Ilustracja słów Pisma Świętego jako element polemiki międzywyznaniowej w dobie kontrreformacji na przykładzie obrazu Trójca Święta w kościele pojezuickim w Twardocicach.
Emilia Kłoda
Abstrakt
Na początku XVIII wieku przedstawiciele Towarzystwa Jezusowego zostali wysłani do Twardocic w celu zahamowania rozwoju działających w okolicy schwenckfeldystów – wyznawców śląskiego odłamu radykalnie mistycyzującego protestantyzmu. Ostatecznie agresywne działania kontrreformacyjne doprowadziły do niemal całkowitej likwidacji tamtejszego ośrodka schwenckfeldyzmu. Zbudowana przez jezuitów kaplica pw. Trójcy Świętej w Twardocicach stała się symbolem zwycięskiego Kościoła Katolickiego. Program ikonograficzny obrazu ołtarza głównego świątyni można interpretować jako echo toczących się wówczas polemik międzywyznaniowych. Przedstawienie odpowiednio dobranych fragmentów z Pisma Świętego stało się swoistym traktatem teologicznym przytaczającym argumenty świadczące o istnieniu jednej możliwej drogi do Boga i słuszności kontrreformacyjnych działań jezuitów.
Słowa kluczowe:
Śląsk, malarstwo barokowe, Jeremias Joseph Knechtel, Caspar von Schwenkfeld, kontrreformacjaBibliografia
E. Goldmann, Zur Geschichte der Kirchgemeinde Harpersdorf, t. 2, Hoffmann und Reiber, Görlitz 1928.
J. Harasimowicz, Schwärmergeist und Freiheitsdenken: Beiträge zur Kunst- und Kulturgeschichte Schlesiens in der Frühen Neuzeit, Verlag Böhlau, Köln 2010, Neue Forschungen zur Schlesischen Geschichte 21.
Jeremias Joseph Knechtel (1679 – 1750): legnicki malarz doby baroku, katalog wystawy, 26 X 2012 – 30 III 2012, red. E. Kłoda, A. Kozieł, Muzeum Miedzi, Legnica 2012.
M. Kapustka, Bardzka figura maryjna – średniowieczny wizerunek a historia konfesyjna dobry baroku, w: Bardo. Skarby sztuki, red. A. Kozieł, Wydawnictwo Edytor, Legnica 2011, s. 97-102.
M. Pieczka, Architektura pojezuickiego kościoła św. św. Piotra i Pawła w Twardocicach, w: Silesia Jesuitica. Kultura i sztuka zakonu jezuitów na Śląsku i w hrabstwie kłodzkim 1580-1776. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Oddział Wrocławski Stowarzyszenia Historyków Sztuki (Wrocław, 6-8 X 2011) dedykowane pamięci Profesora Henryka Dziurli, red. D. Galewski, A. Jezierska, Stowarzyszenie Historyków Sztuki i Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 125-133.
A.F.H. Schneider, Ueber den geschichtlichen Verlauf der Reformation in Liegnitz und ihren späteren Kampf gegen die kaiserliche Jesuiten-Mission in Harpersdorf, Hayn, Berlin 1862.
Schwenkfelder Library & Heritage Center [online] http://www.schwenkfelder.com/ z dn. 15.03.2017.
G. Wąs, Kaspar von Schwenckfeld: myśl i działalność do 1534 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005, s. 37.
P.G. Eberlein, Ketzer oder Heiliger? Caspar von Schwenckfeld, der schlesische Reformator und seine Botschaft, Ernst Franz Verlag, Württ 1999, Studien zur Schlesischen und Oberlausnitzer Kirchengeschichte 6.
H. Weigelt, Von Schlesien nach Amerika: die Geschichte des Schwenckfeldertums, Verlag Böhlau, Köln 2007, Neue Forschungen zur schlesischen Geschichte 14.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
