Wizualny aspekt przekazu treści religijnych w polskiej prasie katolickiej. Od teorii do praktyki (na przykładzie „Gościa Niedzielnego” i „Tygodnika Powszechnego”)
Aleksandra Pethe
Abstrakt
Wizualny aspekt przekazu medialnego stanowi często przedmiot refleksji zarówno w nauce o komunikowaniu, jak i na gruncie nauk teologicznych. Współobecność słowa i obrazu oraz ich wzajemne relacje stanowią element konstytutywny tygodników definiowanych jako katolickie. Nowatorstwo i oryginalność rozwiązań polega na konkretnych realizacjach, które zmierzają do wizualizacji treści przekazu medialnego w dwóch relacjach wizualno-werbalnych (głównie okładki pism) i werbalno-wizualnych (poszczególne artykuły brane pod uwagę holistycznie). Dynamika form obrazowych oraz korelacja między tekstem a obrazem (fotografią) nie tylko intensyfikuje przekaz medialny, ale także wpisuje się w nurt nowoczesnej estetyki przekazu prasowego, a co za tym idzie podnosi jakość i atrakcyjność „nowego” języka komunikacji treści religijnych. Do grona najbardziej opiniotwórczych należy bez wątpienia katowicki „Gość Niedzielny” i krakowski „Tygodnik Powszechny”. Troska i dbałość o ten wymiar są nader widoczne w edycjach obu tygodników. Werbalna i wizualna płaszczyzna stanowi tu ważne narzędzie pośredniczenia w przekazie treści religijnych, ewangelizacyjnych i duszpasterskich.
Słowa kluczowe:
media religijne, teologia, wizualizacja treści sakralnych, transformacja środków masowego komunikowania, opiniotwórcze tygodniki katolickieBibliografia
Bajerowa I., Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym, w: O języku religijnym. Wybrane zagadnienia, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin 1988, s. 9-20.
Domagała B., Konserwatywny i liberalny dyskurs religijny w Polsce, w: Media i religia. Nowy kontekst komunikacji, red. R. Sierocki, M. Sokołowski, A. Zduniak, Toruń 2016, s. 135-148.
Drzewiecki P., Teologia środków społecznego przekazu. Perspektywa rozwoju, w: Media na przełomie, red. J. Szaniawski Józef, K. Marcyński,Warszawa 2011, s. 719 - 723.
Hopfinger M, Czy obraz wypiera słowo? w: Komunikacja wizualna w prasie i w mediach elektronicznych, red. K. Wolny-Zmorzyński, W.Furman, J. Snopek, K. Groń, Warszawa 2013, s. 11-15.
Knapiński R., Biblia Pauperum – rzecz o dialogu słowa i obrazu, „Nauka” 2004, nr 4, s. 133-164. http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_404_09_Knapinski.pdf (12.06. 2017)
Knapiński R., Po co Kościołowi obrazy? ”Nauka” 2005, nr 3, s. 139-165.
Lewek A. , Podstawy edukacji medialnej i dziennikarskiej. Warszawa 2003.
Lewek A., Zarys problematyki Kościół a media, w: Media na przełomie, red. J. Szaniawski, K. Marcyński, Warszawa 2011, s. 212, 221-222.
Ostafiński W., Jak mówić o Bogu, by nas słuchano? w: Media na przełomie, red. J. Szaniawski Józef, K. Marcyński , Warszawa 2011, s. 398-412.
Pacuła J., Grafizacja i wizualizacja słowa w zapowiedziach medialnych, „Media i Społeczeństwo” 2012, nr 2, s. 74-93.
http://www.mediaispoleczenstwo.ath.bielsko.pl/art/074_pacula.pdf (12.06. 2017)
Pasierb J. ST., Pionowy wymiar kultury, Kraków 1983.
Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Warszawa 2010, s. 19-48.
Sikora S., Fotografia między dokumentem a symbolem, Izabelin-Warszawa 2004.
Netografia:
Papieska komisja do środków społecznego przekazu. 1971. Instrukcja duszpasterska o środkach społecznego przekazu. Communio et progression. http://www.kns.gower.pl/stolica/communio.htm [online]. [2017.06.01].
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
