Contractual penalties due from the carrier under contracts of carriage of goods
Abstract
This article presents the issue of contractual penalties arising from contracts of carriage of goods in domestic and international transport, which raises serious doubts in theory and jurisprudential practice. The provisions governing the contract of carriage do not regulate this issue. Doubts about the possibility of stipulating contractual penalties arise from the nature of these provisions and, in the case of international carriage, also from the need for a uniform understanding (interpretation) of the provisions of international conventions governing the contract of carriage in the various branches of transport. The conditions for the permissibility of stipulating contractual penalties in contracts of carriage of goods in both domestic and international trade are presented. The possibility of stipulating such penalties depends primarily on the legal nature of the provisions regulating the contract of carriage in the various branches of transport. Therefore, this paper discusses the legal nature of these provisions, stemming from Polish national laws (Transport Law, Civil Code, Maritime Code, Aviation Law) and international transport conventions (CMR, CIM, Hague–Visby Rules, Montreal Convention, Warsaw Convention). In the case of imperative provisions, the application of contractual penalties is, as a rule, only possible in situations not regulated by the provisions governing the contract of carriage. Where they are semi-imperative or dispositive, the possibility of applying contractual penalties is greater, although not unlimited. Therefore, other conditions for stipulating contractual penalties were indicated, particularly in contracts governed by international conventions. Examples from case law and statements of doctrine representatives support the argument.
Keywords:
contract of carriage of goods, contractual penalty, domestic transport, international transport, nature of transport regulationsReferences
Ambrożuk D., Ustalenie wysokości odszkodowania w prawie przewozowym w odniesieniu do przewozu przesyłek, Warszawa 2011.
Ambrożuk D., Dąbrowski D., Garnowski K., Wesołowski K., Umowa przewozu osób i rzeczy w prawie polskim, Warszawa 2020.
Bittel T., Zastrzeżenie kary umownej z tytułu nieterminowego wykonania umowy drogowego
przewozu rzeczy w świetle przepisów PrPrzew oraz Konwencji CMR, Studia Prawa Prywatnego 2021, t. 16, nr 2.
Bodis J.O., Die Vertragsstrafe im Transportrecht, Transportrecht 2014, nr 3.
Borysiak W., Funkcje kary umownej w świetle uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6 listopada 2003 r. (III CZP 61/03), Palestra 2006, nr 7–8.
Borysiak W., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, Warszawa 2024.
Bujalski M., Zoll F., w: System Prawa Prywatnego, t. 6. Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2023.
Czernis M., „Liguidated damages” – kary umowne w umowie o budowę statku, Portal stoczniowy, 16.07.2024 r., https://portalstoczniowy.pl/kary-umowne-w-umowie-o-budowe-statku-marek-czernis [dostęp: 19.07.2024 r.].
Dąbrowski D., Luki prawne w wybranych konwencjach dotyczących umów przewozu i ich uzupełniania, w: Societates et obligationes – tradycja, współczesność, przyszłość. Księga jubileuszowa Profesora Jacka Napierały, red. A. Olejniczak, T. Sójka, Poznań 2018.
Garnowski K., Paramonunt Clause in the International Transport of Goods by Road and Rail, Problemy Transportu i Logistyki 2018, nr 3 (43). (Crossref)
Gawlik Z., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, t. 3, Warszawa 2014.
Górski W., Wesołowski K., Komentarz do znowelizowanego prawa przewozowego, Zielona Góra 1995.
Górski W., Wesołowski K., Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji, Kodeks cywilny, Prawo przewozowe, CMR, Gdańsk 2006.
Gutowski M., Kodeks cywilny, t. 2. Komentarz. Art. 353–625, Warszawa 2022.
Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
Koller I., Transportrecht, München 2013.
Machnikowski Z., w: Zobowiązania, t. 2. Część ogólna. Komentarz, red. Z. Machnikowski, Warszawa 2024.
Messent A., Glass D.A., CMR: Contracts for the International Carriage of Goods by Road, London–Hong Kong 2000.
Messent A., Glass D.A., CMR: Contracts for the International Carriage of Goods by Road, New York 2017. (Crossref)
Polkowska M., Szymajda I., Konwencja montrealska. Komentarz, Warszawa 2004.
Popiołek W., w: Kodeks cywilny, t. 2. Komentarz. Art. 450–1088, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021.
Relidzyński P., Obowiązek zapłaty kary umownej w przypadku niewystąpienia szkody po stronie wierzyciela, w: Prawo handlowe. Między teorią, praktyką a orzecznictwem. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi A. Strzępce, red. P. Pinior, P. Relidzyński,
W. Wyrzykowski, E. Zielińska, M. Żaba, Warszawa 2019.
Romanowski G., Kara umowna a obowiązek wykazania szkody, Przegląd Prawa Handlowego 2006, nr 11.
Schmid R.Th., w: CMR – Kommentar. Übereinkommen über den Beförderungsvertrag im internationalen Straßengüterverkehr, red. K.H. Thume, Frankfurt am Main 2013.
Skowrońska-Bocian E., Kara umowna – kompensacja czy represja?, Zeszyty Prawnicze 2003, t. 3, nr 2. (Crossref)
Stec M., Umowa przewozu w transporcie towarowym, Kraków 2005.
Stec M., w: Prawo gospodarcze i handlowe, t. 5. Prawo umów w obrocie gospodarczym, red. S. Włodyka, Warszawa 2001.
Szanciło T., Odpowiedzialność kontraktowa przewoźnika przy przewozie drogowym przesyłek towarowych, Warszawa 2013.
Szanciło T., Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 2008.
Szanciło T., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2023.
Szwaja J., Kara umowna według kodeksu cywilnego, Warszawa 1967.
Śmieja A., W sprawie funkcji realizowanych przez karę umowną, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2014, nr 362. (Crossref)
Wesołowski K., Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, Warszawa 2013.
Wesołowski K., Ambrożuk D., Interpretacja postanowień konwencji międzynarodowych zawierających normy o charakterze cywilnoprawnym, Lingwistyka Stosowana 2017, t. 24, nr 4.
Widerski P., Charakter prawny kary umownej według prawa polskiego na tle ponadnarodowych uregulowań prawnych, Studia Prawa Prywatnego 2018, nr 2.
Zagrobelny K., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
University of Szczecin https://orcid.org/0000-0003-2828-2049
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
