Wartości prorodzinne w świadomości maturzystów puławskich (1994-2009-2016)
Janusz Mariański
Abstrakt
W niniejszym artykule zostaną ukazane kluczowe kwestie związanie z miejscem i rolą wartości prorodzinnych w hierarchii wartości codziennych (rodzina jako wartość ogólna), a także małżeństwo (ślub) i partnerstwo, metody i techniki wychowawcze, style wychowania w rodzinie oraz postawy młodzieży wobec katolickich norm moralności małżeńsko-rodzinnej. Kwestie te zostaną omówione w świetle badań socjologicznych zrealizowanych w Puławach wśród maturzystów w latach 1994-2009-2016. Jakkolwiek rodzina jako wartość jest w Polsce bardzo wysoko ceniona, to jednak równocześnie dokonały się w naszym kraju daleko idące przemiany w poglądach na jej strukturę, funkcję, podział ról, władzę, przekazywanie wartości i norm. Najbardziej wyraźne przemiany można dostrzec w dziedzinie moralności seksualnej. Moralność podbudowana kościelnym systemem etycznym realizuje się w życiu wyraźnej mniejszości badanych maturzystów, a nawet osiąga w niektórych kwestiach tzw. stan krytyczny. Sytuacja zasadniczej, niemal fundamentalnej niepewności i niejasności oraz ambiwalencji urastającej do rangi zasady organizującej życie moralne, wskazuje na pojawienie się czegoś, co można by określić jako moralność postmodernistyczną.
Słowa kluczowe:
wartości prorodzinne, rodzina jako wartość, metody i techniki w wychowaniu dzieci, style wychowania moralnego, katolickie normy moralności małżeńsko-rodzinnej, sekularyzacja moralnościBibliografia
Dudziak Urszula. Postawy wobec norm moralnych i przestępczości seksualnej (badania empiryczne wśród młodzieży licealnej). W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. Bronisław Urban. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2001 s. 141-161.
Fajfer-Kruczek Ilona. Alicja Hruzd. Wizja rodziny w oczach współczesnej młodzieży. W: Rodzina jako wartość: wzory – modele – redefinicje. Red. Wojciech Muszyński. Wydawnictwo Adam Marszałek. Toruń 2015 s. 263-274.
Górny Andrzej. Religia i rodzina jako fundamenty świata wartości współczesnej rodziny śląskiej. W: Młodzi w społeczeństwie zmiany. Studia polsko-ukraińskie. Red. Maria Sroczyńska, Jurij Paczkowski. Wyższa Szkoła Umiejętności. Kielce 2010 s. 269-286.
Jasińska-Kania Aleksandra. Dynamika zmian wartości Polaków na tle europejskim: EVS 1990-1999-2008. W: Polska po 20 latach wolności. Red. Marta Bucholc, Sławomir Mandes, Tadeusz Szawiel, Joanna Wawrzyniak. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa 2011 s. 225-239.
Kluz Tadeusz. Psychospołeczne uwarunkowania wyboru warości przez młodzież. Wydawnictwo Edukacyjne ,,AKAPIT”. Toruń 2007.
Kwak Anna. Rodzina w społeczeństwie – obraz przeszłości i teraźniejszości. W: Rodzina na początku III tysiąclecia – obraz przeszłości i teraźniejszości. Red. Helena Marzec, Czesław Wiśniewski. T. I. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach. Filia w Piotrkowie Trybunalskim. Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach. Piotrków Trybunalski 2009 s. 31-40.
Marody Mirosława. Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR. Warszawa 2014.
Mastalski Janusz. Zarys teorii wychowania. Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Kraków 2002.
Mendras Henri. Elementy socjologii. Tł. Andrzej Biernacki. Wydawnictwo Siedmioróg. Wrocław 1997.
Nagórny Janusz. Wychowanie do wartości. Red. Krzysztof Jeżyna. Wydawnictwo KUL. Lublin 2012.
Pickel Gert. Religionssoziologie. Eine Einführung in die zentrale Themenbereiche. VS Verlag für Sozialwissenschaften. Springer Fachmedien. Wiesbaden 2011.
Przetacznik-Gierowska Maria, Włodarski Ziemowit. Psychologia wychowawcza. T. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1994.
Przybysz-Zaremba Małgorzata. Preferencje młodzieży klas maturalnych w zakresie wartości, jaką jest rodzina. W: Rodzina jako wartość: wzory – modele – redefinicje. Red. Wojciech Muszyński. Wydawnictwo Adam Marszałek. Toruń 2015 s. 249-262.
Rewera Mirosław. Rodzina w systemie wartości młodzieży polskiej (na podstawie wybranych wyników badań z lat 1995-2010). W: Współczesna rodzina w dobie przemian społeczno-kulturowych. Red. Bogdan Więckiewicz, Marek Klimek. Wydawnictwo KUL. Lublin 2012 s. 89-115.
Rola Marcin. Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne. Wydawca i druk Drukarnia Standruk. Lublin 2016.
Sander Aleksandra. Rodzina w opinii młodych Niemców (w kontekście badań Shell). W: Rodzina w pracy socjalnej – aktualne wyzwania i rozwiązania. Red. Tomasz Biernat, Jan A. Malinowski, Katarzyna M. Wasilewska-Ostrowska. Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”. Toruń 2015 s. 315-325.
Schmidtchen Gerhard. Wie weit ist der Weg nach Deutschland? Sozialpsychologie der Jugend in der postsozialistischen Welt. Leske und Budrich. Opladen 1997.
Štefaňak Ondrej. Atmosfera ogólna i religijna w rodzinach młodzieży słowackiej. W: Sprawiedliwość i miłość w rodzinie i społeczeństwie. T. I. Red. Tadeusz Sakowicz, Krzysztof Gąsior. Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Kielce 2015 s. 88-98.
Święs Kazimierz. Młodzież wobec wartości prorodzinnych. W: Kościół – komunia i dialog. Księga pamiątkowa ofiarowana księdzu biskupowi Kazimierzowi Ryczanowi w 75. rocznicę urodzin.Red. Przemysław Kantyka, Jarosław Czerkawski, Tomasz Siemieniec. Wydawnictwo JEDNOŚĆ. Kielce 2014 s. 293-306.
Święs Kazimierz. Obraz współczesnej młodzieży w Polsce. „Warszawskie Studia Pastoralne UKSW” 9: 2014 nr 2 s. 33-54.
Tyszka Zbigniew. Rodzina współczesna – jej geneza i kierunki przemian. W: Rodzina współczesna. Red. Maria Ziemska. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa 1999 s. 193-200.
Więckiewicz Bogdan. Małżeństwo jako wartość i cel życiowy w opinii młodzieży akademickiej. ,,Społeczeństwo i Rodzina” 2016 nr 3 s. 112-128.
Zawada Anna. Aspiracje życiowe młodzieży w środowisku kulturowo zróżnicowanym. Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”. Kraków-Katowice 2013.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
