Popularyzacja literatury ukraińskiej w Polsce na przykładzie projektu „Ukraina w obliczu wojny”
Abstrakt
W artykule zbadano, w jaki sposób została spopularyzowana literatura ukraińska okresu rosyjsko-ukraińskiej wojny 2022 roku na przykładzie projektu Biblioteki Poezji Ukrainy „Ukraina w obliczu wojny”. Ustalono, jaką rolę odgrywa tego rodzaju twórczość literacka i czy warto zaliczać ją do poezji wysokiej. Przedstawiono również przykłady tekstów poszczególnych autorów, które ukazują nowe trendy w tworzeniu poezji. Udowodniono, że literatura okresu wojennego jest nie tylko dokumentowaniem tragicznych wydarzeń współczesności, lecz także szerokim tłem kulturowym sprzyjającym jednoczeniu wokół ważnych problemów humanitarnych ludzkości.
Słowa kluczowe:
literatura ukraińska, poezja, wojna, tłumaczenie, PolskaBibliografia
Amelìna Vìktorìâ. 2024. Svìdčennâ. Sejny: Pogranicze [Амеліна Вікторія. 2024. Свідчення. Sejny: Pogranicze].
Denisenko Anatolìj. 2023. Ponâttâ «travmi» ì «pam`âtì» v robotì V. G̀. Zebalʹda. “Bogoslovsʹki rozdumi” № 21(2): 183–194 [Денисенко Анатолій. 2023. Поняття «травми» і «пам’яті» в роботі В. Ґ. Зебальда. “Богословськi роздуми” № 21(2): 183–194].
Hopfinder Maryla. 2011. Wizerunek literatury w kulturze werbalnej i przesłanki zmiany. In: Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku. Red. Kazimierz Wojny-Zmorzyński, Wojciech Furman, Jerzy Snopko. Warszawa: Poltext.
Iwasiów Inga. 2022. Najeźdźcy robią z kruchych ciał kobiet i dzieci cele i żywe tarcze. “Wyborcza.pl”: Duży Format, 14 marca. In: https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,28212356,iwasiow-kobiety-nie-oszczedzaja-nam-pytan-o-samotnosc-ukrainy.html (accessed: 27.10.2024).
Kamińska Aneta. 2024. Pokój z widokiem na wojnę 2. Brzeg: Wydawnictwo Stowarzyszenie Żywych Poetów.
Kamińska Аneta. 2023. Poezja jest wolontariuszką w Charkowie. Rozmowa o Wiktorii Amelinie. „Więź”. In: https://wiez.pl/2023/07/09/poezja-jest-wolontariuszka-w-charkowie-rozmowa-o-wiktorii-amelinie/ (accessed: 20.10.2024).
Krivcov Maksim. 2024. Tokšou «Vìjna». Sejny: Pogranicze [Кривцов Максим. 2024. Токшоу «Війна». Sejny: Pogranicze].
Maciejewski Jakub. 2022. Reportaż z Ukrainy. Kraków: Biały Kruk.
Mulârčuk Ìrina. 2023. Vdoma. Sejny: Pogranicze [І. Мулярчук Ірина. 2023. Вдома. Sejny: Pogranicze].
O wydawnictwie Pogranicze. In: https://oficyna.pogranicze.sejny.pl/pages/o-wydawnictwie (accessed: 31.10.2024).
Ołdakowska-Kuflowa Mirosława. 2023. Wojna Rosji przeciw Ukrainie w wierszach polskich poetów. „TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych” t. 6, nr 18. In: https://czasopisma.kul.pl/index.php/teka/article/view/16569/14698 (accessed: 24.10.2024).
Pieniążek Paweł. 2023. Opór. Ukraińcy wobec rosyjskiej inwazji. Warszawa: W.A.B.
Poeci i poetki z Polski o wojnie. 2022. “Wizje”, 6 marca. In: https://magazynwizje.pl/aktualnik/polscy-poeci-i-poetki-o-wojnie/ (accessed: 21.10.2024).
Piotrowski Maciej. 2023. Perekladačì ukraïnsʹkoï lìteraturi u Polʹŝì vìjnu. “Culture.pl”, 30 Oct. In: https://culture.pl/ua/stattia/perekladachi-ukrayinskoyi-literatury-u-polshchi [Пьотровський Мацей. 2023. Перекладачі української літератури у Польщі війну. “Culture.pl”, 30 жовтня. В: https://culture.pl/ua/stattia/perekladachi-ukrayinskoyi-literatury-u-polshchi] (accessed: 4.12.2024).
Ruda Olena. 2023. Bog ne pokinuv Ukraïnu: 10 novinok vìd polʹsʹkih avtorìv pro rosìjsʹko-ukraïnsʹku vìjnu. “Culture.pl”, 24 Aug. In: https://culture.pl/ua/stattia/boh-ne-pokynuv-ukrayinu-10-novynok-vid-polskykh-avtoriv-pro-rosiysko-ukrayinsku-viynu [Руда Олена. 2023. Бог не покинув Україну: 10 новинок від польських авторів про російсько-українську війну. “Culture.pl”, 24 серпня. В: https://culture.pl/ua/stattia/boh-ne-pokynuv-ukrayinu-10-novynok-vid-polskykh-avtoriv-pro-rosiysko-ukrayinsku-viynu] (accessed: 2.12.2024).
Rudyk Miroslava. 2023. O poezji w czasie wojny – wywiad z Arturem Droniem. „Nius Radio”, 13 Nov. In: https://niusradio.pl/77-wywiady/2393-o-poezji-w-czasie-wojny-wywiad-z-arturem-droniem (accessed: 27.10.2024).
Sìvêc Êlyzaveta. 2016. Teper navìtʹ u naših snah pahne gorìli. Âk pisati pro vìjnu. MediaLab, 24 Sept. In: medialab.online/news/i-navit-u-snah-pahne-gorily-m-yak-py-saty-pro-vijnu/ [Сівєц Єлтзавета. 2016. «Тепер навіть у наших снах пахне горілим». Як писати про війну. MediaLab, 24 вересня] (accessed: 4.12.2024).
Sìrik Lûdmila. 2020. Ûzef Lobodovsʹkij – populârizator nacìonalʹnoï ukraïnsʹkoï lìteraturi. “TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych” vol. 6, No. 14: 15–29 [Сірик Людмила. 2020. Юзеф Лободовський – популяризатор національної української літератури. “TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych” т. 6, № 14: 15–29].
Tkaczyk Natalia. 2022. Literatura ukraińska wobec wojny. “Twórczość” 6 https://tworczosc.com.pl/artykul/literatura-ukrainska-wobec-wojny/ (accessed: 4.12.2024).
Tokarczuk Оlga. 2022. Napad na wolną Ukrainę – to napad na Europę. „Chytomo” 24 Feb. In: https://chytomo.com/olha-tokarchuk-napad-na-wilnu-ukraine-tse-napad-na-ievrope/ (accessed: 20.10.2024).
Tomasik Krzysztof. 2023. Bóg nie opuścił Ukrainy. Rozmowa z arcybiskupem Światosławem Szewczukiem. Kraków: WAM.
Wiersz tygodnia. In: https://oficyna.pogranicze.sejny.pl/pages/wiersz-tygodnia (accessed: 30.10.2024).
Właszczuk Julia. 2022. Polscy pisarze, artyści i aktywiści o wojnie w Ukrainie. „Vogue”, 25 Feb. In: https://www.vogue.pl/a/polscy-pisarze-artysci-i-aktywisci-o-wojnie-w-ukrainie (accessed: 30.10.2024).
Głuchowski Piotr. (Ed.). 2022. Wojna i pokój. Ukraińska tragedia, rosyjskie zbrodnie, polska pomoc. Warszawa: Agora.
Wydawnictwo Pogranicze na Festiwalu Ukraińska Wiosna w Poznaniu. In: https://www.pogranicze.sejny.pl/dwor/spotkania-autorskie/publikacje-pogranicza-na-festiwalu-ukrainska-wiosna-w-poznaniu/ (accessed: 20.10.2024).
Zabużko Oksana. 2023. Najdłuższa podróż. Tłum. Katarzyna Kotyńska. Warszawa: Agora.
Żadan Serhij. 2024. W mieście wojna. Przeł. Michał Petryk. Wołowiec: Czarne.
Zatrzymajmy wojnę! Apel polskich ukrainistów. 2022. “Studia Ukrainica Posnaniensia” Vol. 10. No. 1: 19–22.
Boba-Dyga Bożena, Koćma K., Malina Jadwiga (Eds.). 2022. 24/02/2022 Wiersze. Kraków: Wydawnictwo IX.
Zabužko Oksana. 2023. Vìjna za golos. „Zbruč”, 08 Jun. In: https://zbruc.eu/node/115593 [Забужко Оксана. 2023. Війна за голос. “Збруч”, 08 червня. В: https://zbruc.eu/node/115593] (accessed: 21.10.2024).
Rudyk Miroslava. 2024. 9 kwietnia w Ośrodku Teatralnym Kana w Szczecinie w ramach poetyckiej serii Pogranicza zostało zorganizowane spotkanie wokół tomików Poezji Biblioteki Ukrainy „W obliczu wojny”. „Nius Radio”, 10 Apr. In: https://niusradio.pl/aktualnosci/uczelnia/3066-poezja-w-obliczu-wojny (accessed: 30.10.2024).
Polìŝuk Âroslav. 2017. Zobraziti vìjnu. “Pomiędzy” № 3: 27–50 [Поліщук Ярослав. 2017. Зобразити війну. “Pomiędzy” № 3: 27–50].
University of Szczecin
Myroslava Rudyk
Instytut Literatury i Nowych Mediów
Uniwersytet Szczeciński
https://orcid.org/0000-0003-3612-100XLicencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.






