Zbrodnia ekobójstwa w Ukrainie – skutki środowiskowe rosyjskiej agresji zbrojnej
Ihor Kozak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-0960-4797
Abstrakt
Mimo że definicja zbrodni ekobójstwa została opracowana przez Niezależny Panel Ekspertów w 2021 r., nie została jeszcze przyjęta w żadnym dokumencie międzynarodowym. Rosyjska agresja zbrojna pokazała, że pojęcie ekobójstwa jest nadal aktualne. Celem artykułu jest analiza pojęcia ekobójstwa i pokazanie, że poszczególne działania armii rosyjskiej skierowane przeciwko środowisku naturalnemu na Ukrainie wypełniają przesłanki zbrodni ekobójstwa, a zatem działania te były bezprawne, umyślne i popełnione ze świa-domością, że mogą skutkować poważnymi i długotrwałymi lub rozległymi szkodami w środowisku.
Słowa kluczowe:
zbrodnia ekobójstwa, rosyjska agresja zbrojna, Ukraina, szkody w środowisku naturalnymBibliografia
Bazhenova H., The War in Ukraine: Crimes against the Environment (part 1), Instytut Europy Środkowej – IEŚ Commentaries 2022, no. 605 (117).
Bustami А., Hecken M.-Ch., Perspectives for a New International Crime against the Environment: International Criminal Responsibility for Environmental Degradation under the Rome Statute, Goettingen Journal of International Law 2021, vol. 11, no. 1.
Cak T., Bìl’o I., Tkačuk Û., Ekologo-ekonomìčnì naslìdkirosìjs’ko-ukraïns’koï vìjni, Ekonomìka ta suspìl’stvo 2022, vol. 38.
Chowdhury P.R., Medhi H., Bhattacharyya K.G., Hussain Ch.M., Severe Deterioration in Food-Energy-Ecosystem nexus Due to Ongoing Russia-Ukraine War: A Critical Review, Science of the Total Environment 2023, vol. 902.
Gardashuk T., Is Russian Aggression in Ukraine Ecocide?, Envigogika 2022, vol. 17, no. 1.
Gnedìna K., Nagornij P., Zagrozi ekologìčnìj bezpecì: realìï voênnogo času ta ekonomìčne stimulûvannâ povoênnogo ekologìčnogo vìdnovlennâ Ukraïni, Problemiì perspektivi ekonomìki ta upravlìnnâ, teoretičnì problemi rozvitkunacìonal’noï ekonomìki 2022, no. 4 (32).
Greene A., The Campaign to Make Ecocide an International Crime: Quixotic Quest or Moral Imperative?, Fordham Environmental Law Review 2019, vol. 30, no. 3.
Leclerc G., Russia’s War on Ukraine: High Environmental Toll, European Parliamentary Research Service, PE 751.427 – July 2023.
Minkova L., The Fifth International Crime: Reflections on the Definition of Ecocide, Journal of Genocide Research 2023, vol. 25, no. 1.
Pereira P., Bašić F., Bogunovic I., Barcelo D., Russian-Ukrainian War Impacts the Total Environment, Science of the Total Environment 2022, vol. 837.
Rawtani D., Gupta G., Khatri N., Rao P.K., Hussain Ch.M., Environmental Damages Due to War in Ukraine: A Perspective, Science of the Total Environment 2022, vol. 850.
Report of the ILC on the work of its 47th session, UN Doc. A/50/10, 21 July 1995.
Solokha M., Pereira P., Symochko L., Vynokurova N., Demyanyuk O., Sementsova K., Inacio M., Barcelo D., Russian-Ukrainian War Impacts on the Environment. Evidence from the Field on Soil Properties and Remote Sensing, Science of the Total Environment 2023, vol. 902.
Stop Ecocide Foundation, Independent Expert Panel for the Legal Definition of Ecocide. Commentary and Core Text, Amsterdam 2021.
Taraŝuk C.B., Kolomiêc’ G.V., Derkač O.M., Movčai Â.I., Mojsiênko I.I., Parafilo M.M., Abduloyêva O.C., Kìnburn: Perspektivi zbalansovanogo rozvitku, Kiïv 2008.
Ukolova V., Ukolova Ê., Problema ekocidu âk ekologìčnogo zločinu: ukraïns’kij ta mìžnarodnij dosvìd, Ûridičnij naukovije elektronnij žurnal 2021, no. 10.
Vyshnevsky V., Shevchuk S., Komorin V., Oleynik Y., Gleick P., The Destruction of the Kakhovka dam and Its Consequences, Water International 2023, vol. 48, no. 5.
Westing A.H., Arms Control and the Environment: Proscription of Ecocide, Bulletin of the Atomic Scientists 1974, vol. 30, no. 1.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-0960-4797
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
