Application of Article 39 of the Civil Code in case of disposal (alienation) of real estate by Church Legal Entities
Abstract
The article analyses the issue of violations of the rules of representation of Church Legal Entities under canon law and their effect on the disposal (alienation) of real estate. The aim of the considerations carried out was to determine the scope of application of the amended Article 39 of the Civil Code to Church Legal Entities. The issue of the disposal of real estate by Church Legal Entities in violation of the rules of representation under the Code of Canon Law has already been the subject of Supreme Court case law and discussion in the doctrine, but most of the contributions were formulated before the amendment of Article 39 of the Civil Code, the amended content of which entered into force on 1 March 2019. Therefore, it was again necessary to consider the consequences of Church Legal Entities acting beyond their authority under the internal law of the Catholic Church. The considerations in the article were conducted using the dogmatic and legal method. The analysis carried out showed that the amended Article 39 of the Civil Code is applicable to Church Legal Entities. Contracts concerning the disposal (alienation) of real estate concluded by Church Legal Entities in the event of a breach of the scope of authority and the manner of representation resulting from canon law will be sanctioned by relative ineffectiveness on the basis of Article 39 of the Civil Code.
Keywords:
canon law, civil law, suspended ineffectiveness of a contract, alienation of real estate, church legal entitiesReferences
Cieśla W., Pawlyta A., Wybrane zagadnienia dotyczące zasad reprezentacji parafii Kościoła katolickiego przy zbyciu nieruchomości, Nieruchomości@ 2021, wydanie specjalne (V).
Głowacka A., Wybrane zagadnienia dotyczące problematyki czynności prawnych dokonywanych przez osoby prawne Kościoła katolickiego, Folia Iuridica Wratislaviensis 2014, t. 3, nr 2.
Gurgul S., Zbywanie nieruchomości (łac. alienatio immobilium) przez osoby prawne Kościoła katolickiego na rzecz innych podmiotów, Monitor Prawniczy 2022, nr 20.
Herbet A., w: Zobowiązania, t. 1. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I K.c. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Jabłoński W., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Przegląd Prawa Wyznaniowego 2011, t. 3.
Januchowski A., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Orzecznictwo Sądów Polskich 2010, z. 2, poz. 18.
Kaliński M., Rozporządzanie prawami do nieruchomości należącymi do wyznaniowych osób prawnych na przykładzie Kościoła katolickiego, Przegląd Sądowy 2013, nr 4.
Kotuk T., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, 2012 [wyd. el. LEX].
Kuźmicka-Sulikowska J., Machnikowski P., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Orzecznictwo Sądów Polskich 2010, z. 2, poz. 18.
Mróz A., Alienacja dokonana bez dochowania kanonicznych wymogów, Prawo Kanoniczne 2021, t. 64, nr 1. (Crossref)
Mularski K., Kilka uwag o granicach prawa i dyskusji nad tymi granicami, w: Problemy pogranicza prawa cywilnego, red. R. Szczepaniak, Warszawa 2022.
Panek M.A., Problematyka alienacji majątku Kościoła rzymskokatolickiego w prawie państwowym i kanonicznym, Przegląd Sądowy 2016, nr 7–8.
Panek M.A., Reprezentacja kościelnych osób prawnych w umowach cywilnoprawnych, Przegląd Sądowy 2015, nr 10.
Pawluk A., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 7–8.
Pietraszewski M., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 3.
Plisiecki M., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Rejent 2010, nr 7–8.
Radwański Z., Zieliński M., Zakres wykładni w relacji do celów wykładni, w: System Prawa Prywatnego, t. 1. Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Rakoczy B., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, Przegląd Prawa Wyznaniowego 2011, t. 3.
Sobolewski P., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, wyd. 31, Warszawa 2023.
Strugała R., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, wyd. 11, Warszawa 2023.
Strzała M., Dopuszczalność potwierdzenia czynności prawnych dokonanych w braku lub z przekroczeniem umocowania do działania za wyznaniową osobę prawną w świetle nowelizacji art. 39 K.c., Studia z Prawa Wyznaniowego 2019, t. 22. (Crossref)
Wenz W., Skwierczyński M., Skutki prawne wadliwych czynności prawnych kościelnych jednostek organizacyjnych w zakresie spraw majątkowych, Wrocławski Przegląd Teologiczny 2014, t. 22, nr 1.
Widerski P., Status prawny członków organów osób prawnych po nowelizacji kodeksu cywilnego z 9.11.2018 r., Państwo i Prawo 2020, z 7.
Wojewoda M., Nowak F., Sankcja wadliwej reprezentacji osób prawnych w znowelizowanym art. 39 K.c., Monitor Prawniczy 2019, nr 5.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2017.
University of Szczecin https://orcid.org/0000-0003-3287-7790
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
