Międzynarodowe umowy podatkowe jako akty prawa międzynarodowego oraz akty prawa krajowego – konsekwencje stosowania umów w przypadku rozbieżności pomiędzy różnymi wersjami językowymi. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 kwietnia 2023 r., II FSK 400/21
Abstrakt
Autorka omawia wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 kwietnia 2023 r., II FSK 400/21, wydany w sprawie określenia odpowiedzialności polskiej spółki (płatnika) za niepobrany zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych od odsetek wypłaconych podmiotowi w Szwecji. Celem opracowania jest wyrażenie aprobaty dla stanowiska zajętego przez Sąd, w szczególności podkreślenie dogmatycznej poprawności oraz wartości aksjologicznej wyroku – będącego godnym uwagi przykładem głosu rozsądku wśród szeregu niespójnych rozstrzygnięć odnoszących się do tego zagadnienia. Kluczowym elementem wyroku jest kwestia wykładni art. 11 ust. 1 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 2004 r. W badanym okresie wskazany przepis funkcjonował w trzech wersjach językowych, przy czym jego polska wersja – inaczej niż wersja szwedzka i angielska – nie zawierała klauzuli tzw. rzeczywistego właściciela otrzymywanych należności. Konsekwencją przyjęcia przez polskich płatników stanowiska mówiącego, że nie ma konieczności badania spełnienia tego warunku, był zasadniczo brak poboru podatku od płatności dokonywanych do Szwecji, niezależnie od tego, czy odbiorcy byli rzeczywistymi odbiorcami otrzymywanych należności, czy też nie. Podejście to zakwestionowały organy podatkowe, wskazując, że porównanie różnych wersji językowych ww. aktu powinno doprowadzić płatników do wniosku o istnieniu w nim przesłanki rzeczywistego właściciela. Gros rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego koncentruje się właśnie na kwestii rozbieżności między wersjami językowymi Konwencji oraz skutkach tychże, a przywołany wyrok stanowi ponadto cenny głos w dyskusji na temat podatku u źródła, w szczególności pozycji i funkcji płatnika w systemie podatkowym oraz zakresu obowiązków, jakie mogą być na niego racjonalnie nałożone w ramach demokratycznego państwa prawa.
Słowa kluczowe:
międzynarodowe prawo podatkowe, klauzula rzeczywistego właściciela, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowaniaBibliografia
Arginelli P., The Interpretation of Multilingual Tax Treaties, Leiden 2013.
Baker P., Improper Use of Tax Treaties, Tax Avoidance and Tax Evasion, in: United Nations Handbook on Selected Issues in Administration of Double Tax Treaties for Developing Countries, eds. A. Trepelkov, H. Tonino, D. Halka, New York 2013. (Crossref)
van Boeijen-Ostaszewska A., Goede J. de, Nouel L., Obuoforibo B., Wheeler J., Wijnen W., Response from IBFD Research Staff to: Clarification of the Meaning of ‘Beneficial Owner’ in the OECD Model Tax Convention, University of Amsterdam 2011, https://pure.uva.nl/ws/files/2552988/163016_48413407.pdf [access: 2.04.2024].
Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Problemy wykładni międzynarodowych umów w sprawie unikania opodatkowania, sporządzonych w dwóch lub większej liczbie języków, Kwartalnik Prawa Podatkowego 2023, no. 1, DOI: 10.18778/1509-877X.2023.01.01. (Crossref)
Haslehner W., Kofler G.W., Three Observations on the Danish Beneficial Ownership Cases, Kluwer International Tax Blog, 13.03.2019, https://kluwertaxblog.com/2019/03/13/three-observations-on-the-danish-beneficial-ownership-cases/ [access: 2.04.2024].
Klaus Vogel on Double Taxation Conventions, eds. E. Reimer, A. Rust, Alphen aan den Rijn 2015.
Krzemińska I., Majkowski W., Problematyka stosowania właściwej wersji językowej przepisów na przykładzie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku pomiędzy Polską a Szwecją. Glosa do wyroku NSA z dnia 27 kwietnia 2018 r., II FSK 1370/16, Przegląd Podatkowy 2019, no. 5.
Kuźniacki B., Antyabuzywna wykładnia koncepcji rzeczywistego beneficjenta (beneficial owner) z pominięciem Konwencji wiedeńskiej na gruncie polsko-szwedzkiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Glosa do wyroku NSA z 26.07.2022 r., II FSK 1230/21, Przegląd Podatkowy 2023, no. 4.
Kuźniacki B., Rzeczywisty beneficjent a podatek u źródła, Warszawa 2022.
Lang M., The Interpretation of Tax Treaties and Authentic Languages, in: Essays on Tax Treaties. A Tribute to David A. Ward, eds. G. Maisto, A. Nikolakakis, J.M. Ulmer, Amsterdam 2013, https://www.wu.ac.at/fileadmin/wu/d/i/taxlaw/Institute/Publikationen_
Lang/2012-2014/The_Interpretation_of_Tax_Treaties_and_Authentic_Languages.pdf [access: 2.04.2024].
Łabędzka D., Majkowski W., Problemy związane ze stosowaniem właściwej wersji językowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku na podstawie umowy pomiędzy Polską i Szwecją, Przegląd Podatkowy 2012, no. 8.
Majdowski F., O zakresie odpowiedzialności płatnika w świetle błędnego tłumaczenia tekstu podatkowej umowy międzynarodowej na przykładzie polsko-szwedzkiej konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Glosa do wyroku NSA z 18.4.2023 r., II FSK
/21, Monitor Podatkowy 2023, no. 4.
Mazurek J., Euroobligacje – solidny zastrzyk kapitału, Computerworld, 20.07.2016, https://www.computerworld.pl/news/Euroobligacje-solidny-zastrzyk-kapitalu,405878.html [access: 2.04.2024].
Nykiel W., Wilk M., Nieprzydatność art. 199a § 2 ordynacji podatkowej w walce z unikaniem opodatkowania a następstwa czynności pozornych, Przegląd Podatkowy 2017, no. 2.
OECD, Model Tax Convention on Income and on Capital 2017, OECD iLibrary 2019, https://doi.org/10.1787/g2g972ee-en [access: 2.04.2024]. (Crossref)
Schwarz J., Beneficial Ownership: CJEU Landmark Ruling, Kluwer International Tax Blog, 27.02.2019, https://kluwertaxblog.com/2019/02/27/beneficial-ownership-cjeu-landmark-ruling/ [access: 2.04.2024].
Wilk M., Klauzula rzeczywistego beneficjenta (beneficial ownership) po zmianach w Komentarzu do Konwencji Modelowej OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku z 2014 r., Przegląd Podatkowy 2015, no. 9.
Wilk M., Znaczenie przesłanki rzeczywistego właściciela (beneficial owner) dla zastosowania zwolnienia dywidend z podatku u źródła, Przegląd Podatkowy 2020, no. 8.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
