Zgoda pacjenta na czynność medyczną w polskim porządku prawnym
Wojciech Lis
Abstrakt
Każdy człowiek, jako podmiot wolności i praw, samodzielnie decyduje o sposobie skorzystania z nich. Od niego więc zależy decyzja co do poddania się czynności medycznej koniecznej ze względu na stan zdrowia. By decyzja ta była prawnie skuteczna musi być podjęta w sposób dobrowolny, świadomy oraz zostać wyrażona w sposób nie budzący wątpliwości przed przystąpieniem do poddania się konkretnej czynności medycznej. W ten sposób pacjent uzyskuje realny wpływ na proces swojego leczenia i staje się partnerem lekarza w podejmowanych przez niego działaniach. Zgoda na czynność medyczną stanowi wyraz poszanowania autonomii pacjenta i jego prawa do samostanowienia.
Słowa kluczowe:
ochrona zdrowia, świadczenia zdrowotne, zgoda pacjenta, obowiązek informacyjnyBibliografia
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483 z późn. zm.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 682.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 459 z późn. zm.
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, tekst jedn. Dz. U. 2016, poz. 487 z późn. zm.
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz. U. 1993, nr 17, poz. 78 z późn. zm.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 882.
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 125 z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. 2016, poz. 1137 z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 665 z późn. zm.
Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 1000.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 783 z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, tekst jedn. Dz. U. 2017, poz. 1318, z późn. zm.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, tekst jedn. Dz. U. 2016, poz. 1866 z późn. zm.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, tekst jedn. Dz. U. 2016, poz. 1638 z późn. zm.
Orzecznictwo:
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2010 r., U 5/07, OTK ZU 2010, nr 3/A.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1999 r., II CKN 511/96, LEX nr 453701.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 303/04, OSP 2005, nr 11, poz. 131.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r., II CSK 191/05, OSP 2007, nr 7-8, poz. 83.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III CSK 227/11, LEX nr 1211885.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2013 r., IV CSK 431/12, LEX nr 1275006.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., sygn. III CK 155/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 137.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2015 r., III KK 14/15, LEX nr 1712821.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 września 2005 r., I ACa 236/05, LEX nr 175206.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2010 r., I ACa 51/10, LEX nr 653696.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 lipca 2011 r., I ACa 57/11, LEX nr 898650.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 2 sierpnia 2012 r., I ACa 443/12, LEX nr 1237851.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 września 2013 r., I ACa 355/13, LEX nr 1383480.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 lutego 2014 r., I ACa 377/13, LEX nr 2012555.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2015 r., VI ACa 1404/14, LEX nr 1843180.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2017 r., V ACa 146/16, LEX nr 2233014.
Literatura przedmiotu:
Bernatek-Zaguła I., Prawo pacjenta w Polsce do informacji medycznej, Toruń 2008.
Caban Ł., Urbańska M., Komentarz do art. 30, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Kopeć M. (red.), Warszawa 2016.
Drozdowska U., Wojtal W., Zgoda i informowanie pacjenta, Warszawa 2010.
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Warszawa 2016.
Słownik współczesny języka polskiego, B. Dunaj (red.), Warszawa 1998.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
