Teologia jako nauka i jako mądrość
Janusz Królikowski
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-3929-6008
Abstrakt
Tradycja teologiczna przekazuje nam bardzo jasne przekonanie o statusie naukowym teologii, nie wahając się jednak podkreślać także jej wymiaru mądrościowego. Do potrzeby rozwijania tego wymiaru powraca się we współczesnych poszukiwaniach dotyczących metody teologii, zachowując oczywiście jej status naukowy, odpowiednio przystosowany do potrzeb duchowych naszych czasów. W artykule zostaje zaproponowane, w jaki sposób można by dzisiaj kontynuować w sposób metodycznie uzasadniony takie ujęcie teologii. Zostaje podkreślone, że odniesienie do mądrości odpowiada temu, co dzisiaj nazywa się zaangażowaniem nauki w życie społeczne i kulturowe, a tym samym zostaje także pokazany aspekt praktyczny teologii, która pozostaje pierwszorzędnie nauką spekulatywną. W takim też znaczeniu jest ona nauką kościelną znakomicie pozostającą w służbie Kościoła i uczestniczącą na swój sposób w jego misji.
Słowa kluczowe:
teologia, nauka, mądrość, metoda, Kościół, Urząd Nauczycielski KościołaBibliografia
Agazzi E., L’oggettività scientifica e i suoi contesti, Milano 2018.
Benedykt XVI, Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga. Przemówienie w czasie spotkania z przedstawicielami świata kultury w Kolegium Bernardynów (Paryż, 12 września 2008 r.), „L’Osservatore Romano” 29 (2008) 10–11, s. 12–16.
Bonawentura, Itinerarium mentis in Deum; tłum. polskie: Św. Bonawentury „Droga duszy do Boga”, wstęp, przekł. i objaśnienia S.C. Napiórkowski, w: Mistyka w życiu człowieka, red. W. Słomka, Lublin 1980, s. 127–159.
Bultmann R., Weiser A., Fede nel Nuovo Testamento, Brescia 1995.
Chantraine G., Vraie et fausse liberté du théologien. Un essai, Paris–Bruxelles 1969.
Chenu M.-D., Wybór pism, Warszawa 1971.
Colombo G., Intorno all’«esegesi scientifica», w: L’esegesi cristiana oggi, ed. L. Pacomio, Casale Monferrato 1991, s. 169–214.
D’Avenia M., La conoscenza per connaturalità in S. Tommaso d’Aquino, Bologna 1992.
Ervens Th., Keine Theologie ohne Kirche. Eine kritische Auseinandersetzung mit Erik Peterson und Heinrich Schlier, (Innsbrucker theologische Studien, 62), Innsbruck 2002.
Fabro C., La teologia come scienza e come sapienza in san Tommaso, „Annales Theologici” 1 (1987), s. 95–105.
Franciszek, Adhortacja „Gaudete et exsultate” (19 marca 2018 r.).
Heller M., Nauka i teologia – niekoniecznie na jednej planecie, Kraków 2019.
Jankowski A., Trwajcie mocno w wierze (1 Kor 16,13). Wołanie Nowego Testamentu o prawowierność, Kraków 1999.
Köpf U., Die Anfange der theologischen Wissenschaftstheorie im 13. Jahrhundert, Tübingen 1974.
Królikowski J., Credo – Credimus. Wymiary przedmiotowe aktu wiary, Kraków 2018. (Crossref)
Latomus J., De trium linguarum, et studii Theologici ratione Dialogus, w: Bibliotheca Reformatoria Neerlandica, ed. F. Pijper, t. 3, La Haye 1905.
Latourelle R., Théologie, science du salut, Paris 1968.
Leclercq J., Miłość nauki i pragnienie Boga, tłum. M. Borkowska, (Źródła Monastyczne 14), Kraków 1997.
Maritain J., Wieśniak znad Garonny. Stary świecki chrześcijanin snuje refleksje à propos czasów współczesnych, tłum. A. Ziernicki, Poznań 2017.
Minozzi B., Illuminismo e cristianesimo, Ravenna 2002.
Morlet S., Christianisme et philosophie. Les premières confrontations (Ier–IVe siècle), Paris 2014.
Pascal, Myśli, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1983.
Pinto S., In nome di Dio. Dai fondamenti al fondamentalismo, Bologna 2018.
Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego, Lublin 1995.
Ratzinger J., Teologia e governo della chiesa, w: Chi è il vescovo? Ministero e charisma nella chiesa. Contributi della rivista internazionale communio, Milano 1984, s. 61–72.
Ratzinger J., Natura e compito della teologia. Il teologo nella disputa contemporanea. Storia e dogma, Milano 1993.
Ratzinger J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice z teologii fundamentalnej, tłum. W. Szymona, Poznań 2009.
Salij J., Wiara i teologia, Poznań 2017.
Schlier H., Kurze Rechenschaft, w: Bekenntnis zur katholischen Kirche, ed. K. Hardt, Würzburg 1955, s. 167–193.
Schlier H., Aufsätze zur Biblischen Theologie, Leipzig 1968.
Sottopietra P.G., Wissen aus der Taufe. Die Aporien der neuzeitlichen Vernunft und die christliche Weg im Werk von Joseph Ratzinger, Eichstätter Studien 51), Regensburg 2003.
Tomasz z Akwinu, Super Sententiarum.
Tomasz z Akwinu, De veritate.
Tomasz z Akwinu, Summa theologiae.
Torrell J.-P., Recherches thomasiennes. Études revues et augmentées, Paris 2000.
Vincent J.M., «Qu’est-ce que la théologie?» Une approche par l’interprétation du Ps 116, „Revue Biblique” 107 (2000), s. 495–525.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
