Roman canonical procedure for the codification of Polish judicial procedure dating back 500 years ago
Franciszek Longchamps de Bérier
Uniwersytet Jagielloński , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-1485-0976
Abstract
In Poland, codifiers began their activities in 1523 by collecting civil procedural law in the Formula processus. Due to its origin in two roots: ancient Roman law and canon law, we refer to the classical ecclesiastical process as Procedural Roman-Canonical law. This procedural law was always characterized by three fundamental distinguishing principles: the dispositive principle, the adversarial principle and the principle of written proceedings. The principles and the appeal, known from the cognitio procedure, helped to shape the codification of Polish civil process, serving the rule of law in Poland of the Jagiellonian Golden Age.
Keywords:
Procedural Roman-Canonical law, Roman cognitio process, civil procedure, Formula processus of 1523, procedural principle, adversarial principle, principle of written proceedings, legal maximsReferences
Ascheri M., The Laws of Late Medieval Italy (1000–1500). Foundations for a European Legal System, Leiden–Boston 2013. (Crossref)
Bojarski W., ‘In integrum restitutio’ w prawie rzymskim, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 1963, t. 10, z. 4.
Bojarski W., ‘Restitutio in integrum’ od wyroków w Kodeksie justyniańskim i w Kodeksie Jana Pawła II, w: ‘Plenitudo legis dilectio’. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Bronisławowi W. Zubertowi OFM z okazji 65. rocznicy urodzin, red. A. Dębiński, E. Szczot, Lublin 2000.
Burczak K., Dębiński A., Jońca M., Łacińskie sentencje i powiedzenia prawnicze, wyd. 3, Warszawa 2018.
Cappelletti M., Procédure orale et procédure écrite, Milano 1971.
Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, wyd. 3, Warszawa 2018.
Dekodyfikacja prawa prywatnego w europejskiej tradycji prawnej, red. F. Longchamps de Bérier, Kraków 2019.
Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2008.
Dębiński A., Polityka ustawodawcza rzymskich cesarzy chrześcijańskich w sprawach religijnych, Lublin 2020.
Dębiński A., Rzymskie prawo prywatne. Kompendium, wyd. 7, Warszawa 2021.
Dębiński A., Wprowadzenie do obrad: rola i znaczenie prawa rzymskiego w dziejach prawa Europy, w: Prawo rzymskie a kultura prawna Europy, red. A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2008.
Dębiński A., Misztal-Konecka J., Wójcik M., Prawo rzymskie publiczne, Warszawa 2010.
Engelmann A., A History of Continental Civil Procedure, tłum. R. Wyness Millar, Boston 1927.
Gauthier A., Roman Law and Its Contribution to the Development of Canon Law, Ottawa 1996.
Hartmann W., Pennington K., Preface, w: The History of Courts and Procedure in Medieval Canon Law, red. W. Hartmann, K. Pennington, Washington, D.C. 2016. (Crossref)
Helmholz R.H., The Spirit of Classical Canon Law, Athens–London 1996.
Karabowicz A., Anna Jagiellon (1523–1596), w: Law and Christianity in Poland. The Legacy of the Great Jurists, red. F. Longchamps de Bérier, R. Domingo, London–New York 2023. (Crossref)
Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność, wyd. 2, red. T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, Kraków 2013.
Kutrzeba S., Dawne polskie prawo sądowe w zarysie, wyd. 2, Lwów–Warszawa–Kraków 1927.
Litewski W., Der römisch-kanonische Zivilprozess nach den älteren ordines iudiciarii, t. 1–2, Kraków 1999.
Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.
Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
Longchamps de Bérier F., Evolution of Roman Law, w: Research Handbook on Legal Evolution, red. W. Załuski, S. Bourgeois-Gironde, A. Dyrda, Cheltenham–Northampton, MA 2024. (Crossref)
Longchamps de Bérier F., Hermogenianus and the Fundaments of Legal Anthropology, Studia et Documenta Historiae et Iuris 2021, t. 87.
Longchamps de Bérier F., Law of Succession. Roman Legal Framework and Comparative Law Perspective, Warszawa 2011.
Longchamps de Bérier F., Nec stultis solere succurri, w: Mélanges de droit romain offerts à Witold Wołodkiewicz, t. 1, red. M. Zabłocka i in., Warszawa 2000.
Longchamps de Bérier F., Posiadanie a własność. Nad uwagami św. Tomasza, Zeszyty Prawnicze UKSW 2002, z. 2.2. (Crossref)
Naworski Z., Formula processus. Geneza, treść, dzieje, znaczenie, Prawo i Więź 2023, t. 3.
Nörr K.W., Romanisch-kanonisches Prozessrecht. Erkenntnisverfahren erster Instanz ‘in civilibus’, Berlin–Heidelberg 2012. (Crossref)
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, wyd. 15, Warszawa 2015.
Steinwenter A., Eine kirchliche Quelle des nachklassischen Zivilprozesses, w: Acta Congressus Iuridici Internationalis, t. 2, Romae 1935.
Strauss G., Law, Resistance, and the State. The Opposition to Roman Law in Reformation Germany, Princeton, N.J. 2014.
Uruszczak W., ‘Formula processus iudiciarii’. Kodyfikacja polskiej procedury sądowej z 1523 r., w: Źródła i współczesność polskiej procedury sądowej. 500-lecie konstytucji Formula Processus, red. T. Szanciło, Warszawa 2024.
Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego 966–1975, wyd. 4, Warszawa 2021.
Wesener G., Prozeßmaximen, w: Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, t. 4, red. D. Werkmüller, Berlin 1990.
Wojciechowski R., Wyrokowanie w postępowaniu arbitrażowym według nauki procesu rzymsko-kanonicznego XIII–XIV wieku, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2009, t. 12.
Uniwersytet Jagielloński https://orcid.org/0000-0002-1485-0976
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
