Objawienie w ujęciu radykalnej ortodoksji

Sławomir Zatwardnicki

doi:10.31743/twp.2019.13.2.14

Revelation According to Radical Orthodoxy

Sławomir Zatwardnicki

Faculty of Theology in Wroclaw , Poland
https://orcid.org/0000-0001-7597-6604

DOI: https://doi.org/10.31743/twp.2019.13.2.14

Abstract

A broad understanding of revelation corresponds to a wide range of theological interests of radical orthodoxy. The article shows which conceptions are struggled against and which interpretations of revelation are promoted by the movement’s supporters. Following Thomas Aquinas, representatives of radical orthodoxy assume that revelation is an event which combines illumination of the intellect, the interpretation of reality in this light and internal transformation of a soul. Such a point of view leads to rejection of a modern conception of revelation (Suárez’s heritage). According to representatives of radical orthodoxy, by coming back to patristic and medieval roots, especially to metaphysics of participation, one can overcome dualisms of faith and reason together with those of nature and grace. Henri de Lubac’s surnaturel paradox is spread onto issues of biblical exegesis and development of doctrine. Issues of relation of theology to philosophy is dealt with as well. In fact the discussion with opinions of leaders of the movement should be reduced to a meta-argument concerning the polarity: unity vs distinction. Finally, the attitude of radical orthodoxy is presented against a background of catholic theology. The radicalism characteristic of the movement turns out to simultaneously shake the orthodox balance typical of Catholicism.

Keywords:

radical orthodoxy, John Milbank, Catherine Pickstock, Graham Ward, revelation, biblical exegesis, allegorical interpretation, metaphysics of participation, criticism of modernity, dualism of faith and reason, Henri de Lubac’ surnaturel, radicalism vs orthodoxy, polarity, unity vs distinction, theology vs philosophy, Karla Barth’s fideism

References

Bartnicki S., Koncepcje Objawienia według Avery Dullesa, w: Objawienie Boże w interpretacji współczesnych teologów, red. B. Kochaniewicz, Poznań 2010, s. 87–100.
Benedykt XVI, Adhortacja „Verbum Domini” (30.09.2010), Watykan 2010.
Boeve L., Creating Space for Catholic Theology?: a Critical-empathetic Reading of „Theology Today”, Theological Studies 4 (2013), s. 828–855.
Bouyer L., Wprowadzenie do życia duchowego. Zarys teologii ascetycznej i mistycznej, tłum. L. Rutowska, Warszawa 2014.
Cottier G., Uświęceni w prawdzie, tłum. M. Romanek, Poznań 1996.
Dulles A., Models of Revelation, New York 1983.
Dulles A.R., Theology and Worship. The Reciprocity of Prayer and Belief, Ex auditu 8 (1992), s. 85–94.
Ferdek B., Objawienie w doktrynie kard. Josepha Ratzingera/Benedykta XVI, w: Objawienie Boże w interpretacji współczesnych teologów, red. B. Kochaniewicz, Poznań 2010, s. 169–181.
„Jakby spadła na mnie szafa z książkami”. Z Sebastianem Dudą rozmawiają Michał Bardel i Janusz Poniewierski, Znak 7–8 (2010), s. 88–103.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 2009.
Kerr F., Katoliccy teolodzy XX wieku. Od neoscholastyki do mistyki oblubieńczej, tłum. A. Wojtasik, Kraków 2011.
Lubac de H., Surnaturel. Études historiques, Paris 1946.
Lubac de H., Słowo Boga w historii człowieka. Objawienie Boże, tłum. B. Czarnomska, Kraków 1997.
Lubac de H., Pismo Święte w Tradycji Kościoła, tłum. K. Łukowicz, Kraków 2008.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Interpretacja dogmatów (1990), tłum. J. Królikowski, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 273–302.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia dzisiaj. Perspektywy, zasady i kryteria (2012), tłum. K. Stopa, Kraków 2012.
Milbank J., The Word Made Strange. Theology, Language, Culture, Oxford 1997.
Milbank J., Intensities, Modern Theology 4 (1999), s. 445–497.
Milbank J., Knowledge. The theological Critique of Philosophy in Hamann and Jacobi, w: Radical Orthodoxy. A New Theology, red. J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward, London–New York 2002, s. 21–37.
Milbank J., Being Reconciled. Ontology and Pardon, London 2003.
Milbank J., The Grandeur of Reason and the Perversity of Rationalism: Radical Orthodoxy’s First Decade, w: The Radical Orthodoxy Reader, red. J. Milbank, S. Oliver, New York 2009, s. 367–404.
Milbank J., On „Thomistic Kaballah”, Modern Theology 1 (2011), s. 147–185.
Milbank J., Beyond Secular Order. The Representation of Being and the Representation of the People, Oxford 2013.
Milbank J., The Suspended Middle. Henri de Lubac and the Renewed Split in Modern
Catholic Theology, Grand Rapids–Cambridge 2014.Milbank J., Oliver S., Lehmann Imfeld Z., Hampson P., Interview and Conversation with John Milbank and Simon Oliver. Radical Orthodoxy and Christian psychology I – Theological Underpinnings, Edification. The Transdisciplinary Journal of Christian Psychology 6,1 (2012), s. 60–68.
Milbank J., Pickstock C., Truth in Aquinas, London 2001.
Milbank J., Ward G., Pickstock C., Introduction. Suspending the Material: the Turn of
Radical Orthodoxy, w: Radical Orthodoxy. A New Theology, red. J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward, London–New York 2002, s. 1–20.
Montag J., The False Legacy of Suárez, w: Radical Orthodoxy. A New Theology, red.
J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward, London–New York 2002, s. 38–63.
O’Collins G., Revelation. Towards a Christian Interpretation of God’s Self-revelation in Jesus Christ, Oxford 2016.
Oliver S., Introducing Radical Orthodoxy: from Participation to Late Modernity, w: The Radical Orthodoxy Reader, red. J. Milbank, S. Oliver, New York 2009, s. 3–27.
Oliver S., Krótki kurs radykalnej ortodoksji, tłum. K. Kleczka, Znak 7–8 (2010), s. 21–43.
Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele, w: Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem biblistów polskich, tłum. i red. R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999, s. 25–100.
Pickstock C., After Writing. On the Liturgical Consummation of Philosophy, Oxford 1998.
Racjonalizm, w: K. Rahner, H. Vorgrimler, Mały słownik teologiczny, tłum. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1987, kol. 383.
Radical Orthodoxy. A New Theology, red. J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward, London–New York 2002.
The Radical Orthodoxy Reader, red. J. Milbank, S. Oliver, New York 2009.
Ratzinger J., W drodze do Jezusa Chrystusa, tłum. J. Merecki, Kraków 2004.
Rowland T., Wiara Ratzingera. Teologia Benedykta XVI, tłum. A. Gomola, Kraków 2010.
Rowland T., Catholic Theology, London–Oxford–New York–New Delhi–Sydney 2017.
Shortt R., Radical Orthodoxy: a Conversation, w: The Radical Orthodoxy Reader, red. J. Milbank, S. Oliver, New York 2009, s. 28–48.
Simonetti M., Między dosłownością a alegorią. Przyczynek do historii egzegezy patrystycznej, tłum. T. Skibiński, Kraków 2000, s. 368.
Smith J.K.A., Introducing Radical Orthodoxy. Mapping a Post-secular Theology, Grand Rapids 2004.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym „Dei verbum”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 350–363.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, I–III, t. 1–34, London 1962–1986.
Ward G., Allegoria. Reading as a Spiritual Exercise, Modern Theology 3 (1999), s. 271–295.
Zatwardnicki S., Relacja Objawienia do Pisma Świętego według Josepha Ratzingera (Benedykta XVI), TwP 1 (2014), s. 99–118.
Zatwardnicki S., Radical Orthodoxy as „suspended middle”, Wrocławski Przegląd Teologiczny 2 (2019) [w druku].

Download