Przedmiot zobowiązania z umowy o twórczość naukową
Joanna Szyjewska-Bagińska
Abstrakt
Cechą szczególną pracy twórczej jest jej faktyczny charakter. Jej zwieńczeniem jest powstanie utworu prawa autorskiego – dobra prawnie chronionego, które z mocy samego prawa w momencie jego ustalenia, staje się przedmiotem prawa. Stosunek prawny wykreowany umową o wykonywanie pracy twórczej jest dość złożony. W pojęciu twórczości można bowiem rozróżnić dwa podstawowe znaczenia: czynnościowe i przedmiotowe. Jeżeli przedmiotem umowy jest wykonywanie twórczości naukowej (również dydaktycznej) uwzględnić należy również regulacje szczególne dotyczące nabywania praw do utworów naukowych przez instytucję naukową oraz cechy szczególne pracy o charakterze naukowym i dydaktycznym. Struktura świadczenia umownego wynikającego z zawarcia umowy dotyczącej twórczości naukowo-dydaktycznej, wskazuje, że przedmiotem takiej umowy w większym zakresie jest twórczość w znaczeniu czynnościowym, aniżeli przedmiotowym. Analiza regulacji szczególnej art. 14 prawa autorskiego oraz specyfiki wykonywania umowy o twórczość naukową, w tym dydaktyczną, doprowadza do stwierdzenia, że w przeciwieństwie do twórczości niemającej charakteru naukowego, przedmiotem umowy o twórczość naukową są obowiązki twórcy związane wykonywaniem oznaczonej pracy lub świadczeniem usług, niż za dysponowanie prawami autorskimi do utworu.
Słowa kluczowe:
twórczość naukowa, utwór naukowy, praca twórcza, wynagrodzenie umowneBibliografia
Bakalarz T., Twórczość pracowników naukowych. Regulacja prawna. Warszawa 2015.
Baran K.W. red., Akademickie prawo pracy, komentarz do art. 107-158 oraz 196-201a i 226 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, Warszawa 2015.
Barta J., R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2016.
Barta J., R. Markiewicz, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Komentarz wyd V, źródło LEX.
Bieganowska M., Ochrona autorsko prawna pracowniczych utworów naukowych, PUG 1998 r., nr 11, s. 23.
Błeszyński J., Prawo autorskie, Warszawa 1985.
Błeszyński J., Prawo autorskie do utworów stworzonych przez pracowników w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych, PUG 1998, nr 11, s. 33.
Bomba K., Od wynagrodzenia za pracę do wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia – kilka uwag na temat ewolucji pojęcia wynagrodzenia za pracę, [w:]40 lat Kodeksu pracy, red. Z. Góral, M. Mielczarek, Warszawa 2015, s. 216.
Czarny-Drożdzejko E., Wybrane zagadnienia z zakresu prawa autorskiego w prawie o szkolnictwie wyższym, Przegląd Sądowy, wrzesień 2016, s. 92.
Flisak D. red., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Komentarz LEX, Warszawa 2015.
Florek L., Prawo pracy, Warszawa 2015.
Góral Z., O kodeksowym katalogu zasad indywidualnego prawa pracy, Warszawa 2011.
Jaworski L., Podstawa prawna świadczenia twórczości przez pracownika w świetle art. 12 PrAut. MP 6/2005r, s. 295.
Kędzierska-Cieślak K., Pierwszeństwo instytucji naukowej do opublikowania utworu jej pracownika, PIP 1996, z 8-9, s. 83.
Kuczyński T., Twórczość autorska i wynalazcza jako kategoria prawa pracy. Wybrane zagadnienia, PiZS 1998, nr 3, s. 11.
Machała W., Ochrona i eksploatacja utworu naukowego. Zagadnienia wybrane, [w:]Ochrona i zarządzanie własnością intelektualną w szkołach wyższych w świetle obowiązujących przepisów oraz praktyki – wybrane zagadnienia, red. A. Adamczyk, Wynalazczość i ochrona własności intelektualnej, z. 39, Kielce 2015, s. 109.
Niewęgłowski A., Wyniki prac badawczych w obrocie cywilnoprawnym, Warszawa 2010.
Nowak M., Wynagrodzenie za pracę, Warszawa 2014.
Ogiegło L., Pojęcie usługi i umów o świadczenie usług w ujęciu kodeksu cywilnego, SIS 1979, t. V, s.140.
Piątkowski J., Aksjologiczne i normatywne podstawy prawa stosunku pracy, Toruń 2013.
Podrecki P., Model ochrony praw własności intelektualnej w szkołach wyższych i instytucjach naukowo-badawczych oparty na przepisach prawa autorskiego, [w:] Europejskie regulacje w dziedzinie własności przemysłowej – nowe wyzwania, red. A. Adamczyk, Wynalazczość i ochrona własności intelektualnej, z. 28, Kielce 2004, s. 81.
Poźniak-Niedzielska M., G. Tylec, Działalność naukowo-dydaktyczna na wyższej uczelni w świetle prawa autorskiego, PiP 5/2009, s. 36.
Sieńczyło-Chlabicz J., J. Banasiuk, Pojęcie i istota zjawiska autoplagiatu w twórczości naukowej, PiP 3/2012, s. 11.
Skąpski M., Charakter prawny studiów doktoranckich, PiP 1998, nr 2, s. 70.
Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Warszawa 2006.
Skupień D., Skutki popełnienia plagiatu lub autoplagiatu przez nauczyciela akademickiego w świetle prawa pracy [w:] Zatrudnienie nauczycieli akademickich red. W. Sanetra, Warszawa 2015.
Sokołowska D., Prawo twórcy do wynagrodzenia w prawie autorskim, Poznań 2013
Stanisławska-Kloc S., Plagiat contra autoplagiat, [w:] Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, Warszawa 2013, s. 1095.
Stec P., Uczelnia jako podmiot praw na dobrach niematerialnych, PiP 1/2008, s. 57.
Stelina J., Ocena kodeksu pracy z punktu widzenia wybranych jego regulacji, [w:] 40 lat Kodeksu pracy, red. Z. Góral, M. Mielczarek, Warszawa 2015, s. 90.
Stelina J., red. Prawo pracy, Warszawa 2016.
Szewc A., Dzieła naukowe i ich status w prawie autorskim, PiP 1997 r., nr 10, s. 23.
Szewc A., Wynagrodzenie twórców i wykonawców w prawie autorskim i wynalazczym, Sopot 1999.
System Prawa Prywatnego, Prawo autorskie, tom 13, red. J. Barta, Warszawa 2017.
Targosz T., Prawa pracodawcy do utworów pracowniczych – art. 12 pr. Aut. Jako reguła przyporządkowania praw autorskich w stosunku pracy, [w:] Spory o własność intelektualną, Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Warszawa 2013, s. 1287.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2016.
Wratny J., Problemy regulacji wynagrodzenia za pracę de lege ferenda, PiZS 2013 nr 10, s. 2.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
