Kontekst medialny fotografii mortualnej na przykładzie zdjęć pośmiertnych Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza
Dominika Łarionow
Abstrakt
Artykuł pokazuje na przykładzie historii obecności kulturowej ciał zmarłych dwóch wieszczów narodowych: Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza historię rozwoju prasowego dyskursu wokół śmierci. W wypadku Wyspiańskiego: odejście poety i pogrzeb stały się samodzielnymi faktami medialnymi, które po stu latach doczekały się osobnej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Przywołany w niniejszym kontekście Mickiewicz stał się pierwszym polskim wieszczem, którego zdjęcie zwłok weszło do obiegu powszechnego. Obecna kultura dokonała marginalizacji zagadnień funeralnych. Tekst prowokuje do postawienia pytania: czy taka droga jest słuszna?
Słowa kluczowe:
Stanisław Wyspiański, Adam Mickiewicz, fotografia mortualna, prasa przełomu XIX i XX wiekuBibliografia
„Głos Narodu: dziennik polityczny założony w roku 1892 przez Józefa Rogosza”, nr 546 z dnia 30. XI i 1 XII 1907.
„Nowa reforma”, Kraków 30 listopada 1907, nr 553.
„Sami złożyliście stos…” Pogrzeb Stanisława Wyspiańskiego, [katalog], Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2007.
„Świat. Pismo tygodniowe ilustrowane”, Warszawa-Kraków, nr 49, 7 grudnia 1907 roku.
Bauman Zygmunt, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Sic, Warszawa 2000
Hacking Juliet, Campany David, Historia fotografii, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2014
Hendrykowska Małgorzata, Historia polskiego filmu dokumentalnego (1896-1944), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2015.
Kerrigan Michael, Historia śmierci. Zwyczaje i rytuały pogrzebowe od starożytnych do czasów współczesnych, przekład Sławomir Klimkiewicz, Bellona, Warszawa 2009.
Lechowicz Lech, Historia fotografii. Część 1 1839-1839, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, Łódź 2012.
Oblicza choroby w czasach płynnej nowoczesności, redakcja Ewa Nowina-Sroczyńska, Sebastian Latocha, Tomasz Siemiński, Muzeum Zachodniokaszubskie, Bytów – Łódź 2016.
Przestrzenie fotografii. Antologia tekstów, pod red. Tomasza Ferenca i Krzysztofa Malowskiego, Fundacja Edukacji Wizualnej, Łódź 2005.
Rosiek Stanisław, Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1997.
Sontag Susan, O fotografii, przełożył Sławomir Magala, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2009
Thomas Luis-Vincent, Trup. Od biologii do antropologii, przekład Krzysztof Kocjan, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2001.
Urbańczyk Andrzej, Zbigniew Wyszyński, Wyspiański w krainie filmu, Centrum Sztuki Filmowej, Krakowski Dom Kultury, Kraków 1987.
Urbańczyk Andrzej, Cisza i zgiełk nad trumną Wyspiańskiego, „Zdanie. Miesięcznik społeczno-kulturalny”, nr 9(65)/1987
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
