Życie publiczne a moralność
Maciej Hułas
Abstrakt
Życie publiczne to wszelkie działania zwykłych ludzi podejmowane w szczelinowym obszarze pomiędzy sferą prywatności a państwem. Choć kultywowane w antyku jako sposób osiągania wysublimowanej emancypacji, swą aktualną formę zawdzięcza nowożytnej kulturze mieszczańskiej. Ponieważ życie publiczne rozgrywa się wokół kwestii nieodzownych dla prawidłowej egzystencji zbiorowości staje się szczególnym polem odpowiedzialności. Odpowiedzialność w życiu publicznym polega na możliwie najbardziej efektywnym wykorzystaniu rezerwuaru dostępnych środków, celem korygowania społecznego świata systemów cząstkowych, zwłaszcza tych bezpośrednio poddanych społecznemu skrutynium: polityki i kultury.
Słowa kluczowe:
życie publiczne, sfera publiczna, moralność, odpowiedzialność, religia, partycypacja obywatelskaBibliografia
Bibliografia
1. Anzenbacher A., Christliche Sozialethik. Einführung und Prinzipien, Ferdinand Schönning, Paderborn 1998.
2. Arendt H., Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Warszawa 2010.
3. Assmann J., Cultural Memory and the Myth of the Axial Age, w: The Axial Age and Its Consequences, red. R.N. Bellah, H. Joas, Cambridge MA 2012, s. 366-407.
4. Bellah R.N., What is Axial about the Axial Age?, “European Journal of Sociology/Archives Européennes de Sociologie/Europäisches Archiv für Soziologie”, 2005, Vol. 46, No. 1, Religion and Society, s. 69-89.
5. Böckenförde E.-W., Wolność-państwo-Kościoł, tłum. P. Kaczorowski, Kraków 1994.
6. Buchanan J., The Limits of Liberty. Between the Anarchy and Leviathan, Chicago 1975.
7. Burawoy M., Third-Wave Sociology and the End of Pure Science, “The American Sociologist” 2005, Fall/Winter, s. 152-165.
8. Burawoy M., What is to be Done? “Current Sociology” 2008, vol. 56/3, s. 351-359.
9. Calhoun C., The Roots of Radicalism. Tradition, the Public Sphere, and Early Nineteenth-Century Social Movements, Chicago-London 2012.
10. Eisenstadt S.N., Multiple modernities, „Daedalus“, 2000, 129 Winter, s. 1-29.
11. Eisenstadt S.N., Public Spheres and Civil Society in Selected Pre-Modern Societies: Some Comparative Observations, “Comparative Sociology” 2006, Volume 5, issue 1, s. 1-31.
12. Eisenstadt S.N., The Axial Conundrum: Between Transcendental Visions and Vicissitudes of Their Institutionalizations: Constructive and Destructive Possibilities, “Análise Social” 2011, Vol. 46, No. 199, s. 201-217.
13. Fox Kate, Watching the English. The Hidden Rules of English Behaviour, London 2005.
14. Eley G., Nations, Publics, and Political Cultures: Placing Habermas in the Nineteenth Century, w: Habermas and the Public Sphere, red. C. Calhoun, Cambridge MA-London 1996, s. 289-339.
15. Fraser N., Rethinking the Public Sphere. A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy, w: Habermas and the Public Sphere, red. C. Calhoun, Cambridge MA-London, [1992] 1996, s. 109-142.
16. Goffman E., Relacje w przestrzeni publicznej. Mikrostudia porządku publicznego, tłum. O. Siara, Warszawa 2011.
17. Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, tłum. W. Lipnik, M. Łukaszewicz, Warszawa 2007.
18. Habermas J., Religion in the Public Sphere, “European Journal of Philosophy” 2006, 14/1, s. 1-25.
19. Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, tłum. A. Romaniuk, R. Marszałek, Warszawa 2005.
20. Habermas J., Nachmetaphysiches Denken II. Aufsätze und Repliken, Berlin 2012.
21. Habermas J., Hat die Demokratie noch eine epistemische Dimension? Empirische Forschung und normative Theorie, w: Ach, Europa. Kleine Politische Schriften XI, Frankfurt/M 2014, s. 138-191.
22. Hansen M., Foreword, w: Oskar Negt Alexander Kluge, Public Sphere and Experience. Toward an Analysis of the Bourgeois and Proletarian Public Sphere, Foreward by M. Hansen, trans. P. Labanyi, J. O. Daniel, A. Oksiloff, Minneapolis 1993, s. ix-xli.
23. Hölscher L., Öffentlichkeit und Geheimnis. Eine begriffsgeschichtliche Untersuchung zur Entstehung der Öffentlichkeit in der frühen Neuzeit, Stuttgart 1979.
24. Honneth A., Das Recht der Freiheit. Grundriß einer demokratischen Sittlichkeit, Berlin 2015.
25. Jaspers K., Vom Ursprung und Ziel der Geschichte, Zürich-München 1949.
26. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Kęty 2001.
27. Kleinstüber H.J., Habermas and the Public Sphere. From a German to a European Perspective, “The Public” 2001, Vol. 8/1, s. 95-108.
28. Koller A., The Public Sphere and Comparative Historical Research. An Introduction, “Social Science History” 2010, 34/3, Fall, s. 261-290.
29. Koselleck R., Krytyka i Kryzys. Studium patogenezy świata mieszczańskiego, tłum J. Duraj, M. Moskalewicz, Warszawa 2015.
30. Mill J.S., O wolności, tłum. A. Kurlandzka, Warszawa 1999.
31. Nell-Breuning von O., Gerechtigkeit und Freiheit. Grundzüge katholischer Soziallehre, München 1985.
32. Randall D., Ethos, Poetics, and the Literary Public Sphere, “Modern Language Quarterly” 2008, 69/2, June, s. 221-243.
33. Rawls J., Political liberalism, New York, 1996.
34. Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 2013.
35. Rohmoser G., Zäsur. Wandel des Bewusstseinns, Stuttgart 1980.
36. Sennett R., The Public Realm, Quandt,
http://www.richardsennett.com/site/SENN/Templates/General2.aspx?pageid=16 (06.02.2015).
37. Somers M.R., What’s Political or Cultural about Political Culture and the Public Sphere? Toward and Historical Sociology of Concept Formation, “Sociological Theory” 1995, July, s. 113-144.
38. Taylor Ch., A Secular Age, Cambridge MA 2007.
39. Warner M., Publics and counterpublics, “Public Culture” 2002, 14/1, Winter, s. 49-90.
40. Wittrock B., The Axial Age in Global History. Cultural Crystallizations and Societal Transformations, w: The Axial Age and Its Consequences, red. R.N. Bellah, H. Joas, Cambridge MA 2012, s. 102-125.
41. Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa 2008.
42. Zippelius R., Rechtsphilosophie, München 2003.
1. Anzenbacher A., Christliche Sozialethik. Einführung und Prinzipien, Ferdinand Schönning, Paderborn 1998.
2. Arendt H., Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Warszawa 2010.
3. Assmann J., Cultural Memory and the Myth of the Axial Age, w: The Axial Age and Its Consequences, red. R.N. Bellah, H. Joas, Cambridge MA 2012, s. 366-407.
4. Bellah R.N., What is Axial about the Axial Age?, “European Journal of Sociology/Archives Européennes de Sociologie/Europäisches Archiv für Soziologie”, 2005, Vol. 46, No. 1, Religion and Society, s. 69-89.
5. Böckenförde E.-W., Wolność-państwo-Kościoł, tłum. P. Kaczorowski, Kraków 1994.
6. Buchanan J., The Limits of Liberty. Between the Anarchy and Leviathan, Chicago 1975.
7. Burawoy M., Third-Wave Sociology and the End of Pure Science, “The American Sociologist” 2005, Fall/Winter, s. 152-165.
8. Burawoy M., What is to be Done? “Current Sociology” 2008, vol. 56/3, s. 351-359.
9. Calhoun C., The Roots of Radicalism. Tradition, the Public Sphere, and Early Nineteenth-Century Social Movements, Chicago-London 2012.
10. Eisenstadt S.N., Multiple modernities, „Daedalus“, 2000, 129 Winter, s. 1-29.
11. Eisenstadt S.N., Public Spheres and Civil Society in Selected Pre-Modern Societies: Some Comparative Observations, “Comparative Sociology” 2006, Volume 5, issue 1, s. 1-31.
12. Eisenstadt S.N., The Axial Conundrum: Between Transcendental Visions and Vicissitudes of Their Institutionalizations: Constructive and Destructive Possibilities, “Análise Social” 2011, Vol. 46, No. 199, s. 201-217.
13. Fox Kate, Watching the English. The Hidden Rules of English Behaviour, London 2005.
14. Eley G., Nations, Publics, and Political Cultures: Placing Habermas in the Nineteenth Century, w: Habermas and the Public Sphere, red. C. Calhoun, Cambridge MA-London 1996, s. 289-339.
15. Fraser N., Rethinking the Public Sphere. A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy, w: Habermas and the Public Sphere, red. C. Calhoun, Cambridge MA-London, [1992] 1996, s. 109-142.
16. Goffman E., Relacje w przestrzeni publicznej. Mikrostudia porządku publicznego, tłum. O. Siara, Warszawa 2011.
17. Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, tłum. W. Lipnik, M. Łukaszewicz, Warszawa 2007.
18. Habermas J., Religion in the Public Sphere, “European Journal of Philosophy” 2006, 14/1, s. 1-25.
19. Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, tłum. A. Romaniuk, R. Marszałek, Warszawa 2005.
20. Habermas J., Nachmetaphysiches Denken II. Aufsätze und Repliken, Berlin 2012.
21. Habermas J., Hat die Demokratie noch eine epistemische Dimension? Empirische Forschung und normative Theorie, w: Ach, Europa. Kleine Politische Schriften XI, Frankfurt/M 2014, s. 138-191.
22. Hansen M., Foreword, w: Oskar Negt Alexander Kluge, Public Sphere and Experience. Toward an Analysis of the Bourgeois and Proletarian Public Sphere, Foreward by M. Hansen, trans. P. Labanyi, J. O. Daniel, A. Oksiloff, Minneapolis 1993, s. ix-xli.
23. Hölscher L., Öffentlichkeit und Geheimnis. Eine begriffsgeschichtliche Untersuchung zur Entstehung der Öffentlichkeit in der frühen Neuzeit, Stuttgart 1979.
24. Honneth A., Das Recht der Freiheit. Grundriß einer demokratischen Sittlichkeit, Berlin 2015.
25. Jaspers K., Vom Ursprung und Ziel der Geschichte, Zürich-München 1949.
26. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Kęty 2001.
27. Kleinstüber H.J., Habermas and the Public Sphere. From a German to a European Perspective, “The Public” 2001, Vol. 8/1, s. 95-108.
28. Koller A., The Public Sphere and Comparative Historical Research. An Introduction, “Social Science History” 2010, 34/3, Fall, s. 261-290.
29. Koselleck R., Krytyka i Kryzys. Studium patogenezy świata mieszczańskiego, tłum J. Duraj, M. Moskalewicz, Warszawa 2015.
30. Mill J.S., O wolności, tłum. A. Kurlandzka, Warszawa 1999.
31. Nell-Breuning von O., Gerechtigkeit und Freiheit. Grundzüge katholischer Soziallehre, München 1985.
32. Randall D., Ethos, Poetics, and the Literary Public Sphere, “Modern Language Quarterly” 2008, 69/2, June, s. 221-243.
33. Rawls J., Political liberalism, New York, 1996.
34. Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 2013.
35. Rohmoser G., Zäsur. Wandel des Bewusstseinns, Stuttgart 1980.
36. Sennett R., The Public Realm, Quandt,
http://www.richardsennett.com/site/SENN/Templates/General2.aspx?pageid=16 (06.02.2015).
37. Somers M.R., What’s Political or Cultural about Political Culture and the Public Sphere? Toward and Historical Sociology of Concept Formation, “Sociological Theory” 1995, July, s. 113-144.
38. Taylor Ch., A Secular Age, Cambridge MA 2007.
39. Warner M., Publics and counterpublics, “Public Culture” 2002, 14/1, Winter, s. 49-90.
40. Wittrock B., The Axial Age in Global History. Cultural Crystallizations and Societal Transformations, w: The Axial Age and Its Consequences, red. R.N. Bellah, H. Joas, Cambridge MA 2012, s. 102-125.
41. Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa 2008.
42. Zippelius R., Rechtsphilosophie, München 2003.
Hułas, M. (2020). Życie publiczne a moralność. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 61(2), 399–415. https://doi.org/10.31743/zn.2018.61.2.399-415
Maciej Hułas
MHULAS@KUL.LUBLIN.PL
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
