Wykładnia rozszerzająca prawa ochrony środowiska jako szczególnej gałęzi prawa
Ilona Przybojewska
Uniwersytet Jagielloński , ПольщаАнотація
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza roli wykładni rozszerzającej w ramach prawa ochrony środowiska. Jakkolwiek w zależności od przyjętej konwencji terminologicznej różnie ocenia się samodzielność prawa ochrony środowiska jako odrębnej od innych gałęzi prawa, nie ulega jednak wątpliwości, że prawo ochrony środowiska wykazuje szereg cech charakterystycznych, które odróżniają je od innych dziedzin. Jest to w szczególności obecność własnych zasad (jak zasada „zanieczyszczający płaci” czy zasada prewencji i zasada przezorności) czy wykorzystanie rynkowych instrumentach ochrony środowiska. Jest to zarazem obszar, który kształtuje się zarówno pod wpływem unijnego, jak i krajowego porządku prawnego. Powoduje to, że w ramach prawa ochrony środowiska następuje ścieranie się różnych tendencji dotyczących wykładni prawa, to jest z jednej strony prymatu wykładni literalnej, tradycyjnie przyjmowanego w odniesieniu do prawa polskiego, a z drugiej strony, nacisku na wykładnię celowościową, widocznego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ta ostatnia tendencja ulega wzmocnieniu poprzez oddziaływanie zasad i wartości leżących u podstaw prawa ochrony środowiska, co prowadzi do interesujących rezultatów interpretacyjnych.
Ключові слова:
wykładnia, prawo ochrony środowiska, wykładnia celowościowa, wykładnia rozszerzającaПосилання
Boć J., Prawo ochrony środowiska jako prawo publiczne, [w:] P. Korzeniowski (red.), Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, Łódź 2015, s. 17-27.
Domańska M., Implementacja dyrektyw unijnych przez sądy krajowe, Warszawa 2014.
Górski M., System prawa ochrony środowiska, [w:] P. Korzeniowski (red.), Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, Łódź 2015, s. 29-41.
Kalisz A., L. Leszczyński, B. Liżewski, Wykładnia prawa. Model ogólny a perspektywa Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i prawa Unii Europejskiej, Lublin 2011.
Karski L., Wdrażanie instrumentów rynkowych prawa ochrony środowiska, [w:] M. Rudnicki, A. Haładyj, K. Sobieraj (red.), Dekada harmonizacji w prawie ochrony środowiska, Lublin 2011, s. 411-432.
Karski L., Znaczenie prawa ochrony środowiska, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2011, nr 9, s. 85-97.
Kenig-Witkowska M.M., Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2011.
Krämer L., Differentiation in EU Environmental Policy, „European Environmental Law Review” 1999, nr 4, s. 133-140.
Krämer L., EU Environmental Law, Londyn 2012.
McGillivray D., J. Holder, Locating EC Environmental Law, „Yearbook of Environmental Law” 2001, s. 139-171.
Nowacki J., Z. Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2012.
Parker C.F., C. Karlsson, The European Union as a Global Climate Leader: Confronting Aspiration with Evidence, „International Environmental Agreements: Politics, Law and Economics” 2017, nr 4, s. 445-461.
Przybojewska I., Konstytucyjna zasada przychylności procesowi integracji europejskiej w świetle ewolucji unijnego modelu ustrojowego, [w:] S. Dudzik, N. Półtorak (red.), Prawo Unii Europejskiej a prawo konstytucyjne państw członkowskich, Warszawa 2013, s. 197-212.
Przybojewska I., Znaczenie transeuropejskich sieci energetycznych dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, Warszawa 2017.
Rakoczy B., Prawo ochrony środowiska w styku z innymi obszarami systemu prawa, [w:] P. Korzeniowski (red.), Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, Łódź 2015, s. 69-79.
Smolak M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.
Wennerås P., A Progressive Interpretation of the Environmental Liability Directive, „Journal of European Environmental and Planning Law” 2005, nr 4, s. 257-267.
Wennerås P., The Enforcement of EC Environmental Law, Oxford 2007.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
Uniwersytet Jagielloński
Ліцензія
Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.
Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:
а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;
b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) включення Твору до складу колективного твору;
d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;
e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.
Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.
