Zawieszenie i uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r.
Abstrakt
Artykuł analizuje przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące zawieszania i uchylania rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego, koncentrując się na art. 346 K.p.c. Celem badań jest ocena, czy obecna regulacja odpowiada zmianom wynikającym z nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r. oraz czy zapewnia ochronę procesową pozwanemu, który nie podjął obrony z przyczyn niezawinionych. W artykule wykorzystano metodę dogmatycznoprawną, polegającą na analizie obowiązujących przepisów oraz ich wykładni w orzecznictwie i doktrynie. Dodatkowo zastosowano metodę teoretycznoprawną, aby ocenić celowość i skuteczność regulacji. Autor wskazuje na lukę prawną dotyczącą podstaw zawieszania rygoru natychmiastowej wykonalności. Przepisy nie przewidują wprost ochrony pozwanego, który nie złożył odpowiedzi na pozew z przyczyn niezawinionych. Postuluje się rozszerzenie podstaw uchylenia rygoru na sytuacje, gdy wyrok zaoczny został wydany w wyniku wadliwego doręczenia lub niezawinionej bierności pozwanego. Alternatywnie proponuje się możliwość uchylania samego wyroku zaocznego na wczesnym etapie postępowania, co wyeliminowałoby konieczność jego egzekwowania. Artykuł podkreśla, że obecne przepisy mogą prowadzić do sytuacji, w której pozwany – mimo braku winy – ponosi skutki egzekucji, nawet jeśli rygor natychmiastowej wykonalności zostanie zawieszony. Autor sugeruje zmiany legislacyjne mające na celu zwiększenie ochrony pozwanego i dostosowanie przepisów do zasady sprawiedliwego procesu.
Słowa kluczowe:
wyrok zaoczny, rygor natychmiastowej wykonalności, obrona pozwanego w procesie, zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności, uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalnościBibliografia
Basta J., Dopuszczalność apelacji powoda od wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo – uwagi de lege lata, de lege ferenda, Acta Iuridica Resoviensia 2023, nr 4. (Crossref)
Bodio J., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, t. 1. Art. 1–729, red. A. Jakubecki, 2019 [wyd. el. LEX].
Cichorska M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. P. Rylski, A. Olaś, wyd. 3, Warszawa 2024.
Dziurda M., Czy nadchodzi zmierzch zasady ustności w postępowaniu cywilnym?, Polski Proces Cywilny 2022, nr 1.
Gałas A., w: Kodeks postępowania cywilnego, t. 1. Komentarz. Art. 1–45816, red. T. Szanciło, wyd. 2, Warszawa 2023.
Głodowski W., Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Krakowiak M., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego mocą ustawy z 4.7.2019 r. (cz. II – Organizacja postępowania; Rozprawa), Monitor Prawniczy 2019, nr 20.
Kunicki I., Uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności i nadzór judykacyjny nad komornikiem sądowym, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2019, nr 1 (suplement).
Marcewicz O., Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne, Warszawa 2013.
Marszałkowska-Krześ E., Postępowanie cywilne, Warszawa 2017.
May J., w: Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. w praktyce, red. K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, M. Malczyk, Warszawa 2020.
Michalska-Marciniak M., w: Kodeks postępowania cywilnego, t. 2. Komentarz do art. 2051–42412, red. A. Marciniak, Warszawa 2019, uwagi do art. 346.
Sokólska K., Zmiany przepisów o natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego, Polski Proces Cywilny 2019, nr 1.
Stefańska E., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, t. 1. Art. 1–47716, red. M. Manowska, 2022 [wyd. el. LEX].
Weitz K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, wyd. 5, Warszawa 2016.
Weitz K., Wyrok zaoczny oddalający powództwo, Polski Proces Cywilny 2011, nr 3.
Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0003-2131-4159
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
