"Fides quaerens dialogum". The Primacy of the Bishop of Rome in the Dialogue with the Churches of East
Paweł Rabczyński
University of Warmia and Mazury, Department of Theology , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-8732-7019
Abstract
The Second Vatican Council created a new perspective for the ecumenical dialogue with the Eastern Churches which are not in full unity with the Roman Catholic Church. The notion of the primacy of the Bishop of Rome is an important theological issue within this dialogue. The subject of primacy ought to be considered with reference to the mystery of the Church established by Jesus Christ. Since 1980 it is possible to speak of an institutionalized
dialogue between the Roman Catholic and the Orthodox Church on world stage. It results in the documents prepared by mixed committees and jointly accepted. The office of St. Peter’s Successor has been shaped throughout centuries and developing alongside the whole community of those who believe in Jesus Christ. The primacy of the Bishop of Rome is a service of togetherness and shows above all St. Peter’s Successor’s concern for the communion of all particular (local) Churches. The Roman Catholic Church emphasizes that the realization of the indicated task requires an authority and exact knowledge. It cannot be merely an honorary primacy devoid of jurisdiction. The Eastern Churches see the primacy of the Bishop of Rome as an honorary, and not jurisdictional, precedence. St. Peter’s Successor is primus inter pares, the first among equal patriarchs. What is clearly visible here is the supremacy of the Vatican Council (synodality) over the office of the Pope. The contemporary appreciation of collegiality and synodality in the statements from the Roman Catholic magistrates and theologians’ research on their implications may become a new impulse in the ecumenical dialogue with the Churches of the East.
Keywords:
primacy of the Bishop of Rome, unity of the Church, ecumenical dialogue, dialogue with Eastern Churches, Roman Catholic-Orthodox dialogue, synodality of the ChurchReferences
Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Verbum Domini”, Watykan 2010.
Chenu M.-D., Lud Boży w świecie, Kraków 1968.
Deklaracja o uniatyzmie i prozelityzmie (Freising 1990), Biuletyn Ekumeniczny 19,4 (1990), s. 67–78.
Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1: Nicea I. Konstantynopol I. Efez. Chalcedon. Konstantynopol II. Konstantynopol III. Nicea II (325–787), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2001.
Eklezjologiczne i kanoniczne konsekwencje sakramentalnej natury Kościoła. „Communio”, soborowość i autorytet (Rawenna 2007), Sympozjum 16,1/22 (2012), s. 117–132.
Franciszek, Przemówienie podczas uroczystości upamiętniającej 50. rocznicę ustanowienia Synodu Biskupów „Synodalność” konstytutywnym wymiarem Kościoła (17.10.2015), L’Osservatore Romano [wyd. pol.] 11 (2015), s. 4–8.
Garrapucho F.R., Międzykonfesyjne dialogi ekumeniczne. Bilans historyczny, Sympozjum 1,16 (2007), s. 67–79.
Glaezer Z., Prymat biskupa Rzymu w perspektywie prawosławnej. Ekumeniczne nadzieje, Studia Nauk Teologicznych 10 (2015), s. 161–183.
Hanc W., Jedność sakramentów chrześcijańskiego wtajemniczenia w dialogijnym spojrzeniu Kościołów siostrzanych, Studia Włocławskie 6 (2003), s. 215–225.
Hanc W., Dialog ekumeniczny – znaki nadziei dla chrześcijaństwa, Pedagogia Christiana 2/26 (2010), s. 81–105.
Hryniewicz W., Ku wzajemnemu uznaniu. Pierwsze uzgodnienie w dialogu katolicko-prawosławnym, Znak 337 (1982), s. 1491–1499.
Hryniewicz W., Wokół uniatyzmu. Refleksje po Sesji Katolicko-Prawosławnej Komisji Mieszanej we Fteising, Biuletyn Ekumeniczny 19,4 (1990), s. 37–62.
Hryniewicz W., Nadzieja na przyszłość. Po sesji Katolicko-Prawosławnego Komitetu Koordynacyjnego w Ariccia, Biuletyn Ekumeniczny 20,4 (1991), s. 76–96.
Hryniewicz W., Kościoły siostrzane. Dialog katolicko-prawosławny 1980–1991, Warszawa 1993.
Hryniewicz W., Dialog jako podstawowa kategoria wiary, w: O ekumenizmie w Roku Wiary. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 30-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL, red. P. Kantyka, P. Kopiec, M. Składanowski, Lublin 2013, s. 51–61.
Hryniewicz W., Wiara rodzi się w dialogu, red. R. M. Rynkowski, Kraków 2015.
Jan Paweł II, Encyklika „Ut unum sint”, Watykan 1995.
Jaskóła P., Podstawy ekumenizmu, Opole 2010.
Kongregacja Nauki Wiary, List „Communionis notio”, Watykan 1992.
Kongregacja Nauki Wiary, Prymat Następcy Piotra w tajemnicy Kościoła, Watykan 1999.
Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja „Dominus Iesus”, Watykan 2000.
Kongregacja Nauki Wiary, Informacja dotycząca wyrażenia „Kościoły siostrzane”, Watykan 2000.
Małecki R., Kościół jako wspólnota. Dogmatyczno-ekumeniczne studium eklezjologii Johna Zizioulasa, Lublin 2000.
Mastej J., Od Objawienia do wiary. Personalistyczna koncepcja aktu wiary chrześcijańskiej, Lublin 2001.Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia dzisiaj. Perspektywy, zasady i kryteria, Kraków 2012.
Misterium Kościoła i Eucharystii w świetle tajemnicy Trójcy Świętej. Dokument Międzynarodowej Komisji Mieszanej do dialogu teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Prawosławnym (II sesja plenarna, Monachium, 30 czerwca–6 lipca 1982), Znak 337 (1982), s. 1500–1510.
Parzych-Blakiewicz K., Teologia dialogu, Olsztyn 2016.
Paweł VI, List apostolski „Ambulate in dilectione”, Acta Apostolicae Sedis 58 (1966), s. 40–41.
Pierwsi świadkowie. Pisma ojców apostolskich, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1998.
Rabczyński P., Znaki czasów według M.-D. Chenu, Olsztyn 2007.
Ratzinger J., Opera omnia, t. VIII/2: Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne, red. K. Góźdź, M. Górecka, Lublin 2013.
Sakrament kapłaństwa w sakramentalnej strukturze Kościoła ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia sukcesji apostolskiej dla uświęcenia i jedności Ludu Bożego (1988), Biuletyn Ekumeniczny 17,4 (1988), s. 71–84.
Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 19863, s. 203–218.
Sobór Watykański II, Konstytucja „Dei verbum”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 19863, s. 350–362.
Synodalność i prymat podczas pierwszego tysiąclecia: Ku wspólnemu rozumieniu w służbie jedności (Chieti 2016), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 83,2 (2018), s. 122–129.
Święty i Wielki Sobór Cerkwi Prawosławnej, Relacje Cerkwi prawosławnej z pozostałym światem chrześcijańskim (2016), Studia i Dokumenty Ekumeniczne 33,1 (2017), s. 107–113.
Uniatyzm, metoda unijna przeszłości, a obecne poszukiwanie pełnej wspólnoty. Dokument roboczy (Ariccia 1991), Biuletyn Ekumeniczny 20,4 (1991), s. 97–105.
Uniatyzm, metoda unijna przeszłości a obecne poszukiwanie pełnej wspólnoty (Balamand 1993), Biuletyn Ekumeniczny 23,2 (1994), s. 72–84.
Wspólna deklaracja Papieża Pawła VI i Atenagorasa Patriarchy Konstantynopola, w: Posoborowe prawodawstwo kościelne, z. 3, Warszawa 1968, s. 226–230.
Znosko A., Kanony Kościoła prawosławnego w przekładzie polskim, t. 1, Warszawa 1978.
University of Warmia and Mazury, Department of Theology https://orcid.org/0000-0002-8732-7019
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
