Henryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej
Leonarda Mariak
Abstrakt
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie jakim człowiekiem prywatnie był Sienkiewicz oraz jakie relacje łączyły go z członkami najbliższej rodziny. Podstawą analizy są wybrane cechy językowe (zwłaszcza formy adresatywne i leksyka nacechowana) oraz treść listów prywatnych H. Sienkiewicza. Ekscerpcja materiału objęła korpus ponad 600 listów pisanych w ciągu prawie 40 lat do sześciorga członków najbliższej rodziny. Ze względu na adresatów korespondencji i poruszaną w niej problematykę najwięcej miejsca poświecono relacjom małżeńskim i rodzicielskim. W toku badań ujawniono wiele istotnych, ciekawych szczegółów z wciąż jeszcze słabo poznanego życia prywatnego, uczuciowego Sienkiewicza.
Słowa kluczowe:
Henryk Sienkiewicz, epistolografia prywatna, leksykaBibliografia
Bujnicki T., Od „bohaterów-liliputów” do „bohaterów-olbrzymów” (Z zagadnień struktury postaci Sienkiewiczowskich), Polonistyka 1986, nr 9, s. 659-673.
Henryk Sienkiewicz, Listy. Tom II. Część pierwsza: Jadwiga i Edward Janczewscy, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1996; Tom II. Część druga: Jadwiga i Edward Janczewscy, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1996; Tom II. Część trzecia: Jadwiga i Edward Janczewscy, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1996; Tom IV. Część pierwsza: Maria z Szetkiewiczów Sienkiewiczowa – Maria z Wołodkowiczów Sienkiewiczowa – Maria z Babskich Sienkiewiczowa (1888-1907), oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2008; Tom IV. Część druga: Maria z Babskich Sienkiewiczowa (1908-1913), oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2008; Tom IV. Część trzecia: Henryk Józef Sienkiewicz – Jadwiga Sienkiewiczówna – Helena Sienkiewiczówna – Lucjan Sienkiewicz, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2008.
Korniłowiczówna M., Onegdaj opowieść o Henryku Sienkiewiczu i ludziach mu bliskich, Szczecin 1985.
Krzyżanowski J., Kalendarz życia i twórczości Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1954.
Mariak L., Formy adresatywne w nagłówkach i formułach kończących listy Henryka Sienkiewicza do żon, „Roczniki Humanistyczne” 2014, t. 61, z. 6. Językoznawstwo, s. 155-165.
Mariak L., Funkcja ekspresywna leksyki z zakresu medycyny w listach prywatnych Henryka Sienkiewicza, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 21 (41), z. 2, Poznań 2014, s. 53-71.
Mariak L., Funkcja informacyjna leksyki z zakresu medycyny w listach prywatnych Henryka Sienkiewicza, w: Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, red. M. Gębka-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroz, Toruń 2014, s. 217-241.
Mariak L., Nagłówki i formuły kończące w listach Stefana Żeromskiego do żony Oktawii, w: Stefan Żeromski jako syn, mąż i ojciec, red. K. Sobolewska, Warszawa 2013, s. 20-35.
Mariak L., Właściwości leksykalne języka familijnego Henryka Sienkiewicza (na podstawie korespondencji prywatnej), w: Język nasz ojczysty w sferze życia rodzinnego, red. B. Taras, W. Kochmańska, Rzeszów 2016, s. 15-29.
Perlin J., Milewska M., Afektonimy w polskim, francuskim, hiszpańskim i niderlandzkim. Analiza morfologiczna i semantyczna, w: Język a Kultura, t. 14: Uczucia w języku i tekście, Wrocław 2000, s. 165-175.
Puzynina J., O elementach ocen w strukturze znaczeniowej wyrazów, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1983, XL, s. 121-127.
Rejter A., Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo-komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice 2006.
Skwarczyńska S., Teoria listu, Lwów 1937.
Wachowicz B., Dom Sienkiewicza, Warszawa 2008.
Wachowicz B., Marie jego życia, Warszawa 1994.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
