Landscapes of (not) memory in contemporary Ukrainian literature
Yaroslav Polishchuk
Університет ім. Адама Міцкевича в Познані , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-9081-7900
Abstract
The paper deals with the research of the revision of memory which are practiced in the contemporary Ukrainian literature, especially in the novels. Suggested examples are the literary texts written during the last decade by such authors as Volodymyr Lys, Oksana Zabuzhko, Vasyl Shkliar, Sofia Andrukhovych, Serhii Zhadan, Volodymyr Rafeienko and others. These texts represent different options of memory searching the tradition, which would become a productive foothold for a person of our time. The author of the article uses two theoretical conceptions of French scientists: the places of memory of Pierre Nora and non-places of Marc Augé. Ukrainian writers often appeal to places that have been forgotten or artificially crossed out of collective memory. These are traditional settlements of Ukrainian life in Volhynia, Galicia, Bukovina, and Kyiv region. The space of the East (Donbas), on the contrary, is labeled in popular novels as a set of non-places that personify and demoralize man.
Keywords:
place of memory, non-place, identity, collective memory, novel, heroReferences
Ože Mark. 2017. Ne-mesta.Vvedenie v antropologiû gipermoderna. Per. s fr. Konnova A. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie [Оже Марк. 2017. Не-места. Введение в антропологию гипермодерна. Пер. с фр. Коннова А. Москва: Новое литературное обозрение].
Augé Marc. 2011. Nie-miejsca: wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Przeł. Chyłkowski R. W arszawa: PWN.
Gosk Hanna. 2012. Nie-mieszkańcy, nie-miejsca. Literackie ślady powojennego osadzania się „gdzieś” ludzi „skądś”. W: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Red. Gosk H. Kraków: Universitas: 193–208.
Grinevič Vladislav. 2005. Raskolotaâ pamâtʹ. Vtoraâ mirovaâ vojna vistoričeskom soznanii ukrainskogo obŝestva. „Neprikosnovennyj zapas” nr 2–3 (40–41) [Гриневич Владислав. 2005. Расколотая память. Вторая мировая война в историческом сознании украинского общества. „Неприкосновенный запас”, № 2–3 (40–41)]. W: magazine.russ.ru/nz/2005/2/gri24-pr-html.
Kilian Anna. 2011. „Kurczy nam się czas i przestrzeń – rozmowa z Markiem Augé”. „Życie Warszawy”. 9.07. W: http://ww.zw.com.pl/artykul/0,614569.html.
Nora P`êr. 2014. Teperìšnê, nacìâ, pam`âtʹ. Per. z franc.Rêpi A. Kiïv: Vidavnictvo “Klìo” [Нора П’єр. 2014. Теперішнє, нація, пам’ять. Пер. з франц. Рєпи А. Київ: Видавництво “Кліо”].
Nora Pierre. 1996. Poszukiwanie bohatera. W: Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich. Red. Dąbek-Wigrowa T. W arszawa: Wydawnictwo UW.
Nora Pierre. 2001. Czas pamięci. Przeł. Dłuski W. „Res Publica Nowa”.
Pomian Krzysztof. 2008. Pamięć podzielona: miejsca pamięci w Europie jako zjawisko polityczne i kulturowe. „Przegląd Polityczny” nr 89: 4–11.
Poroda: Antologìâ ukraïnsʹkih pisʹmennikìv Donbasu. 2017. Upor. Bìlâvsʹkij V., Grigorov M. Peredmova Dzûba Ì. Kiïv: “Legenda” [Порода: Антологія українських письменників Донбасу. 2017. Упор. Білявський В., Григоров М. Передмова Дзюба І. Київ: “Легенда”].
Potasińska Paulina. 2017. „Jak pisarze pamiętają?” – teorie badań nad pamięcią a praktyka literacka. Trzy „retoryki odtworzenia”. W: Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj). Red. Dąbrowicz E., Larenta B., Domurad M. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białystoku: 27–49.
Puhonsʹka Oksana. 2018. Lìteraturnij vimìr pam’âtì. Kiïv: Akademvidav [Пухонська Оксана. 2018. Літературний вимір пам’яті. Київ: Академвидав].
Ŝerbak Ûrìj. 2010. Ukraïna v zonì turbulentnostì. Demoni minulogo ì trivogi XXI stolìttâ. Kiïv: Âroslavìv Val [Щербак Юрій. 2010. Україна в зоні турбулентності. Демони минулого і тривоги ХХІ століття. Київ: Ярославів Вал].
Szpociński Andrzej. 2008. Miejsca pamięci (lieux de mémoire). „Teksty Drugie” nr 4: 11–20.
Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj). 2017. Red. Dąbrowicz E., Larenta B., Domurad M. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Tożsamość ukraińska wobec przemian XVII-XXI wieku. 2017. Red. Nowacki A., Jakubowska-Krawczyk K. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Žadan Sergìj. 2015. „Z odnogo boku, nam potrìbnì «Makdonalʹdzi», z ìnšogo – pam`âtniki Lenìnu”. “Gazeta po-ukraïnsʹki”. 3 bereznâ [Жадан Сергій. 2015. „З одного боку, нам потрібні «Макдональдзи», з іншого – пам’ятники Леніну”. “Газета по-у-країнськи”. 3 березня]. W: http://gazeta.ua/articles/people-and-things-journal/_zodnogo-boku-nam-potribni-makdonaldzi-z-inshogo-pamyatniki-leninu/613092.
Zvereva Vera. 2011. Sraženiâ za pamâtʹ, vojny vospominanij. „Novoe literaturnoe obozrenie” nr 107: 416–425 [Зверева Вера. 2011. Сражения за память, войны воспоминаний. „Новое литературное обозрение” № 107: 416–425]. W: http:/www.nlobooks.ru/node/2839.
Університет ім. Адама Міцкевича в Познані https://orcid.org/0000-0001-9081-7900
