Remarks on the Polish out-of-court compensation system of medical injuries in the context of the Injury Prevention, Rehabilitation, and Compensation Act
Abstract
Seeking redress by the patient due to damage sustained by him in the course of treatment encounters numerous difficulties. They range from those related with proving prerequisites of civil liability to costs and duration of the process. As a consequence, many legal systems around the world have attempted to design out-of-court compensation systems based on the first-party insurance of the patient or on a fund whose purpose is to compensate the damage suffered by the patient during treatment. The aim of this article is to compare the longest functioning no-fault system, which in New Zealand in its present form provides redress to patients from 1 January 2002, and the Polish system that has been operating since 1 January 2012. The analysis focuses on three aspects, i.e., the need to demonstrate a violation of the principles of medical knowledge as a premise of liability, the scope of the definition of a medical event and treatment injury, and to establish the group of people authorized in both analyzed systems to claim compensation. Against this background, detailed de lege ferenda postulates have been formulated regarding the amendment of the provisions of the Act on Patient Rights and the Patient’s Rights Ombudsman regarding, in particular, the departure from the need to demonstrate an objective violation of the principles of medical knowledge as a premise for liability, departing from the differentiation of damages incurred in hospitals and outside them, as well as extending the scope of the definition of a medical event to include damages caused in connection with the violation of patient’s rights and broadly understood preventive treatment. The article also proposes resignation from establishing the group of entities indirectly injured through the prism of having the status of heirs in favor of the known from the provisions of art. 446 § 3 and 4 of the Civil Code based on linking the right to claim compensation in the event of the patient’s death with the actual emotional bond between the deceased and the applicant.
Keywords:
medical event in Poland, treatment injury in New Zealand, no-fault system, alternative dispute resolution, compensation, personal injury, medical malpractice, indirectly injured entitiesReferences
Accident Compensation Corporation, Supporting Patient Safety: Treatment Injury Information, Wellington 2017.
Bagińska E., Tendencje rozwojowe odpowiedzialności deliktowej w Europie w końcu XX i początkach XXI wieku, w: Czyny niedozwolone w prawie polskim i prawie porównawczym, red. M. Nestorowicz, Warszawa 2012.
Bączyk K., Nowozelandzki model odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy leczeniu, Prawo i Medycyna 2004, nr 1.
Bączyk-Rozwadowska K., Roszczenia odszkodowawcze rodzin poszkodowanych pacjentów po nowelizacji kodeksu cywilnego (art. 446 § 4), Prawo i Medycyna 2010, nr 2.
Bączyk-Rozwadowska K., Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy leczeniu, Toruń 2013.
Białkowski M., Zmiany w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Kilka uwag o mechanizmie uzyskiwania odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2012, nr 1.
Białkowski M., Poglądy doktryny prawa cywilnego i orzecznictwa na pojęcie błędu medycznego, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2013, nr 2.
Biały A., Accident Compensation System – jako przykład systemu naprawienia szkody na osobie w Nowej Zelandii – wybrane zagadnienia w ujęciu historycznym, Studia Prawnicze KUL 2019, nr 3 (79).
Biały A., Czyny niedozwolone w Nowej Zelandii. Accident Compensation System, Lublin 2020.
Boratyńska M., Wolny wybór. Granice i gwarancje prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
Boratyńska M., Konieczniak P., Prawa pacjenta, Warszawa 2001.
Brown C., Deterrence in tort and no fault: The New Zealand experience, California Law Review 1985, t. 73, nr 3.
Cnota Z., Gura G., Grabowski T., Kurowska E., Zasady i tryb ustalania świadczeń/roszczeń (odszkodowania i zadośćuczynienia) w przypadku zdarzeń medycznych. Komentarz, 2016, [baza danych Legalis].
Cooper J., Egeberg R., Stephens S., Where is the malpractice crisis taking us?, The Western Journal of Medicine 1977, nr 127 (3).
Duffy A., The The Common-Law Response to the Accident Compensation Scheme, Victoria University of Wellington Law Review 2003, t. 34.
Dukiet-Nagórska T., O potrzebie wypracowania standardów postępowania dotyczących niepodjęcia terapii i jej zaprzestania, Prawo i Medycyna 2008, nr 2.
Farrell A.M, Devaney S., Dar A., No-fault compensation schemes for medical injury: A review, Scottish Government Social Research 2010, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2221836.
Flood C.M., New Zealand’s No-Fault Accident Compensation Scheme: Paradise or Panacea?, Health Law Review 2000, t. 8, nr 3.
Frąckowiak H., Postępowanie przed Wojewódzką Komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, Warszawa 2016.
Jończyk J., Między odpowiedzialnością lekarza a ubezpieczeniem pacjenta, Prawo i Medycyna 1990, nr 3.
Kamiński B., Na marginesie reformy, standardów medycznych i Europejskiej Konwencji Bioetycznej – refleksje klinicysty, Prawo i Medycyna 1999, nr 3.
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Warszawa 2012.
Karkowska D., Chojnacki J., Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, Warszawa 2014.
Kędziora R., Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych, Warszawa 2009.
Kowalewski E., Ubezpieczenia pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych – blaski i cienie, w: Kompensacja szkód wynikłych ze zdarzeń medycznych. Problematyka cywilnoprawna i ubezpieczeniowa, red. E. Kowalewskiego, Toruń 2011.
Lean S. Mc, No Fault Compensation Review Group Report and Recommendations Volume I, Scottish Government 2011, https://www.scotland.gov.uk/Resource/0040/00401664.doc [dostęp: 5.10.2020 r.].
Marek Z., Błąd medyczny odpowiedzialność etyczno-deontologiczna i prawna lekarza, Kraków 2007.
Manning J., Treatment injury and medical misadventure, w: Medical Law in New Zealand, red. P. Skegg, R. Paterson, Wellington 2006.
Manning J., Factual causation in medical negligence, The Journal of Law Medicine 2007, nr 15 (3).
Mathieson D.L., Royal Commission of Inquiry: Compensation for Personal Injury in New Zealand, The Modern Law Review 1968, t. 31, nr 5.
McKenzie P., The compensation scheme no one asked for: the origins of ACC in New Zealand, Victoria University of Wellington Law Review 2003, t. 34.
Nesterowicz M., Adekwatny związek przyczynowy jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej w świetle orzecznictwa sądowego, w: Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesora Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Warszawa 2005.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Toruń 2010.
Oliphant K., Accident Compensation in New Zealand, https://www.courdecassation.fr/IMG/File/pdf_2006/05–12–2006_assurance/05–12–06_ken_oliphant-en.pdf.
Pozasądowe dochodzenie roszczeń przez pacjentów. Raport NIK, https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/18/057/ [dostęp: 16.11.2020 r.].
Pytlarz M., Wina anonimowa jako podstawa odpowiedzialności deliktowej za szkody wyrządzone przy leczeniu, Prawo i Medycyna 2013, nr 1–2.
Safjan M., Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, Warszawa 1998.
Serwach M., Ochrona ubezpieczeniowa pacjentów przed negatywnymi skutkami leczenia, Kraków 2018.
Scottish Government 2011, https://www.scotland.gov.uk/Resource/0040/00401664.doc [dostęp: 5.10.2020 r.].
Todd S., Forty Years of Accident Compensation in New Zealand, Thomas M. Cooley Law Rewiev 2011, t. 28, nr 3.
Sośniak M., Glosa do orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1966, sygn. akt I CR 369/65, OSP 1966, nr 12, poz. 278.
Sośniak M., Cywilna odpowiedzialność lekarza, Warszawa 1989.
Śliwka M., Wybrane czynniki determinujące działalność wojewódzkich komisji orzekających o zdarzeniach medycznych, Prawo i Medycyna 2012, nr 3–4.
Upperton R., A truly no-fault approach to treatment injury cover in accident compensation [dysertacja], Faculty of Law Victoria University of Wellington, Wellington 2013.
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, red. E. Zielińska, Warszawa 2008.
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, red. E. Zielińska, 2014 [baza danych LEX].
Wierczyński G., Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, w: Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, 2009 [baza danych LEX].
Zieliński M., Wykładania prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2008.
Uniwersytet Szczeciński https://orcid.org/0000-0002-3366-6883
License
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
