Zasady europejskiego prawa spółdzielczego z perspektywy polskich wyzwań legislacyjnych
Piotr Zakrzewski
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4981-1480
Abstrakt
Zasady Europejskiego Prawa Spółdzielczego (PECOL) są akademickim projektem prawa spółdzielczego, który w założeniu ma stanowić punkt odniesienia dla ustawodawcy krajowego, np. polskiego, przed którym stoi zadanie uchwalenia nowego prawa spółdzielczego. PECOL składają się z pięciu rozdziałów: pojęcie i przedmiot spółdzielni, ład spółdzielni, struktura finansowa spółdzielni, audyt spółdzielczy oraz współpraca między spółdzielniami. Rozdziały dzielą się na sekcje, a te na punkty. PECOL nie obejmują podziału, połączenia i przekształceń spółdzielni. Głównym założeniem PECOL jest wierność celom, wartościom i zasadom spółdzielczym Międzynarodowego Związku Spółdzielczego. Założenia te są widoczne w regulacji celów spółdzielni dwóch typów, zasadzie otwartego członkostwa, braku związania prawa głosu członka z wielkością wniesionego kapitału, niepodzielności kapitału, audycie spółdzielczym, który weryfikuje realizację tych założeń, obowiązku współpracy między spółdzielniami itp. PECOL szczególnie dokładnie reguluje kluczową kwestię transakcji z członkami oraz osobami, które do spółdzielni nie należą oraz wynik finansowy, który wskutek tego powstaje. PECOL jako pierwszy rozróżnia między cooperative refund i zyskiem spółdzielni. Zawiera także rozwiązania wywodzące się z prawa spółek handlowych, np. zbywalność akcji, członek inwestor itp. PECOL stanowi więc cenną syntezę tradycyjnych i współczesnych rozwiązań. PECOL zawęża jednocześnie swobodę statutową członków, którzy nie mogą np. postanowić o podzielności majątku pozostałego po likwidacji spółdzielni.
Słowa kluczowe:
spółdzielnia, Zasady Europejskiego Prawa Spółdzielczego, prawo spółdzielczeBibliografia
Andrews M.A., Analiza kapitału spółdzielczego, Pieniądze i Więź 2015, no. 1.
Beuthien V., Genossenschaftsgesetz. Mit Umwandlungsrecht und Kartellrecht sowie Statut der Europäischen Genossenschaft, München 2004.
Fajardo G., Fici A., Henrÿ H., Hiez D., Meira D.A., Münkner H.H., Snaith I., The Principles of European Cooperative Law according to SGECOL, CIRIEC-Espańa. Revista Jurídica 2017, no. 30.
Fici A., An Introduction to Cooperative Law, in: International Handbook of Cooperative Law, eds. D. Cracogna, A. Fici, H. Hagen, Heidelberg 2013. (Crossref)
Henrÿ H., Trends in Cooperative Legislation. What Needs Harmonizing?, Journal of Research on Trade, Management and Economic Development 2018, vol. 5, no. 1 (9).
Paulick H., Die eingetragene Genossenschaft als Beispiel gesetzlicher Typenbeschränkung zugleich ein Beitrag zur Typenlehre im gesselschaftsrecht, Tübingen 1954.
Pietrzykowski K., Pojęcie i źródła prawa spółdzielczego, in: System Prawa Prywatnego, vol. 21.
Prawo spółdzielcze, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Skoczek J., Źródła obowiązku dopłat z tytułu dodatkowej odpowiedzialności członkowskiej, in: Prawo prywatne w służbie społeczeństwu. Księga poświęcona pamięci Profesora Adama Jedlińskiego, eds. P. Zakrzewski, D. Bierecki, Sopot 2019.
Study Group on European Cooperative Law (SGECOL), Draft Principles of European Cooperative Law. Draft PECOL 2015, https://www.euricse.eu/wp-content/uploads/2015/04/PECOL-May-2015.pdf [access: 15.03.2022].
Wrzołek-Romańczuk M., Lustracja spółdzielni, in: System Prawa Prywatnego, vol. 21. Prawo spółdzielcze, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Wrzołek-Romańczuk M., Model nadzoru nad spółdzielniami i ich lustracja, Zespoły Senackie 2014, no. 22.
Wrzołek-Romańczuk M., Pojęcie spółdzielni, in: System Prawa Prywatnego, vol. 21. Prawo spółdzielcze, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Zakrzewski P., Cel spółdzielni, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2005, no. 1.
Zakrzewski P., Gospodarka finansowa kas, in: System Prawa Prywatnego, vol. 21. Prawo spółdzielcze, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Zakrzewski P., Legalna definicja spółdzielni, in: Państwo, konstytucja, prawo. Księga pamiątkowa poświęcona Sędziemu Trybunału Konstytucyjnego Profesorowi Henrykowi Ciochowi, ed. J. Przyłębska, Warszawa 2018.
Zakrzewski P., Lustracja spółdzielni i kontrola jakości związków rewizyjnych de lege ferenda wraz z projektem przepisów prawnych, in: Prawo spółdzielcze. Zagadnienia materialnoprawne i procesowe, eds. A. Herbet, J. Misztal-Konecka, P. Zakrzewski, Lublin 2017.
Zakrzewski P., Status prawny członka spółdzielni mieszkaniowej w spółdzielczych stosunkach lokatorskich, Warszawa 2010.
Zakrzewski P., Zasady Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2005, no. 1.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-4981-1480
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
