Złożoność problematyki recepcji ustawy w kontekście jej promulgacji w kanonicznym porządku prawnym
Ginter Dzierżon
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-5116-959X
Abstrakt
Zasadniczym przedmiotem uwagi Autora w prezentowanym opracowaniu jest namysł nad zjawiskiem recepcji promulgowanej ustawy. Wykazał on, iż zjawisko to ma złożony charakter. W rozważaniach nad tym zagadnieniem za nieadekwatne Autor uznał proste przejęcie desygnatów słowa „recipere”. W doktrynie kanonistycznej bowiem wyodrębniono dwie kategorie recepcji, których znaczenia istotnie odbiegają od znaczeń lingwistycznych: recepcję prawną wiążącą się jedynie z transferem prawa oraz recepcję faktyczną wiążącą się z przestrzeganiem prawa. Autor dowiódł, iż pierwsza kategoria ma charakter prawny, druga z kolei – walor teologiczny. W jego przekonaniu te kategorie wzajemnie się dopełniają. Na tym jednak nie poprzestał, gdyż postawił pytanie o ratio takich rozwiązań. Wyraził pogląd, iż przyjęcie minimalistycznych wymogów prawnych w odniesieniu do recepcji prawnej wynika z faktu, iż w porządkach prawnych dąży się to tego, aby stanowione prawo było pewne, w sensie pewności co do jego obowiązywania. Jego zdaniem wymóg ten jest realizacją jednego z celów funkcjonowania prawa, jakim jest zapewnienie ładu społecznego. Inny wymiar, zdaniem Autora, ma akceptacja faktyczna, przejawiająca się w zjawisku przestrzegania ustawy przez wspólnotę wiernych. W tej hipotezie ratio tego rozwiązania wynika z powodów teologicznych, za które uznał konstytucję Kościoła i związany z nim fenomen wiary.
Słowa kluczowe:
ustawa, promulgacja, recepcja, prawo kanoniczneBibliografia
Antón A., La „recepción” en la Iglesia y eclesiología, Gregorianum 1996, t. 77, nr 1.
Baura E., Parte generale del diritto canonico, Roma 2013.
Berkmann B.J., Nichtchristen in der Recht der katholischen Kirche, t. 2, Wien 2017.
Bernárdez Cantón A., Parte general de derecho canónico, wyd. 3, Madrid 2003.
Congar Y., La «réception» come réalité ecclésiologique, Revue des Scienties Philosophiques et Théologiques 1972, nr 3.
Conte a Coronata M., Compendium iuris canonici, t. 1, Roma 1950.
D’Annibale J., Summula theologiae moralis, t. 1, Romae 1896.
De Luca L., L’accettazione popolare della legge canonica nel pensiero di Graziano e dei suoi interpreti, Studia Gratiana 1955, t. 3.
Errázuriz C.J., El derecho y la justicia en la Iglesia, Pamplona 2023.
Hervada J., Lecciones propedéuticas de filosofia de derecho, wyd. 3, Pamplona 2000.
van Hove A., Commentarium Lovaniense in Codicem Iuris Canonici, t. 2. Prolegomena, Mechliniae 1928.
Jone H., Commentarium in Codicem Iuris Canonici, t. 1, Padeborn 1950.
Kroczek P., The Art of Legislation: The Principles of Lawgiving in the Church, Kraków 2011. (Crossref)
Lombardía P., Comentario al. can. 7 CIC, w: Código de Derecho Canónico. Edición bilingüe comentada, red. L. de Echeverechea, Madrid 1985.
Michiels G., Normae generales juris canonici, t. 1, Lublin 1929.
Otaduy J., Comento al can. 7 CIC, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, red. A. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocaña, t. 1, Pamplona 1996.
Otaduy J., Discernir la recepción. Las acepciones del concepto y su relieve en el derecho, Fidelium Iura 1997, nr 7.
Otaduy J., Promulgación del la ley, w: Diccionario general de Derecho Canónico, t. 6, red. J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano, Pamplona 2012.
Pawicki Ł., Existencia, validez y eficacia del acto jurídico canónico, Pamplona 2023.
Pellegrino P., Considerazioni sulla struttura interna della legge; il primato della ragione sulla volontà, w: La norma en el derecho canónico. Actas del III Congreso Internacional de Derecho Canónico. Pamplona, 10–15 de octubre de 1976, t. 1, Pamplona 1979.
Pellegrino P., Il concetto di «promulgatio» nella «Summa Theologiae» di San Tommaso D’Aquino. Dal diritto romano al Decreto Graziano, Ius Canonicum 1979, t. 19, nr 38. (Crossref)
Pellegrino P., La promulgazione quale struttura esterna della legge nell’ordinamento canonico, Il Diritto Ecclesiastico 1983, nr 1.
Piñero Carrion J.M., La ley de la Iglesia, t. 1, Madrid 1985.
Regatillo E., Institutiones iuris canonici, t. 1, wyd. 6, Santander 1961.
Santi F., Praelectiones iuris canonici, t. 1, Ratisbonae 1892.
Sobański R., Recepcja prawa w Kościele, Prawo Kanoniczne 2003, t. 46, nr 3–4. (Crossref)
Sobański R., Teoria prawa kościelnego, Warszawa 1992.
Suarez F., Tractatus de legibus, ac Deo Legislatore, Lib. I cap. 11, Ludguni 1679.
Vermeersch A., Creusen J., Epitome iuris canonici, t. 1, wyd. 6, Mechelinae-Romae 1937.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-5116-959X
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
