Kiedy dyskusja przeradza się w spór – różne odsłony programów telewizyjnych o charakterze publicystycznym w sztuce wymiany myśli i wywierania nacisków. Ujęcie genologiczne
Abstrakt
Znana już w starożytności potrzeba wpływania na rozmówcę, a co za tym idzie, chęć ingerowania w jego światopogląd, nierozerwalnie łączy się z koniecznością eksponowania „ja” mówiącego, ukazującego własny punkt widzenia. Doskonałym przykładem kreowania swoistej narracji o sobie samym i własnych przekonaniach są współczesne programy publicystyczne emitowane za pośrednictwem audiowizualnych mediów. Celem prezentowanego artykułu jest przebadanie dyskusji i sporu za pomocą narzędzi genologicznych i uchwycenie dychotomii zachodzącej między przywołanymi konstrukcjami. Tak poczyniona analiza pozwoli nie tylko na zweryfikowanie tezy dotyczącej hybrydyzacji obu form, lecz także na ustalenie tego, gdzie w przestrzeni telewizyjnego studia przebiega granica między dyskusją a sporem i jakie czynniki decydują o pojawieniu się jednego z tych gatunków. Końcowym etapem rozważań będzie przyjrzenie się temu, w jaki sposób samo otoczenie, a zatem środek przekazu, może mieć wpływ na omawiane formy.
Słowa kluczowe:
dyskusja, spór, gatunki mowy, programy publicystyczneBibliografia
Habermas J., Pojęcie działania komunikacyjnego, tłum. A. M. Kaniowski, „Kultura i Społeczeństwo” 1986, t. 30, nr 3, s. 21–44.
Jachimowska K., Tekst jako element komunikatu telewizyjnego (na materiale programów publicystycznych), Łódź 2005.
Kalisz A., O roli plotki w mediach masowych i nie tylko. Ujęcie genologiczne, [w druku].
Kita M., Medialna moda na dialog, w: Dialog a nowe media, red. M. Kita, J. Grzenia, Katowice 2004, s. 171–188.
Kita M., Polski dyskurs prywatności, „Postscriptum Polonistyczne” 2013, nr 1 (11), s. 93–103.
Kudra B., Kudra A., Znaczenie, sens, negocjowanie znaczeń – o „ambisemicznym” charakterze konceptualizacji, Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 2014, nr 21, s. 11–22.
Małyska A.,
Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001.
Piętkowa R., Witoszowa B., Kryzys rozmowy jako sygnał przeobrażeń modelu językowych interakcji, w: Przemiany współczesnej polszczyzny. Materiały konferencji naukowej. Opole 20–22.09.1993 r., red. S. Gajda, Z. Adamiszyn, Opole 1994, s. 197–202.
Platon, Fajdros, tłum. W. Witwicki, Kęty 2002.
Steciąg M., Trudna sytuacja komunikacyjna – spotkanie z Innym (na przykładzie reportażu Kosy i dredy z „Gazety Wyborczej”), w: Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, red. G. Sawicka, Bydgoszcz 2010, s. 278–286.
Tyc E., Nieestetyczne zachowania jako technika autoprezentacji w mediach masowych, w: Estetyka językowa w komunikowaniu. Prace dedykowane profesorowi Marianowi Bugajskiemu, red. M. Steciąg, M. Kaczor, Zielona Góra 2019, s. 151–164.
Wierzbicka A., Genry mowy, w: Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, E. Janus, Wrocław 1983, s. 125–137.
Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.
Wojtak M., Wyznaczniki gatunkowe zapowiedzi, w: Nowe media. Nowe w mediach, red. I. Borkowski, A. Woźny, Wrocław 2001, s. 53–67.
Wojtak M., Wyznaczniki gatunkowe komentarza prasowego, w: Tekst w mediach, red. K. Michalewski, Łódź 2002, s. 372–386.
Wojtak M., Wzmianka jako gatunek wypowiedzi prasowej, w: Język polski. Współczesność. Historia, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, t. IV, Lublin 2003, s. 161–174.
Skróty:
ISJP – Inny słownik języka polskiego 2000, M. Bańko.
SJP – Słownik języka polskiego 1978, red. M. Szymczak.
SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego 1999, red. S. Dunaj.
Uniwersytet Śląski https://orcid.org/0000-0003-3696-1535
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
