Political aspects of the vicesima hereditatum

Kamila Pogorzelec - Miziołek

University of Rzeszów , Польша
https://orcid.org/0000-0003-3964-6311


Аннотация

The vicesima hereditatum was a five-percent inheritance tax introduced by Emperor Octavian Augustus in the 1st century AD as part of a fiscal reform to strengthen the state's finances after a period of crises. This tax covered both land estates and other goods inherited or bequeathed, including in the provinces. The state used the income from this tax to support the army, administration, and infrastructure investments, among other things, which helped to restore the state's financial stability. The political dimension of the reform was reflected in the centralisation of imperial power and the increase in the emperor's authority. However, the tax was a source of tension, especially among the aristocracy, because it interfered with the traditional order of inheritance. The reform had long-term consequences for the financial and social structures of the Roman Empire, ensuring stable state revenues and strengthening the emperor's position as a key centre of power.

Ключевые слова:

наследование, наследник, налог на наследство и дарение, римское право, налог, vicesima hereditatum



Blicharz G., Udział państwa w spadku. Rzymska myśl prawna w perspektywie prawnoporównawczej, Kraków 2016.

Cagnat R., Etude historique sur les impôts indirects chez les Romains jusqu’aux invasions des barbares, Paris 1882, repr. Roma 1966.

Cary E., Foster H.B., Heinemann W., Dio’s Roman History. Cassius Dio Cocceianus, London–

New York 1914.

Cary E., Foster H.B., Heinemann W., Dio’s Roman History. Cassius Dio Cocceianus, London–New York 1955.

Cary M., Scullard H., Dzieje Rzymu, Warszawa 1992.

De Laet S.J., Note sur l’organisation et la nature juridique de la « vigesima hereditatium », L’Antiquité Classique 1947, no. 1 (16). (Crossref)

De Laet S.J., Portorium. Etude sur l’organisation douanière chez les Romains, surtout à l’époque du Haut-Empire, Bruggie 1949.

Díaz Fernández A., Pina Polo F., Managing Economic Public Information in Rome: The Aerarium as Central Archive of the Roman Republic, in: Managing Economic Public Information in Rome, eds. C. Rosillo-López, M. García Morcillo, Cham 2020. (Crossref)

Hinrichs F.T., Die Geschichte der gromatischen Institutionen: Untersuchungen zu Landverteilung, Landvermessung, Bodenverwaltung und Bodenrecht im römischen Reich, Wiesbaden 1974.

Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa 1996.

Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1986.

Kaser M., Das Römische Privatrecht, vol. 1, München 1971.

Kuryłowicz M., Vicesima hereditatum. Z historii podatku od spadków, w: W kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych. Księga dedykowana Profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu w 40-lecie pracy naukowej, ed. H. Domański et al., Lublin 2005.

Marquardt J., Organisation fi nancière de l’Empire romain, vol. 2, Paris 1889.

Mélèze-Modrzejewski J., L’Édit de Laracalla de 212: la mesure de l’universalisme romain, in: J. Mélèze-Modrzejewski, Droit et justice dans le monde grec et héllenistique, Warszawa 2011.

Millar F., The Fiscus in the First Two Centuries, The Journal of Roman Studies 1963, vol. 53, part 1–2. (Crossref)

Pikulska-Radomska A., Fiscus non erubescit. O niektórych italskich podatkach rzymskiego pryncypatu, Łódź 2013. (Crossref)

Pikulska-Radomska A., Portorium w Italii epoki republikańskiej, Acta Universitatis Wratislaviensis no. 3063. Prawo 2008, vol. 305.

Pikulska-Radomska A., Uwagi o rzymskim fiskalizmie epoki wczesnego cesarstwa, Studia Iuridica Toruniensia 2012, vol. 10. (Crossref)

Świrgoń-Skok R., Organizacja służb skarbowych w sprawach podatku od spadków w państwie rzymskim, Studia Prawnoustrojowe 2010, no. 12.

Świrgoń-Skok R., Wpływ wojen na rzymskie ustawodawstwo odnośnie do vicesima hereditatium i caducum, Studia Iuridica Lublinensia 2019, vol. 28, no. 3. (Crossref)

Wesener G., Vicesima hereditatium, in: Realencyclopädie der classischen Allerlumswissenschaft, vol. 8A, Stuttgart 1958.


Опубликован
2025-12-22


Pogorzelec - Miziołek, K. (2025). Political aspects of the vicesima hereditatum. Studia Prawnicze KUL, (4), 149–160. https://doi.org/10.31743/sp.18785

Kamila Pogorzelec - Miziołek  kamila.pogorzelec@gmail.com
University of Rzeszów
 

 

https://orcid.org/0000-0003-3964-6311



Лицензия

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.