Zaległość podatkowa w podatku VAT spółki cywilnej jako „zobowiązanie upadłego” w postępowaniu upadłościowym byłego wspólnika spółki cywilnej

Rafał Adamus

Uniwersytet Opolski , Polska
https://orcid.org/0000-0003-4968-459X


Abstrakt

Spółka cywilna może być podatnikiem podatku VAT. Przedmiotem niniejszego opracowania jest zagadnienie zakwalifikowania zaległości podatkowej w podatku VAT spółki cywilnej jako „zobowiązanie upadłego” albo jako „zobowiązanie masy” w postępowaniu upadłościowym byłego wspólnika spółki cywilnej. Kwestia odpowiedniej kwalifikacji należności ma kluczowe znaczenie. W istocie rzeczy przyporządkowanie tej należności do jednej lub drugiej wymienionej kategorii bardziej lub mniej uprawdopodabnia zaspokojenie należności Skarbu Państwa z tytułu VAT. Z jednej strony jeżeli decyzja podatkowa o odpowiedzialności podatkowej byłego wspólnika jest wydawana po ogłoszeniu upadłości wspólnika, to okoliczność ta prima facie może sugerować kwalifikację jako „zobowiązanie masy”. Z drugiej strony jeżeli czynności opodatkowane podatkiem VAT zostały dokonane przez spółkę cywilną przed ogłoszeniem upadłości jej wspólnika, wówczas jest to źródło dla „zobowiązań upadłego”. Spółka cywilna w przestrzeni prawa cywilnego nie ma osobnej podmiotowości prawnej, nie ma zdolności prawnej, nie ma własnego majątku. Nie można ogłosić upadłości spółki cywilnej. Podmiotami prawa są jej wspólnicy. Upadłość któregokolwiek ze wspólników stanowi przyczynę ustawową rozwiązania spółki cywilnej. Z tych względów w opracowaniu broniony jest pogląd o kwalifikacji jako „zobowiązanie upadłego”.

Słowa kluczowe:

zobowiązania masy upadłości, zobowiązania upadłego, zaległość podatkowa, spółka cywilna, VAT, odpowiedzialność podatkowa osoby trzeciej



Adamus R., Odsetki od czynności syndyka – uwagi de lege ferenda, Przegląd Sądowy 2013, nr 5.

Begier A., Cebula R., Małecki-Tepicht Ł., Plaskacz M., Wypych-Knieć A., Żółtak U., Obietnice a rzeczywistość – statystyki sądów rejonowych po pięciu latach „reform” (2015–2020), Iustitia 2021, nr 3.

Błaszczak B., Rozważania o podmiotowości prawnopodatkowej na gruncie podatku od towarów i usług – przykład spółki cywilnej, Doradztwo Podatkowe 2024, nr 4. (Crossref)

Boratyńska K., Koszty bankructwa przedsiębiorstwa na świecie i w Polsce – przegląd dotychczasowych badań, Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 2009, nr 78. (Crossref)

Cieślak S., Charakterystyka pojęć wierzytelności upadłościowej, wierzyciela upadłościowego, oraz sposobu zaspokojenia wierzytelności upadłościowej, Przegląd Prawa Handlowego 1997, nr 12.

Dębiak-Bartosewicz M., Polskie sądownictwo w świetle danych statystycznych. Ujęcie porównawcze, Forum Prawnicze 2016, nr 2 (34).

Hrycaj A., Recenzja książki „Efektywność procedur upadłościowych. Bankructwa przedsiębiorstw. Katharsis i nowa szansa” Elżbiety Mączyńskiej i Sylwii Morawskiej, Studia Ekonomiczne 2015, nr 2.

Jakubecki A., w: A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2011.

Kruczalak‐Jankowska J., Maśnicka A., Machnikowska A., The Relation between Duration of Insolvency Proceedings and Their Efficiency (with a Particular Emphasis on Polish Experiences), International Insolvency Review 2020, t. 29, nr 3. (Crossref)

Masiukiewicz J., Morawska S., Koncepcja poprawy efektywności upadłości, Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 2012, t. 23, nr 2.

Porzycki M., Der Beruf des Insolvenzverwalters und die Insolvenzgerichtsbarkeit in Polen – zwischen Insolvenzrechtsreform und „illiberaler Demokratie”, w: Sanierung, Reorganisation, Insolvenz: internationale Beiträge zu aktuellen Fragen. Sechstes Jahrbuch des Krakauer Forums der Rechtswissenschaften, red. R. Cierpiał-Magnor, M. Zwycięzca, Winner, Baden-Baden 2018.

Sierakowski B., Zobowiązania masy upadłości, Warszawa 2023.

Stanisławiszyn P., Artykuł 77 prawa restrukturyzacyjnego a wybrane regulacje prawa podatkowego na przykładzie podatku od towarów i usług, Doradca Restrukturyzacyjny 2016, t. 3, nr 1.

Zaremba U., Restrukturyzacja sądowa a upadłość przedsiębiorstw w Polsce, Warszawa–Rzeszów 2021.

Pobierz

Opublikowane
30-09-2025


Adamus, R. (2025). Zaległość podatkowa w podatku VAT spółki cywilnej jako „zobowiązanie upadłego” w postępowaniu upadłościowym byłego wspólnika spółki cywilnej. Studia Prawnicze KUL, (3), 7–19. https://doi.org/10.31743/sp.18574



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.