Średniowieczne modele i teorie unii hipostatycznej - tło i struktura chrystologii św. Tomasza z Akwinu

Rafał Wilkołek

Abstrakt

Jednym z założeń chrystologii scholastycznej było przekonanie o potrzebie i możliwości tworzenia modeli teologicznych unii hipostatycznej. Jako konstrukty teoretyczne miały one ułatwiać stawianie nowych hipotez na danym odcinku teologii. Jak wskazuje na to autor niniejszego artykułu, znaczące średniowieczne próby ukazania unii hipostatycznej przy pomocy właściwego odwzorowania przejawiały się w twórczości Piotra Abelarda, Bonawentury i Alberta Wielkiego. Sugerując jedynie szerszą perspektywę, modele powyższe rzadko rozwijały swoje intuicje. Dlatego w drugiej kolejności czytelnik zapoznaje się z bardziej już systematyczną panoramą XIII-wiecznej chrystologii: z trzema funkcjonującymi naówczas teoriami, wyartykułowanymi przez Piotra Lombarda w jego Sentencjach. Określają one granice średniowiecznej refleksji chrystologicznej, a zarazem stanowią bezpośredni grunt myśli Tomaszowej, która – krytycznie stosując model całość-część – jest ostatnim najważniejszym przedmiotem analiz tego artykułu.