Nauka o Ojcu i Synu w starożytnych formułach wiary z Sirmium
Włodzimierz Wołyniec
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-5251-4076
Abstrakt
Artykuł składa się z dwóch części. Pierwszą stanowi teologiczna analiza formuł wiary z uwzględnieniem nauki o Ojcu i Synu. Ojcostwo odnosi się w nich nie tylko do Osoby Ojca, ale także do całej Trójcy. Zrodzenie Syna z Ojca pozostaje tajemnicą, ale także jest podstawą boskości Syna. Formuły wiary nie przyjmują jednak pojęcia współistotności, odrzucając filozoficzny termin grecki ούσία. Syn jest posłany przez Ojca i poddany Ojcu. Przede wszystkim jest On jednak podobny do Ojca. Druga część artykułu jest pogłębioną refleksją nad nauką synodalną w celu ukazania jej aktualności. Przez osobę i zbawcze dzieło wcielonego Syna ojcostwo Boga odnosi się w nowy sposób do uczniów Pana. Poddanie Syna jest drogowskazem dla każdego człowieka, który powinien być poddany Ojcu jak Syn. Z kolei pojęcie podobieństwa Syna do Ojca może być sposobem wyrażenia tajemnicy trynitarnej, jeśli oznacza Boską równość Ojca i Syna (tożsamość natury Boskiej), ale zarazem określa odrębność Osób
Boskich (nietożsamość Osób).
Słowa kluczowe:
Ojciec, Syn, formuły wiary, ojcostwo Boga, zrodzenie Syna, podporządkowanie Syna, ousia, podobieństwo SynaBibliografia
Ambroży, Wykład Psalmu 118,3,34 (CSEL 62), w: Ojcowie Kościoła komentują Biblię. Stary Testament Xa. Księga Izajasza 1–39, oprac. S. Kalinowski, Ząbki 2015.
Brown R.E., Giovanni, przekł. włoski A. Sorsaja, M.T. Petrozzi, Assisi 1979.
Brzegowy T., Księga Izajasza. Rozdziały 13–39. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, NKBST XXII/cz. 2, Częstochowa 2014.
Cipriani S., Le lettere di Paolo, Assisi 1991.
Durst M., Sirmium, LThK, t. 9, s. 632–634.
Góźdź K., Problem uniwersalistycznego znaczenia wypowiedzi lokalnych Magisterium Ecclesiae, w: Charyzmat osoby i autorytet urzędu. Wokół pytania o „gatunki literackie” współczesnych wypowiedzi papieskich oraz Stolicy Apostolskiej, red. G. Strzelczyk, Katowice 2007, s. 87–92 (Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 38).
Greshake G., Homöer – Homöusianer, LThK, t. 5, s. 251.
Hieronim, Komentarz do Księgi Izajasza 5,14,12–14 (CCL 73), w: Ojcowie Kościoła komentują Biblię. Stary Testament Xa. Księga Izajasza 1–39, oprac. S. Kalinowski, Ząbki 2015.
Mędala S., Ewangelia według świętego Jana. Rozdziały 13–21, Częstochowa 2010 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament IV/2).
Orygenes, Commento alla lettera ai Romani 6,12, w: Romani. La Bibbia Commentata dai Padri. Nuovo Testamento 6, oprac. włoskie A. Di Berardino, Roma 2006.
Pelikan J., Powstanie wspólnej tradycji (100–600), przekł. M. Höffner, Kraków 2008 (Tradycja Chrześcijańska. Historia Rozwoju Doktryny, t. I).
Schlier H., Römerbrief, Freiburg–Basel–Wien 2002 (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament).
Schnackenburg R., Das Johannesevangelium 13–21, Freiburg–Basel–Wien 2000 (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament. Sonderausgabe IV/3).
Sesboüé B., Wolinski J., Bóg zbawienia, przekł. P. Rak, Kraków 1999 (Historia Dogmatów, t. I).
Szczur P., Syrmijskie formuły, [hasło] w: Encyklopedia katolicka, t. XVIII, red. E. Gigilewicz, Lublin 2013, 1371–1372.
Tertulian, Przeciw Marcjonowi, przekł. S. Ryzner, wstęp i oprac. W. Myszor, Warszawa 1994 (Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, t. LVIII).
Thomae Aquinas S., Super Evangelium S. Ioannis lectura, oprac. R. Cai, Taurini–Romae 1972.
Thomae Aquinas S., Super Epistolas S. Pauli lectura, t. I, oprac. R. Cai, Taurini–Romae 1953.
Tomasz z Akwinu św., Wykład Listu do Rzymian, przekł. J. Salij, Poznań 1987.
Tomasz z Akwinu św., Komentarz do Ewangelii Jana, przekł. T. Bartoś, Kęty 2000.
Wołyniec W., Reinterpretacja doktrynalnych wypowiedzi Kościoła od 50 do 325 roku, Wrocław 2011.
Zbudniewek J., Djakovo-Sirmium, [hasło] w: Encyklopedia katolicka, t. III, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1989, 1353–1354.
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu https://orcid.org/0000-0002-5251-4076
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
