do art. 22, w: Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2012.
Gomułowicz A., Skoczylas A., Odraczanie terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego (art. 48§1i2 o.p.), w: A. Choduń, A. Gomułowicz, A. Skoczylas, Klauzule generalne i zwroty niedookreślone w prawie podatkowym i administracyjnymi. Wybrane zagadnienia teoretyczne i orzecznicze, Warszawa 2013.
Gruszczyński B., Komentarz do art. 22, w: S. Babiarz i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2009.
Grzybowski S., Struktura i treść przepisów prawa cywilnego odsyłających do zasad współżycia społecznego, Studia Cywilistyczne 1965, t. 6.
Hanusz A., Klauzule generalne w ordynacji podatkowej, Państwo i Prawo 2016, nr 8.
Kalinowski M., Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym, Toruń 2001.
Karwat P., Obejście prawa podatkowego, Warszawa 2003.
Karwat P., Klauzula ogólna a przepisy szczególne przeciwdziałające unikaniu opodatkowania, Przegląd Podatkowy 2016, nr 12.
Kordela M., Aksjologiczna wykładnia prawa, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 2017, t. 110.
Leszczyński L., Właściwości posługiwania się klauzulami generalnymi w prawie polskim. Perspektywa zmian trendu, Kwartalnik Prawa Prywatnego 1995, z. 3.
Mastalski R., Tworzenie prawa podatkowego a jego stosowanie, Warszawa 2016.
Merks P., Tax evasion. Tax avoidance and Tax Planning, INTERTAX 2006, vol. 34, z. 5.
Mössner J.M., Tax avoidance concepts and European tax education, European Taxation 1999, t. 39, nr 3.
Münnich M., Nieostre zwroty ocenne w polskim prawie podatkowym, Lublin 2017.
Olesińska A. Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania, Toruń 2013.
Safjan M., Klauzule generalne w prawie cywilnym. Przyczynek do dyskusji, Państwo i Prawo 1990, nr 11.
Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1969.
Szczupakowski J., Kontrowersje wokół „wyważenia” ważnego interesu podatnika z interesem publicznym, w: Stanowienie stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Ocena i kierunki zmian, red. B. Kucia-Guściora, M. Münnich, A. Zdunek, R. Zieliński, Lublin 2017.
Wilejczyk M., Integralna filozofia prawa Ronalda Dworkina, a problem klauzul generalnych. Klauzule generalne jako odesłania wewnątrz systemowe, Państwo i Prawo 2019, nr 2.
Wilk L., Karnoprawne aspekty ustawy o grach hazardowych, Przegląd Sądowy 2010, nr 11–12.
Wójcik K., Z problematyki klauzul generalnych prawa cywilnego, Studia Prawno-Ekonomiczne 1982, t. 27.
Zasada proporcjonalności (w odniesieniu do prawa publicznego) w tezach Trybunału Konstytucyjnego, Biuro Trybunału Konstytucyjnego Zespół Orzecznictwa i Studiów, Warszawa 2009, http://trybunal.gov.pl/fileadmin/content/dokumenty/Zestawienie_tez_dotyczacych_zasady_proporcjonalnosci_w_zakresie_pawa_publicznego.pdf
[dostęp: 5.12.2020 r.].
Zenc R., „Ważny interes podatnika” przy udzielaniu ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, Prawo Pomocy Publicznej 2014, nr 4.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-9250-5748
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
