Wojna w Biblii i w Koranie. Studium porównawcze
Dariusz Klejnowski-Różycki
Uniwersytet Opolski , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8388-702X
Piotr Sękowski
Papieski Instytut Studiów Arabskich i Islamskich , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-8119-717X
Abstrakt
„Teksty założycielskie” każdej cywilizacji kształtują znaczenia istotnych kwestii dla życia jednostek i całych wspólnot ludzkich. Do takich tekstów należą „święte księgi” Starego i Nowego Testamentu oraz Koranu, nazywane „trzema prawami” albo „zasadami życia”. Każda z tych „zasad życia” rysuje pewną ideę wojny, która jest jednym z podstawowych doświadczeń ludzkich. Krótkie studium porównawcze skupia się na odmiennych akcentach. Stary Testament ukazuje historyczne wojny Izraela, w które angażuje się Bóg. Nowy Testament w ogóle nie zajmuje się kwestią wojny w sensie militarnym, ale przesuwa akcent na walkę duchową. Koran poświęca wojnie, zwłaszcza religijnej, wiele miejsca, nie odnosząc się do konkretnych historii narodu, ale wskazuje na reguły, jakimi powinien kierować się pobożny muzułmanin podczas konfliktu, także zbrojnego.
Słowa kluczowe:
wojna, Biblia, Koran, dżihadBibliografia
Adamczewski B., Idea „świętej wojny” i jej pokojowa reinterpretacja w Starym Testamencie, in: „A kimże jest człowiek?” (Ps 8,5) Księga pamiątkowa dla uczczenia 75. rocznicy urodzin Ks. Abpa Henryka Hosera SAC Biskupa Warszawsko-Praskiego, Warszawa 2017, p. 151–158.
Babski P., The Development of the Church’s Teaching on War in the Context of Preventive War Theory, Olsztyn 2023.
Benedict XVI, “Faith, Reason and the University. Memories and Reflections”. Apostolic Journey to München, Altötting and Regensburg: Meeting with the Representatives of Science in the Aula Magna of the University of Regensburg (September 12, 2006), 2006, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2006/september/documents/hf_ben-xvi_spe_20060912_university-regensburg.html.
Biblia i Koran: miejsca zbieżne, eds. M. Beerle-Moor, A.S. Desnickij, K.I. Kazenin, T. Majskaâ, trans. M. Pędracki, Wrocław 2016.
:”, inםרח“ Theological Wordbook of the Old Testament, eds. R.L.Harris, G.L.Archer, B.K. Waltke, Chicago 1980, p. 324–325.
Christianity Explained, The concept of War in the Quran and the Bible, December 11, 2017, https://christianityexplained.net/to/muslims/concept-war-quran-bible/.
Clausewitz C. v., O wojnie, trans. A. Cichowicz, L.W. Koc, F. Schoener, Warszawa 2022.
Dola T., Problem komplementarności współczesnych modeli soteriologicznych, Opole 1994.
Eliade M., Culianu I.P., Słownik religii, trans. A. Kuryś, H. Cieśla, Katowice 2007.
Firestone R., Conceptions of Holy War in Biblical and Qur’anic Tradition, „Journal of Religious Ethics” 24 (1996) 1, p. 99–123.
Garrigues J.-M., Dieu sans idée du mal. La liberté de l’homme au cœur de Dieu, Limoges 1982.
Jullien F., Le détour et l’accès: stratégies du sens en Chine, en Grèce, Paris 2010.
Klejnowski-Różycki D., Świat Biblii i świat cywilizacji chińskiej, „Studia Oecumenica” 5 (2005), p. 363–372.
Klejnowski-Różycki D., Sękowski P., Religie w katechezie i lekcji religii”, in: Leksykon katechetyczny, ed. by J. Kochel, J. Kostorz, Kielce 2022, p. 589–594.
Kościelniak K., „Święta Wojna” w islamie. Historyczno-teologiczne aspekty dżihadu, „Polonia Sacra” 53 (2001) 9, p. 181–224.
Kościelniak K., Chrześcijaństwo w spotkaniu z religiami świata, Kraków 2002.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, trans. K. Romaniuk, Poznań 1989.
Łuszczyńska M., Łuszczyński A., A Just War, Not a Holy War: Medieval Concepts of Armed Conflict. Wojna sprawiedliwa a nie święta. Średniowieczne koncepcje konfliktów zbrojnych, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 41 (2020) 4, p. 7–20. (Crossref)
Morciniec P., Chrześcijanie wobec wojny, in: Kościół i świat, ed. by A. Napiórkowski, Kraków 2023, p. 131–149. (Crossref)
Mostfa A., Violence and Jihad in Islam: From the War of Words to the Clashes of Definitions, „Religions” 12 (2021) 11, p. 966. (Crossref)
Myers J.C., The Quranic Concept of War, „The US Army War College Quarterly: Parameters” 36 (2006) 4, p. 108−127. (Crossref)
Myszor W., Chrześcijanie wobec świata: problem wojny i pokoju w pierwotnym chrześcijaństwie, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 16 (1983), p. 249–258.
Pachniak K., Koran, hadisy i ich obecność w kulturze muzułmańskiej, in: Wielkie księgi ludzkości, ed. by A. Czajka, Warszawa 2013, p. 207–216.
Rienecker F., Maier G., Leksykon biblijny, trans. by D. Irmińska, J. Kruczyńska, Warszawa 2008.
Sękowski P., L’Editto iconoclasta di Yazīd II (690–724). Autore, contesto di creazione, contenuto e significato, in: „I dam wam serce nowe”. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM z okazji 70. rocznicy urodzin, Opole 2023, p. 173–192. (Crossref)
Sepko B., The Holy War in the Radica Islam. Ujęcie świętej wojny w radykalnym islamie, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego” 1 (2014), p. 86–103.
Słownik teologii biblijnej, ed. X. Léon-Dufour, transl. by K. Romaniuk. Poznań 1990.
Speight M., Basetti-Sani G., Cutler A.H., “םרח”, „The Muslim World” 68 (1978) 4, p. 292–293.
孫子, 孫子兵法 Sunzi Bing Fa, http://ctext.org/art-of-war (accessed April 20, 2019).
Thyen J.-D., Biblia i Koran. Synopsa wspólnych tradycji, trans. M.M. Dziekan, Warszawa 2002.
Warner B., Hadisy: Sunna Mahometa, Brno 2016.
Warner B., Koran w dwie godziny, Kraków 2017.
Warner B., Sira: życie Mahometa, Kraków 2017.
Wielkie księgi ludzkości, eds. A. Landau-Czajka, M. Woźniewska-Działak, Warszawa 2013.
Papieski Instytut Studiów Arabskich i Islamskich https://orcid.org/0000-0002-8119-717X
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
