Sprawiedliwość społeczna w poglądach Antoniego Szymańskiego
Jadwiga Potrzeszcz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4358-7273
Abstrakt
W kontekście istniejących współcześnie trudności z określeniem, czym jest sprawiedliwość społeczna, poglądy Antoniego Szymańskiego zdaniem autorki rzucają światło na istotę problemu i przynoszą jego rozwiązanie. Niesłusznie pozostają one obecnie w całkowitym zapomnieniu. Celem artykułu jest dokonanie krytycznej analizy dzieł Antoniego Szymańskiego oraz zrekonstruowanie jego poglądów na temat sprawiedliwości społecznej. Analiza dzieł Antoniego Szymańskiego została przeprowadzona w kontekście encykliki Quadragesimo anno.
Słowa kluczowe:
katolicka nauka społeczna, polityka społeczna, sprawiedliwość, sprawiedliwość legalna, zakon przyrodzonyBibliografia
Antoni Szymański. O sprawiedliwość społeczną. Wybór pism, wyboru dokonała, wstępem i przypisami opatrzyła J. Potrzeszcz, Kraków 2017.
Archiwum Uniwersyteckie KUL, Akta osobowe Antoniego Szymańskiego, sygn. A-55.
Blicharz J., Związek między zasadą równości a zasadą sprawiedliwości społecznej w polskiej Konstytucji i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Próba spojrzenia ogólnego, Acta Universitatis Wratislavensis. Przegląd Prawa i Administracji 2018, t. 114. (Crossref)
Borowski A., Sprawiedliwość społeczna w świetle encykliki Quadragesimo anno, Ateneum Kapłańskie 1937, t. 39, z. 5.
Chauvin T., Sprawiedliwość społeczna – człowiek i wspólnota w świetle prawa i społecznej nauki Kościoła, Forum Prawnicze 2020, nr 2.
Cichomski B., Kozek W., Morawski P., Morawski W., Sprawiedliwość społeczna. Polska lat dziewięćdziesiątych, Warszawa 2001.
Domańska A., Zasady sprawiedliwości społecznej we współczesnym polskim prawie konstytucyjnym, Łódź 2001.
Gałkowski T., Sprawiedliwość społeczna a sprawiedliwość w encyklikach społecznych, Prawo Kanoniczne 2017, nr 3. (Crossref)
Głuszak T., Wokół idei sprawiedliwości społecznej, w: Filozofia pochylona nad człowiekiem. Studia dedykowane Księdzu Profesorowi Stanisławowi Kowalczykowi, red. E. Balawajder, A. Jabłoński, J. Szymczyk, Lublin 2004.
Höffner J., Chrześcijańska nauka społeczna, tłum. S. Pyszka, Kraków 1992.
Höffner J., Soziale Gerechtigkeit und soziale Liebe, Saarbrücken 1935.
Jarlot G., Compendium ethicae socialis, Romae 1951.
Kalka K., Sprawiedliwość i sprawności społeczne według św. Tomasza z Akwinu, Bydgoszcz 1994.
Karolewicz G., Ksiądz Antoni Szymański 1881–1942. Rektor KUL w latach 1933–1942, Przegląd Uniwersytecki KUL 1994, nr 3.
Karp J., Sprawiedliwość społeczna. Szkice ze współczesnej teorii konstytucjonalizmu i praktyki polskiego prawa ustrojowego, Kraków 2004.
Kaufmann A., Rechtsphilosophie, wyd. 2, München 1997.
Kostecki D., Filozofia prawa Mariana Ignacego Morawskiego SJ, Lublin 2021.
Kość A., Antoni Szymański (1881–1942), w: Dziekani Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, red. A. Dębiński, W.S. Staszewski, M. Wójcik, Lublin 2008.
Kowalczyk S., Idea sprawiedliwości społecznej a myśl chrześcijańska, Lublin 1998.
Ksiądz Antoni Szymański (1881–1942). Rektor – uczony – działacz społeczny, red. S. Fel, M. Wódka, Lublin 2013.
Laska A., Sprawiedliwość społeczna jako „pojęcie przygodnie sporne”, Świat Idei i Polityki 2006, t. 6.
Laska A., Sprawiedliwość społeczna w dyskursie polskiej zmiany systemowej, Toruń 2011.
Madiran J., De la iustice sociale, Paris 1960.
Mazur J., Ks. Antoni Szymański wśród pionierów polityki społecznej w Polsce, w: Ksiądz Antoni Szymański (1881–1942). Rektor – uczony – działacz społeczny, red. S. Fel, M. Wódka, Lublin 2013.
Merkelbach B.H., Summa Theologiae Moralis, t. 2, Paris 1932.
Nowacki J., Sprawiedliwość a równość w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: W kręgu zagadnień konstytucyjnych. Profesorowi Eugeniuszowi Zwierzchowskiemu w darze, red. M. Kudej, Katowice 1999.
Pawlak Z., Ks. Antoni Szymański – profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku i redaktor „Ateneum Kapłańskiego”, w: Ksiądz Antoni Szymański (1881–1942). Rektor – uczony – działacz społeczny, red. S. Fel, M. Wódka, Lublin 2013.
Pius XI, Encyklika Quadragesimo anno o odnowieniu ustroju społecznego i o udoskonaleniu go według normy prawa Ewangelii. W 40. rocznicę encykliki Rerum novarum, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Rzym–Lublin 1996.
Pottier A., De iure et iustitia, Liège 1900.
Potrzeszcz J., Idea prawa w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, Lublin 2007.
Potrzeszcz J., Sprawiedliwość społeczna w skardze konstytucyjnej, Roczniki Nauk Prawnych 2003, t. 13, nr 1.
Potrzeszcz J., Wstęp, w: Antoni Szymański. O sprawiedliwość społeczną. Wybór pism, wyboru dokonała, wstępem i przypisami opatrzyła J. Potrzeszcz, Kraków 2017.
Prümmer D.M., Manuale Theologiae Moralis, t. 2, Freiburg im Breisgau 1940.
Pułło A., Sprawiedliwość społeczna w systemie zasad naczelnych Konstytucji RP, Państwo i Prawo 2003, z. 7.
Sprawiedliwość społeczna w polityce polskiej, red. W. Arndt, S. Bober, Kraków 2016.
Stoiński A., Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej, cz. 1. Sprawiedliwość społeczna jako sprawiedliwość ogólna i rozdzielcza, Roczniki Filozoficzne 2018, t. 66, nr 1. (Crossref)
Stoiński A., Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej, cz. 3. Sprawiedliwość społeczna jako idea solidarności i równości, Roczniki Filozoficzne 2018, t. 66, nr 1. (Crossref)
Strzeszewski C., Spis prac ks. Dr Antoniego Szymańskiego, Roczniki Nauk Społecznych 1949, nr 1.
Sut P., Uwagi o sprawiedliwości społecznej jako realizowalnym prawnie celu państwa demokratycznego, Gdańskie Studia Prawnicze 2016, t. 35.
Szczęsny M., Personalistyczna filozofia społeczna Antoniego Szymańskiego, Olsztyn 2005.
Szymaniak A., Szymański Antoni, w: Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2011.
Szymański A., O sprawiedliwości społecznej, Lublin 1938.
Ślipko T., Współczesne pojęcie sprawiedliwości społecznej a tradycyjny podział sprawiedliwości, Studia Philosophiae Christianae 1966, t. 2, nr 2.
Vermeersch A., Principes de morale sociale, Paris 1921.
Walewander E., Ksiądz Antoni Szymański i jego zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w: Ksiądz Antoni Szymański (1881–1942). Rektor – uczony – działacz społeczny, red. S. Fel, M. Wódka, Lublin 2013.
Zacher H.F., Sozialrecht und Gerechtigkeit, w: Rechtsstaat und Menschenwürde. Festschrift für Werner Maihofer, red. A. Kaufmann, München 1988.
Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Warszawa 1996.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-4358-7273
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
