Droit de suite a wyczerpanie prawa
Ewa Jakimczuk
Abstrakt
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie zawartej w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych instytucji droit de suite – będącej wyrazem szczytnej idei zachowania sprawiedliwego podziału zysków z ewentualnego wzrostu wartości dzieł artystycznych. Droit de suite (prawo ciągłości) zostało implementowane i uregulowane w art. 19-195 pr. aut. Zgodnie z ustawą jest to niezbywalne uprawnienie przysługujące twórcy i jego spadkobiercom do dodatkowego, procentowo naliczanego wynagrodzenia, w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego. W artykule omówione zostały przepisy oraz zasady funkcjonowania prawa droit de suite, a także związane z tym kwestie, dotyczące: charakteru prawnego instytucji droit de suite, odpowiedzialności sprzedawców za nieprzestrzeganie przepisów, zasadności ich stosowania w związku z brakiem możliwości egzekwowania tych praw, korzyści oraz wad związanych z korzystaniem z pośrednictwa OZZ przy sprzedaży dzieł sztuki.
Słowa kluczowe:
droit de suite, galerie sztuki, wyczerpanie prawa, bezpodstawne wzbogacenieBibliografia
J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2010
J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2011
P. Bogdalski, Środki ochrony autorskich praw majątkowych oraz ich dochodzenie w świetle prawa polskiego, Kraków 2003.
M. Cieluch, Skazani na biedę i głód? Prawo artystów do udziału w zysku z zawodowej odsprzedaży ich dzieł – droit de suite, „Quart” 2016, nr 4 (42).
J.L. Duchemin, Le droit de suite des artistes, Paryż 1948.
D. Flisak, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2014.
M. Goetel, Prawo cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
T. Grzeszak, Droit de suite w prawie autorskim, Warszawa 1991.
T. Grzeszak, Roszczenie autora o podwyższenie wynagrodzenia w projekcie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych a klauzula rebus sic stantibus, „Studia Iuridica” 1994, nr XXI.
A. Kopff, Droit de suite a bezpodstawne wzbogacenie, „Nowe Prawo” 1970, nr 2.
J. Lesman, Droit de suite w prawie polskim, Warszawa 1933.
A. Nowak-Gruca, Cywilnoprawna ochrona autorskich praw majątkowych w świetle ekonomicznej analizy prawa, Warszawa 2013.
J. Sieńczyło-Chlabicz, Prawo własności intelektualnej, Warszawa 2009.
J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, K. Kakareko, Prawo wobec kultury i sztuki, Warszawa 2017.
P. Stec, Droit de suite w przededniu harmonizacji europejskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001, nr 2.
T. Targosz, K. Włodarska-Dziurzyńska, Umowy przenoszące autorskie prawa majątkowe, Warszawa 2010.
Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, red. W. Szafrański, t. 1, Poznań 2007.
Akty prawne
Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r.
Dyrektywa Rady 93/98/EWG z dnia 29 października 1993 r. w sprawie harmonizacji czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (Dz.Urz. WE L 290 z 24.11.1993, s. 9).
Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.Urz. WE L 167 z 22.06.2001, s. 10).
Dyrektywa 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (Dz.Urz. WE L 272 z 13.10.2001, s. 32).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459)
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 880 ze zm.).
Strony internetowe:
http://www.prawoautorskie.gov.pl/media/Konsultacje_spoleczne_droit_de_suite/Raport_z_konsultacji_droit_de_suite_-_dokument_koncowy2.pdf (dostęp: 30.01.2018 r.)
https://pl.wikisource.org/wiki/Akt_paryski_konwencji_berne%C5%84skiej_o_ochronie_dzie%C5%82_literackich_i_artystycznych (dostęp: 30.01.2018 r.)
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
