Św. Benedykt z Nursji jako patron Europy w nauczaniu Jana Pawła II
Abstrakt
Współczesna Europa przeżywa poważny kryzys, przejawiający się między innymi w problemach demograficznych oraz w pustce aksjologicznej wywołanej wyrugowaniem religii z wszystkich dziedzin życia. Przyczyny tego kryzysu są znaczne głębsze i nie znajdują się tylko na poziomie gospodarczym i politycznym. Mamy do czynienia z kryzysem tożsamości. Trwają poszukiwania antidotum na tę sytuację. Jednym z autorytetów, który często wypowiadał się na tematy związane z tożsamością Europy, jest Jan Paweł II, który przez niemal dwadzieścia siedem lat pontyfikatu poświęcił tej sprawie wiele inicjatyw, przemówień, homilii i dokumentów. Propozycja papieskiego nauczania dotyczy między innymi odwołania się do dziedzictwa świętych patronów Starego Kontynentu: Benedykta, Cyryla i Metodego, Brygidy Szwedzkiej, Katarzyny Sieneńskiej oraz Teresy Benedykty od Krzyża. Nie chodzi tutaj tylko o przywołanie ich zasług historycznych, ale przede wszystkim o aktualność ich przesłania dla współczesnych Europejczyków. Święty Benedykt, nazywany Zakonodawcą Zachodu, poprzez stworzenie pierwszej reguły zakonnej uczy nas, jak w świecie opanowanym przez konsumpcję dostrzegać to, co jest wieczne. Dzięki wypracowanej regule ora et labora przeciwstawia się panującej dezintegracji i uczy nas właściwego podejścia do pracy ludzkiej. Od niego współczesne społeczeństwa, skażone „kryzysem ojcostwa”, mogą nauczyć się, co znaczy być prawdziwie ojcem.
Słowa kluczowe:
Europa, tożsamość Europy, Jan Paweł II, Patroni Europy, św. BenedyktBibliografia
Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998.
Grygiel L., Europa św. Cyryla i Metodego, „W Drodze” 145 (1985) 9, s. 39–41.
Jan Paweł II, Encyklika „Laborem exercens”, w: Dzieła zebrane, t. I, Kraków 2006–2009, s. 105–143.
Jan Paweł II, List apostolski „Sanctorum Altrix Mater Ecclesiae” z okazji 1500-lecia urodzin św. Benedykta (11.07.1980), w: Dzieła zebrane, t. III, Kraków 2006–2009, s. 639–640.
Jan Paweł II, List na jubileusz opactwa tynieckiego (7.06.1994), w: P. Szczaniecki, Święty Benedykt, Kraków 2000, s. 229–231.
Jan Paweł II, List z okazji rozpoczęcia benedyktyńskich obchodów 1500-lecia przybycia do Subiaco św. Benedykta, patrona Europy (7.07.1999), w: P. Szczaniecki, Święty Benedykt, Kraków 2000, s. 232–238.
Jan Paweł II, List apostolski motu prioprio „Spes aedificandi” (1.10.1999), w: Dzieła zebrane, t. IV, Kraków 2006–2009, s. 213–219.
Jan Paweł II, Przemówienie do Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Wspólnoty Europejskiej – Rozszerzające się braterstwo (22.03.1979), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 828.
Jan Paweł II, Przemówienie do Prezydium Parlamentu Europejskiego – Europejska odpowiedzialność i solidarność (5.04.1979), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 829–830.
Jan Paweł II, Homilia wygłoszona w Nursji. Odnaleźć sens życia na miarę św. Benedykta (23.03.1980), w: Nauczanie papieskie III, 1, Warszawa 1982–1987, s. 281–284.
Jan Paweł II, Św. Benedykt – człowiek Boży, na nowo ukazuje całość Ewangelii (28.09.1980), w: Nauczanie papieskie III, 2, Warszawa 1982–1987, s. 404–407.
Jan Paweł II, Przemówienie do Grupy Demokratycznej Parlamentu Europejskiego – Klimat życzliwości jest konieczny do rozwoju współpracy (13.11.1980), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 831.
Jan Paweł II, Akt Europejski Powołanie ludzkie i chrześcijańskie narodów kontynentu europejskiego (9.11.1982), w: Dzieła zebrane, t. X, Kraków 2006–2009, s. 505–508.
Jan Paweł II, Przemówienie do grupy katolickich parlamentarzystów europejskich – odpowiedzialność Europy za pokój i sprawiedliwość w świecie (10.11.1983), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 832–835.
Jan Paweł II, Przemówienie do parlamentarzystów Unii Europejskiej – Europejska cywilizacja umocni się, jeśli zachowa swą duszę (29.10.1984), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 836–837.
Jan Paweł II, Przemówienie w siedzibie EWG Kontynent Europejski (20.05.1985), w: Dzieła zebrane, t. X, Kraków 2006–2009, s. 888–893.
Jan Paweł II, Przemówienie do uczestników VI Sympozjum Biskupów Europejskich „Sekularyzacja i ewangelizacja w dzisiejszej Europie” (11.10.1985), w: Nauczanie papieskie VIII, 2, Warszawa 1982–1987, s. 464–472.
Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy św. Jedyna droga ku zjednoczonej duchowo Europie (4.05.1987), w: Dzieła zebrane, t. XI, Kraków 2006–2009, s. 139–143.
Jan Paweł II, Przemówienie do uczestników międzynarodowego kolokwium w Castel Gandolfo (20–22.08.1987), „L’Osservatore Romano” [wyd. pol.] 93 (1987) 8, s. 28.
Jan Paweł II, Przemówienie do Komitetu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europejskiej ds. Stosunków z Parlamentami Krajowymi – O podstawową tożsamość Europy (17.03.1988), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 838–839.
Jan Paweł II, Przemówienie do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy – Jeżeli Europa chce pozostać sobie wierna (8.10.1988), w: Dzieła zebrane, t. X, Kraków 2006–2009, s. 239–244.
Jan Paweł II, Polska broniła chrześcijańskiej przyszłości Europy (18.05.1994), „L’Osservatore Romano” [wyd. pol.] 164 (1994) 6–7, s. 54–56.
Jan Paweł II, Przemówienie do grupy chrześcijańskich deputowanych do Parlamentu Europejskiego – Budujmy Europę wierni orędziu Chrystusa (6.03.1997), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 840.
Jan Paweł II, Homilia w czasie Mszy św. odprawionej na placu przed katedrą (3.06.1997), w: Dzieła zebrane, t. IX, Kraków 2006–2009, s. 689–694.
Jan Paweł II, Przemówienie do przewodniczących parlamentów Unii Europejskiej – Służyć dobru wspólnemu (23.09.2000), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 843–844.
Jan Paweł II, Przemówienie do uczestników Konferencji Ministrów Rady Europy – wartości religijne i moralne wspólnym dziedzictwem (3.11.2000), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 845–846.
Jan Paweł II, Przemówienie do ministrów spraw wewnętrznych krajów Unii Europejskiej (31.10.2003), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 847–849.Jan Paweł II, Przemówienie do przewodniczącego Komisji Europejskiej (28.10.2004), w: Dzieła zebrane, t. XIV, Kraków 2006–2009, s. 850.
Ludwig R., Narodziny chrześcijańskiej Europy. Wczesne średniowiecze, 500–999, w: Kronika chrześcijaństwa, Warszawa 1998, s. 79–81.
Majewski J., Nowe patronki Starego Kontynentu, „Więź” 493 (1999) 11, s. 5–7.
Mirewicz J., Współtwórcy Europy, Kraków 2003.
Misztal H., Rola świętych w kształtowaniu cywilizacji Europejskiej, „Słoneczna Skała. Kwartalnik o wychowaniu” (2001) 37, s. 7–9.
Sowiński S., Zenderowski R., Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław 2003.
Szczaniecki P., Święty Benedykt, Kraków 2000.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
