Utwór naukowy a komercjalizacja rezultatów twórczych w świetle prawa o szkolnictwie wyższym
Wojciech Machała
Abstrakt
W niniejszym artykule analizowany jest stosunek pomiędzy normami art. 14 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i art. 86d i n. ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (wprowadzonych nowelizacją z 2014 r.). Doniosłość poruszonego zagadnienia wynika z faktu, że ten sam efekt wysiłku intelektualnego pracownika uczelni wyższej może kwalifikować się zarówno jako utwór naukowy (do którego zastosowanie ma art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), jak i wynik prac rozwojowych (do którego odnosi się art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym), a status prawny wynikający z art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i art. 86d Prawa o szkolnictwie wyższym jest odmienny. Zgodnie z art. 14 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uczelni, której pracownik stworzył utwór naukowy, nie przysługują – co do zasady – autorskie prawa majątkowego do tego utworu, a jedynie pierwszeństwo jego publikacji (na podstawie odrębnej umowy zawartej z twórcą). Natomiast, zgodnie z art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym, autorskie prawa majątkowe do utworu będącego jednocześnie wynikiem prac rozwojowych przysługują uczelni, która może ten wynik poddać procesowi komercjalizacji lub przenieść prawa do niego na twórcę (jeżeli od komercjalizacji odstępuje). Tezą artykułu jest, iż zastosowanie dyrektywy wykładni lex specialis derogat legi generali usuwa kolizję pomiędzy badanymi normami i każe względem utworów stanowiących jednocześnie wyniki prac rozwojowych stosować art. 86d i n. Prawa o szkolnictwie wyższym. W związku z powyższym autorskie prawa majątkowe do tej kategorii utworów naukowych przysługują uczelni.
Słowa kluczowe:
rezultat twórczy, wynik prac rozwojowych, utwór naukowy, komercjalizacja, uczelnia wyższa, prawo autorskieBibliografia
K. Czub, w: Zakres przedmiotowy komercjalizacji własności intelektualnej w publicznych szkołach wyższych PiP z 2016 r. z. 10.
D. Flisak [red.] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz Lex. Warszawa 2014.
B. Giesen Plagiat dzieł naukowych – zagadnienia wybrane, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej 112/2011.
A. Górnicz-Mulcahy, Utwór naukowy jako przedmiot ochrony autorskoprawnej w: Marszałkowska-Krześ, E.B. (red.), Aktualne zagadnienia prawa prywatnego, Wrocław 2012
W. Machała Ochrona i eksploatacja utworu naukowego. Zagadnienia wybrane w „Wynalazczość i Ochrona Własności Intelektualnej” z 2016 r. z.39: Ochrona i zarządzanie własnością intelektualną w szkołach wyższych w świetle obowiązujących przepisów oraz praktyki – wybrane zagadnienia.
R. Markiewicz, Ochrona prac naukowych, Warszawa-Kraków 1990.
A. Niewęgłowski, Wyniki prac badawczych w obrocie cywilnoprawnym Warszawa 2010.
M. Poźniak-Niedzielska, G.Tylec, Działalność naukowo-dydaktyczna na wyższej uczelni w świetle prawa autorskiego, PiP z 2009 r. z. 5.
M. Salamonowicz, Prawna regulacja komercjalizacji własności intelektualnej publicznych szkół wyższych Warszawa 2016.
D. Sokołowska, Pojęcie i postacie utworu naukowego w świetle prawa autorskiego RPEiS z 2015 r. z. 2
A. Szewc, Dzieła naukowe i ich status w prawie autorskim, PiP z 1997 z. 10.
P. Ślęzak [red.] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz Warszawa 2017.
G.Tylec Z problematyki ochrony prawnoautorskiej dzieła naukowego, Przegląd Prawno-Ekonomiczny z 2009 r. z. 2.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
