The condition of the subject in view of the partition of Poland. Józef Morelowski’s Laments
Patrycja Bąkowska
Abstract
The main aim of the article is a reading of Józef Morelowski’s Laments as a text which expresses the crisis of the subject. The author of the article proposes a an interpretation of this cycle of poems, written after the Third Partition of Poland, in the context of the antique and Old Polish tradition. It gives an opportunity to show and to emphasize diverse ways of self-manifestation in the poetical works. It appears that using literary topoi and stylistic devices rooted in culture is an attempt to overcome the crisis of the subject. Furthermore, taking into consideration the role of tradition and literary convention might help us to reconsider the state of research and to rethink conclusions, which have been reached so far, about the so-called romantic breakthrough.
Keywords:
laments, enlightenment, poetry, “Self”.References
Budzyński J., Horacjanizm w liryce polsko-łacińskiej renesansu i baroku, Wrocław 1985.
Cieński M., Karpiński wobec doświadczenia wygnania: biografia i kreacja literacka, [w:] tegoż, Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy, Kraków 2013, s. 161 – 172.
Dubisz S., Modlitewno-religijne incipity utworów wierszowanych okresu konfederacji barskiej, „Poradnik Językowy” 1996, z. 9, s. 41 – 47.
Dziechcińska H., Sztuka przekonywania w kulturze polskiej trzech stuleci: XVI – XVII – XVIII wiek, Warszawa 2010.
Eustachiewicz M., „Psalmodia polska” W. Kochowskiego na tle staropolskich stylizacji biblijnych, „Pamiętnik Literacki” 1974, z. 2, s. 45 – 78.
Falińska M., Przeszłość a teraźniejszość. Studium z dziejów świadomości historycznej społeczeństwa staropolskiego, Warszawa 1986.
Florczak Z., Europejskie źródła teorii językowych w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku. Studia z dziejów teorii języka i gramatyki, Wrocław 1978.
Grabowska D., Twórczość kałuska Wacława Rzewuskiego, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Historycznoliterackie” 1985, z. 8–9, s. 21–36.
Gruchała J., „Psalmy, hymny, Pieśnie pełne ducha.” Studia o staropolskich tekstach religijnych, Kraków 2013.
Grześkowiak-Krwawicz A., Regina libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku, Gdańsk 2006.
Kostkiewiczowa T., Inspiracje psałterzowe wyobraźni poetyckiej epok dawnych (rekonesans), w: Księga psalmów. Modlitwa, przekład, inspiracja, pod red. P. Mitznera, Warszawa 2007, s. 85 – 103.
Lasocińska E., „Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem”. Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003.
Morelowski J., Treny i Sen, wstęp St. z Kutnego, Kraków 1910.
Morelowski J., Wiersze Józefa Morelowskiego, wstęp E. Aleksandrowska, Wrocław 1983
Pelc J., Obraz – słowo – znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Wrocław 1973.
Pelc J., Tren, w: Słownik Literatury Staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Wrocław 1990, s. 874 – 877.
Ricouer P., Skarga jako modlitwa, w: A. LaCocque, tegoż, Myśleć biblijnie, przeł. E. Mukoid, M. Tarnowska, Kraków 2003, s. 286 – 306.
Sokolski J., Bogini, pojęcie, demon. Fortuna w dziełach autorów staropolskich, Wrocław 1996.
Włoch W., Polska elegia patriotyczna w epoce rozbiorów, Kraków 1916.
Woronicz J. P., Pisma wybrane, wstęp i oprac. M. Nesteruk, Z. Rejman, Warszawa 1993.
Zielaskowska E., O rymotwórstwie i rymotwórcach. Ignacy Krasicki między starożytnikami i nowożytnikami, Poznań 2014.
Żbikowski P., „…bolem śmiertelnym ściśnione mam serce… Rozpacz oświeconych u źródeł romantycznego przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Wrocław 1998.
Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka, Warszawa 1984
License
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
