The image of Cossacs in Władysław Łoziński’s Eye of the Prophet and cinematic adaptations of the novel
Grzegorz Głąb
a:1:{s:5:"pl_PL";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";} , PolandAbstract
The purpose of this article was to critically examine the creation the characters of Cossacks in Wladyslaw Lozinski’s novel Eye of the Prophet as well as its cinematic adaptations by Pawel Komorowski. An analytical and historical-literary method was used to achieve this aim.
In these cultural texts, the Cossacks determine the course of action and adventure plots. The qualities given to them by the authors (love of the homeland, freedom, independence) allow us to see in the characters of the Cossacks romantic heroes, or at least romantic individualists, who are prepared to suffer for the cause of saving personal honour and the safety of their fellows. Half-savage and half-chivalrous they are, above all, mysterious, which is expressed in the belief that a curse hangs over them. The Cossacks in Lozinski’s and Komorowski’s works are stereotypical figures, reflecting the romantic quintessence of Ukraine, the determinants of which in this case are: Cossack-horse-mystery-adventure.
References
Balbus Stanisław. 1990. Intertekstualność a proces historycznoliteracki. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Bujnicki Tadeusz. 1973. „Trylogia” Sienkiewicza na tle polskiej powieści historycznej. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Choroszy Jan Andrzej. 2006. Nasta od Aniołów, czyli „Madonna Busowiska” Władysława Łozińskiego. W: Literatura i wyobraźnia. Prace ofiarowane Profesorowi Tadeuszowi Żabskiemu w 70 rocznicę urodzin. Red. J. Kolbuszewski Wrocław: Agencja Wydawnicza a linea: 115–151.
Dąbrowska Alicja. 2013. Kreacje Kozaków i Tatarów w „Trylogii” Sienkiewicza. „Prace Komisji Językoznawczej BTN” nr XXIII. Język, wielokulturowość, tożsamość. Red. M. Pająkowska-Kęsik, A. Paluszak-Bronka, K. Kołatka: 87–100.
Frybes Stanisław. 1957. Posłowie. W: W. Łoziński, Oko Proroka, czyli Hanusz Bystry i jego przygody. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 299–311.
Gautier Brigitte. 2009. „Absalomie, Absalomie” – Kozacy w „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza. „Pamiętnik Literacki” t. 2: 31–39.
Koblewska Janina. 1978. Wybrane problemy adaptacji filmowych „Pana Wołodyjowskiego”. W: „Trylogia” Henryka Sienkiewicza. Historia – Dzieło – Recepcja. Materiały z sesji naukowej: „W dziewięćdziesiątą rocznicę «Trylogii» Henryka Sienkiewicza”. Red. L. Ludorowski Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 41–62.
Komorowski Paweł [reż.]. 1984. Oko Proroka [film]. Zespół Filmowy „Silesia”, Studio Filmowe Bojana (Sofia). Polska/Bułgaria: 115’.
Komorowski Paweł [reż.]. 1985. Przeklęte Oko Proroka [film]. Studio Filmowe „Oko”, Studio Filmowe Bojana (Sofia). Polska/Bułgaria: 100’.
Komorowski Paweł [reż.]. 1986. Oko Proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody [pięcioodcinkowy serial telewizyjny: 1. Sam na świecie. 2. Ojciec Hanusza. 3. Przeklęty diament. 4. Dwaj bracia. 5. Przyjaciele]. Studio Filmowe „Oko”; współpraca produkcyjna: Studio Filmowe Bojana (Sofia), Telewizyjna Wytwórnia Filmowa Ekran (Sofia). Polska.
Kulczycka-Saloni Janina. 1966. Henryk Sienkiewicz. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Ludorowski Lech. 1999. O genologicznym kształcie „W pustyni i w puszczy”. W: idem, Wizjoner przeszłości. Powieści historyczne Henryka Sienkiewicza. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 253–272.
Łoziński Władysław. 1957. Oko Proroka, czyli Hanusz Bystry i jego przygody. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Malczewski Antoni. 1958. Maria. Oprac. Przybylski R. BN I 48. Wrocław – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Markiewicz Henryk. 1983. Postać literacka i jej badanie. W: Autor – podmiot literacki – bohater. Red. Martuszewska A., Sławiński J. Wrocław: Ossolineum: 93–108.
Olszewska Maria Jolanta. 2014. „Oko Proroka, czyli Hanusz Bystry i jego przygody. Powieść z dawnych czasów” Władysława Łozińskiego. Lektura w kontekście „Tajemnic Paryża”. W: Eugeniusz Sue. Życie – twórczość – recepcja. Red. D. Kulczycka, A. Narolska Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego: 225–244.
Rudkowska Magdalena. 2002. Wyszedł z dworu. Przeżycie i doświadczenie historyczne w twórczości Władysława Łozińskiego. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Rygielska Małgorzata. 2011. Lwów i… „Oko Proroka”. „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” nr 2: 39–43.
Witkowska Alina. 1955. Dziko – pięknie – groźnie czyli Ukraina romantyków. „Teksty Drugie” nr 2: 20–30.
Wyka Kazimierz. 1960. O postaciach Sienkiewiczowskich. W: Sienkiewicz. Odczyty. Red. J. Krzyżanowski Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy: 104–123.
a:1:{s:5:"pl_PL";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}
