De proxeneticis. Некоторые замечания о торговом посредничестве в римском праве
Аннотация
Предметом данного исследования является институт торгового посредника в римском праве, именуемого proxeneta. После Пунических войн Рим превратился в глобальное государство, что способствовало быстрому развитию экономики, особенно торговли. Купцы, пересекавшие огромные пространства империи, нуждались в поддержке, в лице людей, знакомых с местным законодательством, обычаями и, прежде всего, торговыми отношениями. Прообразом деятельности proxenetae были лица, занимавшиеся сватовством или поиском клиентов для проституток (lenocinium). Институт торгового посредника в римском праве достаточно хорошо разработан в античной и современной литературе, однако в научной литературе на польском языке нет обширного исследования этого института. Поэтому целью исследования является, прежде всего, ознакомление польского читателя с такими вопросами, как: кто такой proxeneta, на каком правовом основании он действовал, как определялось его вознаграждение, как разрешались споры между посредником и лицом, чье участие было профессионально поддержано. Интересен также вопрос о социальной оценке деятельности proxenetae, рассматриваемый в настоящей статье. В качестве основного метода исследования был использован историко-правовой догматический метод. Исследование, по сути, ограничилось анализом трех отрывков Ульпиана, сохранившихся в D. 50.14. Кроме того, в рамках методологии автор, проводя анализ указанных фрагментов, опирался на их размещение Отто Ленелем в Палингенезии, что, несомненно, является новшеством в сегодняшнем романистическом наследии. Основной вывод исследования заключается в том, что proxeneta является архетипом современного института торгового посредника.
Ключевые слова:
торговое посредничество, proxeneta, вознаграждение посредника, характеристика посредничестваБиблиографические ссылки
Annichini A.L., El Tractatus de proxenetis, et proxeneticis de Benvenuto Stracca (1509–1578), Revista Lex Mercatoria. Doctrina, Praxis, Jurisprudencia y Legislación 2017, nr 5.
Ansaldi A., Straccha B., Discursus legales de commercio et mercatura: cui adjecti sunt Ben. Stracchae tractatus duo de assecurationibus et proxenetis atque proxeneticis, Genevae 1718.
Berger A., s.v. Adessores, w: Encyclopedic Dictionary of Roman Law, New York 1953. (Crossref)
Brutti M., s.v. Mediazione, w: Enciclopedia del Diritto, t. 26, Milano 1976.
Castelo H.M., Contrato de mediação: estudo das prestações principais, Lisboa 2013.
Cerami P., Petrucci A., Lezioni di diritto commerciale romano, Torino 2002.
Chastagnol A., L’impôt de proxénètes, w: Atti dell’Accademia Romanistica Costantiniana. IX Convegno internazionale, red. G. Crifò, S. Giglio, Perugia 1993.
Domínguez Tristán P., Una aproximación a la figura del proxeneta a tenor de D. 50,14 y su proyección al Derecho actual, w: El derecho comercial, de Roma al derecho moderno. IX Congreso Internacional, XII Iberoamericano de Derecho Romano. Las Palmas de Gran Canaria 1, 2 y 3 de febrero de 2006, t. 1, red. S. Bello Rodríguez, J.L. Zamora Manzano, Las Palmas de Gran Canaria 2007.
Fadda C., Istituti commerciali del diritto Romano, Napoli 1987.
Findekeller J.S., Disp. inaug. iur. de proxenetis et proxeneticis, vulgo Macklern und Macklerlohn, Dresden 1669.
Garrido Arredondo J., Mediación y mediadores en el tráfico jurídico romano, Anuario de historia del derecho español 2002, nr 72.
Grzybczyk G., Różne formy pośrednictwa, Rejent 1998, nr 2.
Heumann G.H., Handlexikon zu den Quellen des römischen Rechts, Jena 1891.
Lázaro Guillamón C., La transactio romana y el actual acuerdo de mediación, Studia Prawnoustrojowe 2014, nr 25.
Lozano M., El proxeneta: la historia real sobre el negocio de la prostitución, Barcelona 2017.
Meyer W., Disputatio Iuridica Inauguralis De Proxenetis Et Proxeneticis, Duisburg 1718.
Michel J., Gratuité en droit romain, Bruxelles 1962.
Piquer Marí J.M., Algunas consideraciones acerca del mediador comercial o «proxeneta» en el pensamiento de Ulpiano, w: El derecho comercial, de Roma al derecho moderno. IX Congreso Internacional, XII Iberoamericano de Derecho Romano. Las Palmas de Gran Canaria, t. 2, red. S. Bello Rodríguez, J.L. Zamora Manzano, Las Palmas de Gran Canaria 2006.
Rott-Pietrzyk E., Grochowski M., Umowy pośrednictwa w obrocie towarami lub usługami: część ogólna i umowa agencyjna (projekt reformy), Transformacje Prawa Prywatnego 2020, nr 1.
Sokala A., Lenocinium w prawie rzymskim, Toruń 2010.
Sondel J., s.v. condictio, w: J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2001.
Sondel J., s.v. sorditus, w: J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2001.
Straccha B., De proxenetis et proxeneticis, Francoforti 1593.
Wójtowicz E., Obowiązek lojalności w umowach pośrednictwa handlowego, Acta Universitatis Wratislaviensis nr 3644. Przegląd Prawa i Administracji 2015, nr 101.
Лицензия
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
