Cnota nadziei w praktyce kanonizacyjnej jako jedna z zasadniczych w procesach prowadzonych „super virtutibus”
Szczepan Praśkiewicz
Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych, Rzym , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4103-0735
Abstrakt
Po syntetycznym nakreśleniu aktualnej praktyki kanonizacyjnej z jej czterema możliwymi drogami na ołtarze (męczeństwo, heroiczna praktyka cnót, dobrowolne oddanie życia i zatwierdzenie kultu istniejącego od niepamiętnych czasów) autor przypomina, że w każdej z tych dróg, jednakże nie zawsze w takim samym stopniu, brana jest pod uwagę praktyka cnót: u męczenników jako dalsze przygotowanie do męczeństwa, u osób, które dobrowolnie oddają życie, jako dowód na ich poprawne życie chrześcijańskie, które doprowadza do podjęcia tej heroicznej decyzji, i w procesach na drodze cnót, jako zasadnicze kryterium sine qua non stwierdzenia doskonałości ich życia.
Następnie, bazując na wypowiedziach Urzędu Nauczycielskiego, autor precyzuje pojęcie cnoty nadziei jako jednej z trzech cnót teologalnych, która świadczy o wyjątkowym zaufaniu kandydata na ołtarze do Boga i oparciu przez niego życia na Bożych obietnicach, nawet w obliczu najtrudniejszych prób. Podkreśla, że w procesie kanonizacyjnym badanie cnoty nadziei jest elementem kluczowym, ponieważ wiąże się z nadzieją na życie wieczne w niebie oraz całkowitą ufnością w Bożą pomoc.
Po wyjaśnieniu, jak wygląda kanoniczne badanie praktykowania cnoty nadziei przez kandydatów, artykuł przedstawia tę praktykę na przykładzie ks. Aleksandra Woźnego (1910−1983) z Poznania, którego heroiczne cnoty zatwierdził papież Franciszek 17 grudnia 2022 roku, przyznając mu tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.
W zakończeniu artykułu, bazując na dokumentacji procesowej licznych kandydatów na ołtarze, autor zaznacza, że nadzieja przejawiała się u nich między innymi w zawierzeniu woli Bożej; przyjmowaniu cierpienia i choroby; wytrwałości, mimo prześladowań; karmieniu się modlitwą i sakramentami, zwłaszcza Eucharystią; podejmowanym apostolstwie i służbie bliźnim; budowaniu pokoju i pojednania; codziennym optymizmie i pozytywnym podchodzeniu do życia; pogodnym i ufnym oczekiwaniu na śmierć, widzianą jako ostateczne spotkanie z Bogiem i życie wieczne. Nadzieja w życiu kandydatów na ołtarze czyni z ich modlitwy szkołę nadziei, zakorzenia pasterzy Kościoła w Chrystusie, przemienia cierpienie w miłość i daje optymizm, pozwala i dopomaga osiągać zwycięstwo w próbach duchowych, a w codzienności żyć w prostocie i pokorze, a nade wszystko w bezgranicznym zaufaniu Opatrzności.
Słowa kluczowe:
heroiczność cnót, badanie kanoniczne, ocena teologiczna, ks. Aleksander WoźnyBibliografia
Benedictus XIV (Prosper de Lambertinis), De Servorum Dei Beatificatione et Beatorum Canonizatione, Nova editio, t. III/1, Città del Vaticano 2015.
Benedictus XVI, Litterae encyclicae „Spe salvi”, „Acta Apostolicae Sedis” 99 (2007), s. 985−1027.
Congregatio de Causis Sanctorum, Instructio „Sanctorum Mater” ad peragendas inquisitiones dioecesanas vel eparchiales de Causis Sanctorum, „Acta Apostolicae Sedis” 99 (2007), s. 465−517.
Franciscus, Adhortatio apostolica „Evangelii gaudium”, „Acta Apostolicae Sedis” 105 (2013), s. 1019−1139.
Franciscus, Litterae apostolicae motu proprio datae „Maiorem hac dilectionem” de oblatione vitae, „Acta Apostolicae Sedis” 109 (2017), s. 831−834.
Franciscus, Bulla indictionis Iubilaei Ordinarii Anni MMXXV „Spes non confundit”, „Acta Apostolicae Sedis” 116 (2024), s. 647−665.
Joannes Paulus II, Constitutio Apostolica „Divinus perfectionis Magister”, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), s. 349−355.
Katechizm Kościoła katolickiego, Pallottinum 1994.
Administrationis Apostolicae Estoniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Eduardi Profittlich e Societate Iesu […], Administratoris Apostolici Estoniensis († 22.II.1942). Positio super martyrio, Romae 2023.
Aquensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioachimi a Regina Pacis […] Ramognino, laici professi O.C.D. (1890−1985). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2021.
Bauzanensis-Brixiensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Henrici Videsott, sacerdotis dioecesani (1912−1999). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2025.
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Servi Dei Alfonsi Lipniunas, sacerdotis diocesani († 28.III.1945). Positio super martyrio, Romae 2025.
Cracoviensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Cunegundis Siwiec, christifidelis laicae ex Ordine Saeculari Carmelitarum Discalceatorum (1876−1955). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2016.
Cracoviensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Ioannullae Woynarowska, christifidelis laicae (1923−1979). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2016.
Cracoviensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Rosaliae Celak, christifidelis laicae (1901−1944). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2018.
Częstochoviensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Hilariae Emiliae Głóczyńska, Sororis professae Congregationis Parvarum Sororum Immaculatii Cordis Mariae (1877−1939). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2020.
Fluminensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Casimiri Antonii Tomićič, laici professi O.F.M.Cap. (1901−1981). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2021.
Liccanensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Casimiri Alexandri Hamerszmit, sacerdotis dioecesani (1916−1996). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2024.
Posnaniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alexandri Woźny sacerdotis dioecesani (1910−1983). Decretum super virtutibus, Romae 2022.
Posnaniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alexandri Woźny sacerdotis dioecesani (1910−1983). Relatio et vota Congressus peculiaris super virtutibus, die 1 febbruarii an. 2022 habiti, Romae 2022.
Posnaniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alexandri Woźny sacerdotis dioecesani (1910−1983). Votum Ponentis, S.E. Card. Stanislai Ryłko, Romae, 8 mensis novembris a. D. 2022.
Posnaniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alexandri Woźny sacerdotis dioecesani (1910−1983). Suffragia Patrum, Romae, 8 mensis novembris a. D. 2022.
Posnaniensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Servi Dei Stanislai Streich, sacerdotis dioecesani († 27.II.1938). Positio super martyrio, Romae 2022.
Pragensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Servi Dei Adolphi Kajpr, sacerdotis professi Societatis Iesu († 17.IX.1959). Positio super martyrio, Romae 2025.
Premislensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Antoninae Mirska, Fudatricis Congregationis Sororum Divinae Providentiae (1822−1905). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2025.
Shilogensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Constantini Vendrame, sacerdotis professi S.D.B. (1893−1957). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2023.
Varmiensis. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Stanislavae Samulowska, Socuietatis Filiarum a Caritate (1865−1950). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2023.
Wratislaviensis. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Casimiri Alexandri Zienkiewicz, sacerdotis dioecesani (1916−1996). Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis, Romae 2024, s. 196, § 172.
Bartolucci M., Una quarta via per la beatificazione, w: Congregazione delle Cause dei Santi, L’offerta della vita nelle Cause dei Santi. Motu proprio „Maiorem hac dilectionem” di Papa Francesco. Testo e commento, Città del Vaticano 2017, s. 91−96.
Casieri A., Postulatorum vademecum, Romae 1985.
Le Cause dei Santi. Sussidio per lo Studium, eds. V. Criscuolo, C. Pellegrino, R.J. Sarno, Città del Vaticano 2018.
Delewski Ł., Teologiczne rozumienie nadziei, „Studia Pelplińskie” (2016) 49, s. 43−55.
Inglot M., Ofiarowanie życia jako droga do świętości kanonizowanej według motu proprio papieża Franciszka Maiorem hac dilectionem z 11 lipca 2017 r., w: Prawo i praktyka kanonizacyjna za pontyfikatu papieża Franciszka, red. L. Fiejdasz-Buczek, Lublin 2019, s. 57−66.
Kiwior W., Ofiarowanie życia jako tytuł do beatyfikacji, w: W kręgu Świętych i przyszłych Świętych Kościoła, Karmelu i Polski, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, Kraków 2021, s. 25−40.
Misztal H., Zastosowanie norm Kodeksu Prawa Kanonicznego do postępowania w sprawach kanonizacyjnych, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 34 (2001), s. 154−172.
Misztal H., Prawo kanonizacyjne, Lublin 2003.
Misztal H., Kanoniczne potwierdzenie świętości, „Studia Nauk Teologicznych PAN. Świętość” (2011−2012) 6−7, s. 51−70. (Crossref)
Postępowanie beatyfikacyjne na drodze heroiczności cnót, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, t. 3, Kraków 2009.
Postępowanie beatyfikacyjne drogą męczeństwa, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, t. 8, Kraków 2012.
Praśkiewicz S.T., Nowa droga na ołtarze (Maiorem hac dilectionem), „Carolus” (2017) 29, s. 14−15.
Praśkiewicz S.T., Żyli w szkole św. Teresy: ks. Aleksander Woźny (1919−1983), „Teresa z Lisieux” (2021) 19, s. 41−42.
Ryłko S., Historia praktyki kanonizacji, beatyfikacji i kultu świętych i błogosławionych, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, t. 1, Kraków 2008, s. 63−72.
Scąber A., Procedury kanonizacyjne do pontyfikatu Jana Pawła II, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, t. 2, Kraków 2008.
Sprawy dawne, Świętość Kanonizowana, red. S.T. Praśkiewicz, t. 7, Kraków 2011.
https://archwwa.pl/wiadomosci/franciszek-kosciol-potrzebuje-nadziei/.
https://pl.aleteia.org/2017/11/23/nadzieja-zapomniana-siostra-wiary-i-milosci/.
https://pl.aleteia.org/2024/05/08/papiez-franciszek-o-cnocie-nadziei-bog-wybacza-wszystko/.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
